Ενδιαφέρουσα πρόταση για την ανάπλαση της πλατείας Γ. Χαρίτου από τον γνωστό αρχιτέκτονα Θ. Μπομπότη

Αίσθηση έχει προκαλέσει η πρόταση του αρχιτεκτονικού γραφείου “bobotisarchitects” για την ανάπλαση της Πλατείας Χαρίτου (Εκατό χουρμαδιές) στη Ρόδο στο πλαίσιο του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών.
Ο κ. Θεοφάνης Μπομπότης, θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες αρχιτέκτονες. Θυμίζουμε ότι το WORLD ARCHITECTURAL του Λονδίνου τον έχει συμπεριλάβει στους 300 καλύτερους αρχιτέκτονες του κόσμου, η αντίστοιχη έκδοση του Τόκυο στους 500, η Γερμανική και η Αυστραλέζικη στους 1000 κ.λ.π.
Τα έργα του ανήκουν στην σύγχρονη Αρχιτεκτονική πρωτοπορία, που τα καθιστούν αναγνωρίσιμα και τοπόσημα.
Στην πρόταση του κ. Μπομπότη αναφέρεται εισαγωγικά ότι η Πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου, είναι επί της ουσίας ο μοναδικός χώρος σε ολόκληρο το Νιοχώρι που ονομάζεται πλατεία, χωρίς όμως να έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά, που να της επιτρέπουν να λειτουργεί ως πλατεία.
Δηλαδή χαρακτηριστικά που να εξασφαλίζουν τις συνθήκες επισκεψιμότητας, συγκέντρωσης και παραμονής των πολιτών, να ενισχύουν τις κοινωνικές επαφές και να την καθιστούν συνολικά χώρο εκτόνωσης του δομημένου ιστού.
Λόγω της στρατηγικής θέσης της στον σημερινό πολεοδομικό ιστό, στην κορυφή του τριγώνου και λόγω του μήκους της, η πλατεία αποτελεί τον κεντροβαρικό χώρο που ενοποιεί το παραλιακό μέτωπο με τον δομημένο ιστό, εισχωρώντας μέσα σ ‘αυτόν, σε μια περιοχή που επιπροσθέτως είναι σημαντική κεντρική τουριστική ζώνη.

Η πρόταση του κ. Μπομπότη, στοχεύει στο να προσδώσει στην συγκεκριμένη πλατεία, τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα την καταστήσουν έναν κεντρικό πόλο και βασικό προορισμό της πόλης. Έναν πόλο που θα δράσει σημαντικά στην δημιουργία νέων ποιοτικών παραμέτρων εξέλιξης της άμεσης περιοχής, αλλά και θα ενταχθεί ως ένας ουσιαστικός χώρος αναφοράς, ένα τοπόσημο, στην ευρύτερη περιοχή και γενικότερα στην πόλη της Ρόδου.
Μέσα από τις επιλογές, αισθητικής αναβάθμισης, δημιουργίας συνθηκών επισκεψιμότητας, παραμονής, πολιτιστικής κατεύθυνσης, αναψυχής, μικροκλίματος, επιδιώκεται η προσέλκυση κατοίκων και επισκεπτών όλων των ηλικιών, κάτι που αποτελεί και μια από τις βασικές παραμέτρους του σχεδιασμού.
Σήμερα η πλατεία παρουσιάζει σχετική “επισκεψιμότητα” μόνον ως διέλευση πεζών και στάθμευση αυτοκινήτων, και λιγότερο ως χώρος παραμονής. Έτσι, παρά την στρατηγική της θέση, παραμένει ένας “κρυμμένος” χώρος χωρίς δραστηριότητα και παρουσία πολιτών ή επισκεπτών.
Η συγκεκριμένη πρόταση εντάσσεται, στο πλαίσιο ενός σύγχρονου σχεδιασμού, που αποτυπώνει, μέσα από την αρχιτεκτονική την περίοδο την οποίαν διανύουμε. Προφανώς αυτό οφείλει να γίνεται με σεβασμό στην Ιστορία και την παράδοση. Ο βαθμός επιτυχίας του, εξαρτάται από την αιτιολόγηση του σχεδιασμού, τόσο σε λειτουργικό, όσο και σε επίπεδο συμβολισμών και αναφορών, που τον συνδέουν με παραδοσιακά και ιστορικά δεδομένα.
Η κεντρική ιδέα είναι η δημιουργία ενός χώρου που θα λειτουργεί ως ‘’τάπητας’’ κοινωνικών επαφών και πολιτισμού,  ώστε να αποδοθεί στους πολίτες ως χώρος ιστορικής μνήμης και σύνδεσης παλαιών και νέων εκφράσεων.
Οι συμβολισμοί και οι χρήσεις, που θα ενταχθούν στην πλατεία, σε συνδυασμό και με τα υλικά, θα εξασφαλίσουν την σύνθεση ενός διαχρονικά ποιοτικού και αισθητικού αποτελέσματος.
Το περιλαμβάνει όμως η πρόταση;
Δημιουργία συνθηκών επισκεψιμότητας και παραμονής.
-Πεζοδρόμηση του σημερινού υπάρχοντος περιμετρικού δρόμου.
-Ένταξη στοιχείων πολιτισμού.
-Σύγχρονο σχεδιασμό ως συνέχεια της ιστορίας.
-Δημιουργία υπόγειου πάρκινγκ 220 θέσεων.
Οι βασικές αυτές παράμετροι θα αποδώσουν στην πλατεία,  τον ρόλο ενός σημαντικού πόλου στην άμεση και ευρύτερη περιοχή, ο οποίος θα αποτελεί χώρο εκτόνωσης του δομημένου ιστού, χώρο υποστήριξης του παραλιακού μετώπου, αλλά και αφορμή για την βελτίωση της ποιότητας δραστηριοτήτων, υπηρεσιών και του περιβάλλοντος γενικότερα της περιοχής.

Αναλυτικότερα :
Τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ανάπλαση της πλατείας είναι :
Μια τεθλασμένη, γραμμίκη, υδάτινη επιφάνεια κατά το μήκος της πλατείας, πάνω στην οποία τοποθετούνται γλυπτά, δημιουργώντας έτσι μια υπαίθρια, σύγχρονη γλυπτοθήκη.
Ένα κελυφοείδες στέγαστρο στο νότιο άκρο, για να υποστηρίξει ή να συμπληρώσει τις δραστηρίοτητες του Νεστοριδείου Ιδρύματος. Η ογκοπλαστική του έχει γενέτειρα τμήμα κύτους πλοίου, ως συμβολική αναφορά στην Ροδιακή ναυπηγική που αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα εξέλιξης του πολιτισμού από την Αρχαιότητα. Η ανακλαστική του επικάλυψη δημιουργεί μια πλασματική διαφάνεια του  όγκου, με στόχο την ‘’απορρόφηση’’ του από το περιβάλλον. Λόγω της μορφής του εντάσσεται και αυτό στην υπαίθρια γλυπτοθήκη και αποτελεί συγχρόνως το σημείο αναφοράς της πλατείας. Ο σχεδιασμός του έλαβε υπόψιν τους δυτικούς ανέμους,  «προστατεύοντας» έτσι τους χώρους παραμονής των επισκεπτών.
Ένα υδάτινο πλαίσιο στο βόρειο άκρο. Γενέτειρα του πλαισίου αποτέλεσε, το παγκόσμια αναγνωρίσιμο ελληνικό γράμμα Π, το οποίο εσωτερικά και εξωτερικά καλύπτεται από τρεχούμενο νερό. Μέσα από το υδάτινο αυτό πλαίσιο προβάλλεται , με φόντο τη θάλασσα , το ενυδρείο.
Με Ροδίτικο Βοτσαλωτό δάπεδο, επιστρώνεται η περιμετρική ζώνη της πλατείας που μετατρέπεται σε πεζόδρομο. Η επιλογή αυτή αποτελεί, μια από τις επιλογές σύνδεσης του ιστορικού με το σύγχρονο.
Με Κοκκινόχρωμη πέτρα, συμβολική αναφορά στο χρώμα του ιβίσκου που αποτελεί γηγενές φυτό της Ρόδου, επιστρώνεται η υπόλοιπη επιφάνεια της πλατείας.
Σκίαση – καθιστικοί πάγκοι. Δημιουργούνται τέσσερις στεγασμένοι καθιστικοί χώροι. Οι τεθλασμένοι,  γραμμικοί, καθιστικοί πάγκοι φιλοξενούν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων απ’ ότι το συνηθισμένο παγκάκι. Η επιλογή αυτή έγινε, ούτως ώστε να δημιουργηθούν συγκεντρωμένα και λιγότερα στοιχεία σκίασης αλλά και για την ενίσχυση των συνθηκών δημιουργίας κοινωνικών επαφών. Η σκίαση γίνεται με υφασμάτινες επιφάνειες και ο καθιστικός πάγκος από όγκους Ροδιακού πωρόλιθου με την καθιστική επιφάνεια από ξύλινο deck.
Μικροκλίμα: Η γραμμική, υδάτινη επιφάνεια, το υδάτινο πλαίσιο, το πράσινο, η επιλογή των υλικών δαπέδωσης, καθώς και οι σκιασμένοι χώροι, εξασφαλίζουν την δημιουργία κατάλληλου μικροκλίματος.
Σύνδεση πλατείας με την περιοχή του ενυδρείου. Προτείνεται η υπογειοποίηση  τμήματος του παραλιακού δρόμου (στην κορυφή του τριγώνου). Έτσι εξασφαλίζεται, η ενοποίηση της πλατείας με τη περιοχή του ενυδρείου, καθώς και η πρόσβαση στο υπόγειο πάρκινγκ.