Στην εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες» και στον Αλέξη Παπαχελά, μίλησε το βράδυ της Τρίτης ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος αποκάλυψε –μεταξύ άλλων- πως η Τουρκία «κόντεψε να πατήσει την κόκκινη γραμμή» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το πρωί της Παρασκευής (17/2) όταν τουρκικό πλοίο έκανε βολές στο Φαρμακονήσι.
O κ. Κοτζιάς χαρακτηρίζει τη γείτονα ως «νευρική δύναμη» και προσθέτει «να ξανασκεφτούν τέτοιου είδους παιχνίδια. Αυτο που έγινε στο Φαρμακονήσι είναι μία σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και νομίζω πρέπει να ξέρουν ότι δεν θα είμαστε πάντοτε ανεχτικοί και η απάντησή μας δεν θα είναι μόνο αυτή που δώσαμε, θα είναι πολύ πιο σκληρή».
Ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς που προσγειώθηκαν στην Αλεξανδρούπολη με ελικόπτερο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, για το Κυπριακό και για την στάση του Πάνου Καμμένου στις προκλήσεις των Τούρκων.
Σχολιάζοντας το επεισόδιο στο Φαρμακονήσι, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι επρόκειτο για
μια «σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου» και προειδοποίησε την Άγκυρα πως «πρέπει να ξέρουν ότι δεν θα είμαστε πάντοτε ανεχτικοί και η απάντησή μας δεν θα είναι μόνο αυτή που δώσαμε, θα είναι πολύ πιο σκληρή».
Για το επεισόδιο στο Φαρμακονήσι
«Έχω χαρακτηρίσει την Τουρκία εδώ και ενάμισι χρόνο ως μία νευρική δύναμη, μία δύναμη δηλαδή που όπως στον 19ο αιώνα η μετα-Μπισμαρκική Γερμανία είχε γίνει νευρική και δεν κρατούσε ισορροπίες με το περιβάλλον της», είπε ο υπουργός και συνέχισε: «Κάποιοι στην Τουρκία νομίζουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελούσε μία Συρία ή ένα Ιράκ. Το παιχνίδι, που έγινε στο Φαρμακονήσι δεν είναι παιχνίδι, παρά μόνο σε εισαγωγικά. Είναι μία σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και νομίζω πρέπει να ξέρουν ότι δεν θα είμαστε πάντοτε ανεχτικοί και η απάντησή μας δεν θα είναι μόνο αυτή που δώσαμε, θα είναι πολύ πιο σκληρή».
Για τις κινήσεις της Ελλάδας απέναντι στη νευρικότητα των Τούρκων
«Έχουμε κάνει συνεννοήσεις με όλες τις ισχυρές δυνάμεις στον πλανήτη μας, έχουμε ενημερώσει όλους τους διεθνείς οργανισμούς και βέβαια έχουμε κάνει και τα απαραίτητα διαβήματα απέναντι στην Τουρκία για τις παραβιάσεις των χωρικών μας υδάτων και τη συμπεριφορά τους. Το διεθνές περιβάλλον και ο διεθνής νόμος είναι υπέρ των συμφερόντων μας, είναι εργαλεία που δεν θα τα εγκαταλείψουμε. Αλλά θέλω να το ξαναπώ πως δεν είναι τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε. Δεν είμαστε ούτε Συρία κατεστραμμένη, ούτε Ιράκ αποδιοργανωμένο. Κάνει και ένα λάθος η Τουρκία, νομίζει ότι επειδή έχουμε την οικονομική κρίση ότι είμαστε αδύναμοι όσον αφορά την προστασία της ασφάλειας της χώρας. Κάνουν μεγάλο λάθος. Επειδή έχουμε οικονομικά προβλήματα, η φροντίδα μας για την ασφάλεια της χώρας και της κυριαρχίας μας είναι μεγαλύτερη από ό,τι στο παρελθόν.»
Για τις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης απέναντι στην Τουρκία
Στην ερώτηση για το αν υπάρχει κάποια «κόκκινη γραμμή», δηλαδή, το να μην πατήσει Τούρκος κομάντο, στρατιώτης πάνω στη βραχονησίδα, ο κ. Κοτζιάς είπε: «Η «κόκκινη γραμμή» είναι αυτή που τους έχουμε πει. Κόκκινη».
Για το αν είναι σαφές αυτό στην τουρκική πλευρά ο κ. Κοτζιάς είπε: «Πάντα υπάρχει ένα ζήτημα, αυτό που λέει το στόμα -έλεγε ο ποιητής-, δεν είναι σίγουρο πως το ακούει το αυτί. Ελπίζω να είναι καθαρά τα αυτιά τους». Ο υπουργός αποκάλυψε ότι σήμερα το πρωί κοντέψανε να πατήσουν την κόκκινη γραμμή με αυτά που έχουν κάνει μέχρι τώρα.
Θέμα επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο
O υπουργός είπε ότι «αν ήταν να επιλέξω ανάμεσα σε δικαστήριο και σε πόλεμο, θα επέλεγα το δικαστήριο. Αν ήταν να επιλέξω ανάμεσα στο δικαστήριο και μια διμερή, ουσιαστική, πραγματική συμφωνία και διαδικασία συμφωνίας, θα επέλεγα το δεύτερο. Και προς το παρόν είμαστε σε αυτό το δεύτερο. Με τις δυσκολίες που έχει λόγω της κατάστασης της Τουρκίας».
Για τη συμφωνία του Ελσίνκι
«Καλό ήταν να είχανε παραμείνει οι συμφωνίες του Ελσίνκι. Οι συμφωνίες του Ελσίνκι είχαν υποχρεώσει την Τουρκία να δεχτεί ότι για όποιο ζήτημα είχε, θα πηγαίναμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Με τη Συμφωνία του Ελσίνκι, τους διευκολύναμε να αποσυρθούνε από τις δεσμεύσεις που είχανε, διότι άλλες πολιτικές δυνάμεις θεώρησαν ότι είναι κακό να υπάρχουν τέτοιου είδους συμφωνίες για το διεθνές δικαστήριο της Χάγης», σημείωσε. «Εγώ δεν βλέπω άλλο δρόμο που μπορούμε να λύσουμε τις διαφορές μας, από τη διπλωματία και από το Δίκαιο, και κατά προέκταση, και εάν χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν όλα τα νομικά πλαίσια που υπάρχουν στη διεθνή κοινωνία. Αυτό δε σημαίνει καθόλου ότι πάμε αυτήν την εποχή γιατί κάποιος με ρώτησε στα δικαστήρια ή οτιδήποτε άλλο. Εμείς αυτό που έχουμε δύναμη, και ως νοοτροπία και ως μέγεθος δύναμης, είναι το διεθνές δίκαιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν στηριζόμαστε και σε άλλους είδους ισχύ», πρόσθεσε ο κ. Κοτζιάς.
Για Κυπριακό
Στην ερώτηση εάν έχει «βαλτώσει» η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, ο κ. Κοτζιάς απάντησε ότι «είναι κακό όταν βαλτώνει η διαδικασία και πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή. Για αυτό συμφώνησα και για μία δεύτερη διεθνή διάσκεψη «Γενεύη ΙΙ», που πρότειναν οι δύο συνομιλητές στην Κύπρο, δηλαδή ο κ. Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο κ. Ακιντζί, εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής κοινότητας, παρόλο που πιστεύω ότι μέχρι να γίνει το Δημοψήφισμα θα είναι δύσκολο για την Τουρκία να καταλήξει εάν θέλει να κάνει συμβιβασμό ή όχι».
Σχετικά με τις διαπραγματεύσεις, σημείωσε πως «το ζήτημα της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων και του συστήματος των εγγυήσεων, είναι για την Τουρκία, το πιο αδύναμο της σημείο για την Κύπρο. Όπως είπε, είναι ένα σημείο – το οποίο ή θα κάνει έναν ουσιαστικό, πραγματικό συμβιβασμό και παραχωρήσεις ή θα της βγει ως το σημείο που θα σπάσει η διαπραγμάτευση.
«Η Τουρκία λοιπόν επειδή δεν έχει καταλήξει –τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμά της πώς θα χειριστεί πραγματικά το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, αν πραγματικά θα συμφωνήσει να καταργηθεί το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, προσπαθεί να βάζει ενδιάμεσα ζητήματα ώστε να αποπροσανατολίζει την κουβέντα. Έφυγε ο κ. Τσαβούσογλου, πήγε στην Άγκυρα, άρχισε να με κατηγορεί ότι δεν είμαι στην διαπραγμάτευση και εγώ του έστειλα την απάντηση «είμαι εδώ στην Γενεύη ακόμη και συζητάμε το Κυπριακό». Έχουν μία δυσκολία. Έβαλαν λοιπόν ξαφνικά ένα καινούργιο θέμα, τις τέσσερις ελευθερίες για τους Τούρκους. Αυτό το θέμα δεν το είχαν ξαναβάλει ποτέ με αυτήν τη διατύπωση. Γιατί το έβαλαν; Με την ελπίδα ότι είτε ο Αναστασιάδης θα αναγκαστεί να μην το δεχθεί και να σπάσει η διαπραγμάτευση σε αυτό το σημείο, άρα να μην σπάσει εκεί που φοβούνται και που είναι πολύ αδύναμη η επιχειρηματολογία, στις εγγυήσεις και την ασφάλεια, είτε να γίνει αποδεκτό και να μας βάλει Κύπριους και Ελλάδα να τσακωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που η κα Μέρκελ είναι γνωστό ότι δε μπορεί να το δεχθεί αυτό το θέμα».
Για τον κίνδυνο η Τουρκία να «σπάσει» τη συμφωνία του προσφυγικού
«Η Τουρκία υπενθυμίζει ότι έχει την κάνουλα πολύ συχνά. Η Ευρώπη πρέπει να υπενθυμίζει πολύ συχνά την οικονομική εξάρτηση της Τουρκίας, που έχει από την Ε.Ε. Δεν το κάνουμε», είπε ο Νίκος Κοτζιάς. «Αν διαβάσεις π.χ. και τις ελληνικές ακόμα εφημερίδες, συχνά θα διαβάσει κανείς για τις δυνατότητες της Τουρκίας να μας πιέσει, να μας εκβιάσει, να αφήσει πρόσφυγες. Πολύ σπάνια θα διαβάσει την ανάγκη που έχει η Τουρκία π.χ. για την τελωνιακή ένωση που κουβεντιάσαμε πριν και την οικονομική εξάρτηση που έχει από αυτήν, ιδιαίτερα σε μια εποχή που η οικονομία της βρίσκεται σε μια πτώση, με πολλά κοινωνικά προβλήματα», πρόσθεσε.
Για Καμμένο και την ένταση με τους Τούρκους αξιωματούχους
«Το θετικό που είχαμε την προηγούμενη εβδομάδα πριν πάω για τα τελευταία μου ταξίδια ήταν ότι η ελληνική πλευρά και ο Έλληνας υπουργός Άμυνας δεν απάντησε σε αυτές τις προσωπικές επιθέσεις που του έγιναν από τη σκοπιά της Τουρκίας. Γιατί πρέπει να καταλάβουν οι Τούρκοι παράγοντες ότι οι προσωπικές επιθέσεις και η προσπάθεια υποτίμησης ενός υπουργού της κυβέρνησης της άλλης πλευράς, μόνο στα σοβαρά δεν μπορεί να τα λάβει κανείς, παρά περισσότερο ως εκτόνωση θα τα διαβάσει και η ίδια κοινή τους γνώμη», είπε. «Δεν μιλάνε με αυτόν τον τρόπο στις Διεθνείς Σχέσεις με τον οποίο μιλάνε οι Τούρκοι για τον Έλληνα υπουργό Εθνικής Άμυνας. Και καλά έκανε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και δεν τους απάντησε. Θέλω να το καταγράψουμε στα πολύ θετικά της προηγούμενης εβδομάδας», πρόσθεσε.
Για τους 8 Τούρκους αξιωματούχους και την μη έκδοσή τους στη Τουρκία
Ο υπουργός Εξωτερικών, στην ερώτηση για τα αίτια που οι ελληνικές αρχές άφησαν το ελικόπτερο με τους οκτώ τούρκους αξιωματικούς να μπουν στη χώρα, απάντησε: «Οι αρμόδιες Υπηρεσίες στην περιοχή της Βορείου Ελλάδος που πέρασε το ελικόπτερο αν ήξεραν τι είχε μέσα το ελικόπτερο και ποια θα ήταν η συνέχεια δεν θα το άφηναν να περάσει. Αλλά φαντάζομαι ότι αιφνιδιάστηκαν από το ότι κατέβηκε ένα ελικόπτερο στην ελληνική γη και είχε μέσα τους οκτώ αξιωματικούς, οι οποίοι θεωρούν τον εαυτό τους διωκόμενο από την τουρκική πολιτεία κι έτσι έκριναν και τα ελληνικά δικαστήρια, ενώ η τουρκική πολιτεία λέει ότι είναι εμπλεκόμενοι στο ίδιο το πραξικόπημα».
Ο κ. Κοτζιάς συνέχισε λέγοντας ότι «εμείς έχουμε δύο αρχές: Πολιτικά καταγγέλλουμε κάθε είδους πραξικόπημα και θα ήμασταν και η τελευταία χώρα και ιδιαίτερα η ελληνική Αριστερά που θα μπορούσε να αποδεχθεί ή να ανεχθεί ένα στρατιωτικό πραξικόπημα. Από την άλλη, το ποιος είναι πραξικοπηματίας ή όχι και αν έχει και θα έχει δίκαιη δίκη στην Τουρκία ή όχι και έχει καταφύγει στην Ελλάδα, το κρίνουν τα ελληνικά δικαστήρια. Η πολιτική καταδίκη του πραξικοπήματος δε συνεπάγεται ότι κάθε Τούρκος πολίτης που κατηγορείται από την Άγκυρα ως πραξικοπηματίας κρίνεται ως τέτοιος από τα ελληνικά δικαστήρια. Είναι δύο διαφορετικές εξουσίες, η πολιτική και η δικαιοσύνη και ελπίζω κάποια στιγμή να γίνει περισσότερο και καλύτερα αντιληπτό από την άλλη πλευρά».
Σχετικά με τις τουρκιές πιέσεις προς την Ελλάδα να εκδώσει τους οκτώ αξιωματικούς στη Τουρκία, ο Νίκος Κοτζιάς τοποθετήθηκε: «Οι Τούρκοι -όπως δικαιούται κάθε πλευρά που κατηγορεί την άλλη-, χρησιμοποιούν και αξιοποιούν όλα τα νομικά μέσα προκειμένου να συνεχίσει η κρίση γύρω από αυτούς τους ανθρώπους. Και νομίζω η ελληνική δικαιοσύνη ό,τι νέο στοιχείο της δώσει η τουρκική πλευρά, θα το λάβει υπόψη της και θα κρίνει ανάλογα».
