Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Μειωμένη θα είναι φέτος η παραγωγή μελιού στη Ρόδο, ως αποτέλεσμα της περυσινής περιόδου ανομβρίας. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν εγγίζει μόνο τους μελισσοκόμους, αλλά αφορά γενικότερα τη χλωρίδα του νησιού, καθώς τα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή γίνεται όλο και πιο αισθητή.
Η μείωση στην παραγωγή μελιού ανά μελισσοκόμο εκτιμάται από 30% έως και 80% σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Η μεγάλη αυτή απόκλιση εξαρτάται από το πόσο ικανός και πόσο εύπορος είναι ο παραγωγός. Αν δηλαδή, ο τελευταίος είχε την ικανότητα να μετακινεί τακτικά τα μελίσσια του, αλλά και να πληρώνει σημαντικά χρηματικά ποσά για να εξασφαλίζει τροφή για τις μέλισσες, τότε η μείωση της παραγωγής του δεν θα ξεπεράσει το 30%. Αν όμως δεν είχε την ικανότητα αγοράς τροφής, ή χειρότερα αδυναμία μετακίνησης των κυψελών, τότε η μείωση στην παραγωγή του θα φτάσει ακόμα και το 80%.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η μετακίνηση των κυψελών γίνεται μόνο στη διάρκεια της νύχτας και πρόκειται για επίπονη δουλειά. Το αγροτικό αυτοκίνητο προσεγγίζει το βουνό όταν σκοτεινιάσει και φορτώνονται όσο το δυνατόν περισσότερες κυψέλες. Ακολουθεί πορεία μέσα στα βουνά, σε μεγάλες αποστάσεις εκφόρτωση σε κάποια πλαγιά και ξανά πίσω για την επανάληψη της διαδικασίας. Ενας μέσος μελισσοκόμος, με τη χρήση ενός αγροτικού αυτοκινήτου χρειάζεται τουλάχιστον 10 νύχτες δουλειάς για να ολοκληρώσει το έργο του. Το κόστος του καυσίμου είναι εξίσου υψηλό με το κόστος των αγροτικών χεριών. Αυτό σημαίνει πως αν η παραγωγή είναι μικρή, τότε ο μελισσοκόμος έχει «μπει μέσα».
Είτε στην καλύτερη, είτε στη χειρότερη περίπτωση, το πρόβλημα για τη συγκεκριμένη κατηγορία παραγωγών είναι εξαιρετικά σοβαρό. Δεν είναι μόνο η μείωση των εσόδων για φέτος, αλλά η συνέχιση μιας προβληματικής κατάστασης που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια. Οι μεγάλες περίοδοι ανομβρίας, οι περιορισμένες ημέρες βροχής (που έπεσε κατακλυσμιαία), έχουν προκαλέσει το εξής φαινόμενο: Να υπάρχουν λουλούδια στο νησί, όμως αυτά να είναι φτωχά σε θρεπτικές ουσίες. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν τα συστατικά εκείνα που οι μέλισσες παίρνουν για να φτιάξουν το μέλι στις κυψέλες. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μελισσοκόμοι γνωρίζουν καλά ότι πάντα υπήρχαν χρονιές που δεν είχαν απόδοση «κακές χρονιές», όπως και υπήρχαν χρονιές υπεραπόδοσης. Το πρόβλημα είναι πως οι κακές χρονιές είναι συνεχόμενες για τη Ροδίτικη παραγωγή.
Κατά την τρέχουσα περίοδο οι μελισσοκόμοι «μετρούν» τον καιρό και κάνουν εκτιμήσεις για την πορεία της φετινής δουλειάς και της παραγωγής που θα δρομολογηθεί για φέτος και για του χρόνου. Οι κλιματικές συνθήκες που καταγράφονται ομοιάζουν με εκείνες που υπήρχαν πέρυσι και προ πέρυσι. Θερμή άνοιξη, που μπορεί όμως να οδηγήσει σε νέα περίοδο ανομβρίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παραγωγή.
Για την κλιματική αλλαγή στα νησιά του Αιγαίου εκπονούνται σοβαρές μελέτες από διεθνείς οργανισμούς. Ενας από αυτούς είναι το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής, που έχει έδρα το Λονδίνο, διενεργεί μετρήσεις σε πέντε νησιωτικές περιοχές του πλανήτη (όπως φαίνεται και από το χάρτη που δημοσιεύει σήμερα η «δημοκρατική») προκειμένου να κάνει προβλέψεις για την πορεία της κλιματικής αλλαγής στα χρόνια που ακολουθούν και τις επιπτώσεις που θα προκύψουν για τις περιοχές μελέτης. Μία από τις πέντε περιοχές της μελέτης είναι τα ελληνικά νησιά και στο final report γίνεται εκτενής ανάλυση όλων εκείνων των σεναρίων που θα μπορούσαν να γίνουν πράξη μέχρι το τέλος του αιώνα. Η ανάλυση περιλαμβάνει 146 σελίδες με μετρήσεις, στοιχεία, πίνακες και επιστημονικές παρατηρήσεις.
Όλα τα στοιχεία συμφωνούν με τη διαπίστωση ότι η θερμοκρασία στα νησιά μας θα αυξάνει αργά, αλλά σταδιακά, γεγονός που θα έχει επίπτωση στη φύση, αλλά και στους νησιώτες. Η ζωή για όλους θα γίνει πιο δύσκολη εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών που θα επικρατούν. Αυτές θα έχουν επίπτωση και στην εικόνα του φυσικού τοπίου. Το στοιχείο αυτό από μόνο του είναι εξαιρετικά δραματικό, όμως γίνεται ακόμα χειρότερο από την πρόβλεψη ότι ορισμένα νησιά θα βρεθούν αντιμέτωπα με άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 1 μέτρο. Οι εικόνες που δημοσιεύει η «δημοκρατική» αποτελούν αποσπάσματα του τελικού κειμένου των 146 σελίδων και αποτυπώνουν ξεκάθαρα τις κακές προβλέψεις.
Η ανατροπή αυτής της πορείας βρίσκεται στην ανάγκη αλλαγής της κλιματικής πολιτικής όλων των κρατών, στον περιορισμό της εκπομπής ρύπων και στην υιοθέτηση μέτρων που θ’ ανακουφίσουν τον πλανήτη από τη διαρκή επιβάρυνση. Προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να δουλέψουν όλοι, διότι σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα είναι μόνο η ροδίτικη μέλισσα και ο τοπικός παραγωγός μελιού που θα έχουν το πρόβλημα.
