Τ. Χατζηιωάννου: «Χωρίς πολιτισμό, πόλεις δεν υπάρχουν…»

Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου

«Ο πολιτισμός είναι το κλειδί που κάνει τις πόλεις ελκυστικές, δημιουργικές  και βιώσιμες», υποστηρίζει στη συνέντευξη του στη «Δ» ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Αθλητισμού Ρόδου κ. Τέρης Χατζηιωάννου. «Χωρίς τον πολιτισμό, πόλεις δεν υπάρχουν», λέει ο αντιδήμαρχος και μιλά για τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και όσα ακολούθησαν της διαδικασίας επιλογής.      Επίσης ο κ. Χατζηιωάννου αναφέρεται στην επέκταση της Δημοτικής Πινακοθήκης,  αλλά και στην προσπάθεια ένταξης της Ρόδου στο πρόγραμμα της “UNESCO- Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων».

Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Κύριε Χατζηϊωάννου, διατηρήσατε την αντιδημαρχία Πολιτισμού και στο νέο σχήμα της δημοτικής αρχής. Θα ήθελα να ξεκινήσουμε από τις προτεραιότητές σας για το τρέχον έτος και με αφορμή την νέα τουριστική σεζόν που έχει ξεκινήσει έστω και νωρίς.
Αποτελεί τιμή για τον κάθε άνθρωπο η επιβράβευση των προσπαθειών του από τον πρώτο πολίτη της Ρόδου. Και βεβαίως δεν διατήρησα μόνο την ευθύνη του πολιτισμού, αλλά ανέλαβα και τον τομέα του αθλητισμού με εντεταλμένο και συνεργάτη τον συνάδελφο Στέφανο Κυριαζή. Στόχος και στο δεύτερο μισό της θητείας μου παραμένει η αναβάθμιση του πολιτιστικού και αθλητικού κεφαλαίου, που είναι ανεξάντλητο στη Ρόδο. Δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς ένα πολιτιστικό πλούτο, που επιμερίζεται σε τόσους φορείς που ενίοτε «κουβαλούν» και οπισθοδρομικές νοοτροπίες. Επιμένω, οι μεγάλοι στόχοι για να υλοποιηθούν χρειάζονται και αναβάθμιση της διοικητικής και υπαλληλικής οργάνωσης. Οπότε αυτά τα δυόμιση χρόνια που μας μένουν πρέπει παράλληλα να οργανώσουμε καλύτερα τις υπηρεσίες και τους οργανισμούς του Δήμου που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία, η ανθρωπότητα κατά κύριο λόγο, αναγνωρίζει ότι ο πολιτισμός αποτελεί βασικό πόρο για την αειφόρο ανάπτυξη.  Ο πολιτισμός είναι το κλειδί για αυτό που κάνει τις πόλεις ελκυστικές, δημιουργικές  και βιώσιμες. Χωρίς τον πολιτισμό, πόλεις δεν υπάρχουν. Είναι απλώς σκυρόδεμα και χάλυβας κατασκευών, επιρρεπείς στην κοινωνική υποβάθμιση. Ο πολιτισμός κάνει τη διαφορά. Είναι ο πολιτισμός που ορίζει την πόλη, ως αυτό που οι αρχαίοι Ρωμαίοι αποκαλούσαν οι CIVITAS. Αυτό που ονομάζουμε «κληρονομιά» βρίσκεται στην ποιότητα στους δημόσιους χώρους ή σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από τα στρώματα του χρόνου. Και πρέπει όλοι συλλογικά να αναδείξουμε. Δεν είναι δυνατόν να εκκρεμεί 12 χρόνια (μετά την λήξη) η ανανέωση της Προγραμματικής Σύμβασης της Μεσαιωνικής Πόλης. Είναι έγκλημα….
• Η διαδικασία διεκδίκησης του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021 ήταν δύσκολη, αλλά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν και τόσο δίκαιη. Πώς εκλάβατε τις πρόσφατες αποκαλύψεις για τον διορισμό μέλους της επιτροπής στην Α.Ε. για την Ελευσίνα; Υπάρχει περιθώριο αντίδρασης από τον Δήμο Ρόδου;  
Υπάρχει μια λαϊκή φράση που λέει το «παιχνίδι ήταν στημένο».  Πάντως η εξέλιξη αυτή προβληματίζει τα μέγιστα. Προφανώς και δεν επικράτησαν μόνο αντικειμενικά κριτήρια. Άλλωστε είναι ένας θεσμός, αλλά θα συμφωνήσω με αυτό που ισχυρίζονται πολλοί, ότι δεν είναι Άγιος θεσμός!  Εν τω μεταξύ η πρόσφατη τοποθέτηση μέλους της κριτικής επιτροπής στο ΔΣ της Εταιρείας της Ελευσίνας μας εξέπληξε αρνητικά. Αυτά μόνο στην Ελλάδα, μπορούν να συμβούν.  Βεβαίως γνωρίζαμε από την αρχή ότι το πλαίσιο είναι ανταγωνιστικό και η διαδικασία έχει και τα μεμπτά. Όμως η εξέλιξη, ξεπερνά και την φαντασία. Δεν μετανιώνουμε πάντως, έστω και αν πλέον κυριαρχεί ο προβληματισμός μιας προειλημμένης απόφασης. Εμείς φροντίζουμε μέσα από την εκπόνηση της πολιτιστικής στρατηγικής του Δήμου και την ψήφιση του Plan B, να αξιοποιήσουμε την «προίκα». Έχουμε άλλωστε δεσμευτεί ότι θα υλοποιήσουμε περίπου το 30% του προγράμματος που καταθέσαμε, όπου εκεί συμπεριλαμβάνονται δράσεις σημαντικές και καινοτόμες για τα δεδομένα της Ρόδου. Απορίας άξιον, το επαναλαμβάνω πως: «Επιφυλάξεις, ασυνήθιστες πρακτικές, οδηγίες, έλλειψη στόχων, οικονομικός αντίκτυπος κλπ που αναφέρονταν στην έκθεση για την Ελευσίνα», οδήγησαν την επιτροπή να επιλέξει αυτή την πόλη για να της αναθέσει τον τίτλο της ΠΠΕ 2021. Οσο για τα περιθώρια αντίδρασης, δυστυχώς δεν προβλέπονται ενστάσεις από την διαδικασία, όμως θα υπάρξει επιστολή διαμαρτυρίας και η υπενθύμιση, ότι αυτού του είδους οι πρακτικές, πλήττουν ανεπανόρθωτα τον θεσμό.
• Μιλήσατε πρόσφατα για την αναβάθμιση της Πινακοθήκης –η οποία είναι από τις καλύτερες δημοτικές πινακοθήκες στην χώρα. Θα ήθελα να μου μιλήσετε για τα σχέδιά σας σχετικά με τα εικαστικά στην περιοχή μας.
Η δημοτική πινακοθήκη της Ρόδου, όπως ξέρετε, είναι η δεύτερη σημαντικότερη στη χώρα. Γίνεται μια αθόρυβη και εξαιρετική δουλειά από τον Πρόεδρο κ. Φρόνα και τα μέλη του ΔΣ, με ελάχιστους πόρους, πολλή προσωπική εργασία και μεθοδικότητα. Μετά την παραχώρηση από το ΤΑΠΑ και την ανταλλαγή κτηρίων που με πάθος διεκδικήσαμε,  η επέκταση της στο ισόγειο της Πλατείας Σύμης με την έκθεση των περίπου 2500 χιλιάδων πινάκων που υπάρχουν στα ερμάρια και τη δημιουργία πωλητηρίου, θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ανάδειξη, αυτής της μοναδικής εικαστικής κληρονομιάς που διαθέτει η Ρόδος. Επίσης είναι μεγάλη επιτυχία η δωρεά της οικογένειας Σεμερτζίδη, έργων του αείμνηστου ζωγράφου που προσθέτουν μοναδικό πλούτο στην Πινακοθήκη μας και σύντομα θα εκτεθούν. Παράλληλα εργαζόμαστε για τη δωρεάν παραχώρηση του μεσαιωνικού μύλου που βρίσκεται στον αύλειο χώρο της νέας Πτέρυγας του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης για την στέγαση συλλογής γλυπτών του συμπατριώτη μας Κώστα Νεοφύτου.
• Ποιο είναι το επόμενο βήμα για την Ρόδο στον Πολιτισμό; Έχει όλα τα εχέγγυα για να διεκδικεί επάξια μεγάλες διοργανώσεις, συνέδρια και κορυφαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις;
Η Ρόδος έχει υποχρέωση να πρωταγωνιστεί. Να διεκδικεί δηλαδή κάθε μεγάλη πολιτιστική ή αθλητική διοργάνωση που ισχυροποιεί το Brand του νησιού και ανοίγει προοπτικές αναζήτησης ποιοτικότερων δρόμων, αφού αναπόφευκτα δεν μπορούμε να αποφύγουμε την σφραγίδα του μαζικού προορισμού. Όσο συνεχίζουμε να «κτίζουμε κρεβάτια», τόσο ο εμπλουτισμός ποιοτικών στοιχείων καθίσταται αναγκαίος. Πολύ απλά δεν είναι δυνατόν να περιμένεις  να γεμίσουν 100χιλ. κλίνες με ποιοτικούς τουρίστες, αν δεν δουλέψεις ειδικά target group που θα δημιουργήσουν συνθήκες ανάπτυξης. Εκτός απ’ όσα προανέφερα για τις φετινές εκδηλώσεις, ως πόλη παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς οργανωνόμαστε για την ένταξη μας στο πρόγραμμα της “UNESCO Creative Cities Network – UCCN”. Είναι  Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων της UNESCO που δημιουργήθηκε το 2004 για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ πόλεων, από όλο τον κόσμο, που έχουν αναγνωρίσει τη δημιουργικότητα ως στρατηγικό παράγοντα για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Σήμερα το Δίκτυο αποτελείται από 116 πόλεις οι οποίες έχουν δεσμευτεί να επενδύσουν στη δημιουργικότητα και τον πολιτισμό ως κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ενσωμάτωση και την πολιτιστική ζωντάνια. Συνεργάζονται στενά καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και δημιουργούν συνέργειες για την επίτευξη του κοινού στόχου που είναι η τοποθέτηση της δημιουργικότητας και των πολιτιστικών βιομηχανιών στο επίκεντρο των αναπτυξιακών τους σχεδίων σε τοπικό επίπεδο και να συνεργάζονται ενεργά σε διεθνές επίπεδο. Με την ένταξή τους στο Δίκτυο, οι πόλεις δεσμεύονται για την ανταλλαγή καλών πρακτικών και την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων με τη συμμετοχή των δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και της κοινωνίας των πολιτών. Το δίκτυο καλύπτει 7 πεδία καλλιτεχνικής δημιουργίας (Χειροτεχνία & Λαϊκή Τέχνη, Design, Κινηματογράφος, Γαστρονομία, Λογοτεχνία, Μουσική και  Media Arts) ένα από τα οποία μπορούν να επιλέξουν οι πόλεις ανάλογα με την προτίμησή τους κατά τη διάρκεια της αίτησής τους. Το UNCCN αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες της UNESCO και έναν από τα πιο διακεκριμένους και επιφανείς τίτλους για τις πόλεις στον τομέα του πολιτισμού.