2.000 πολίτες στον διάλογο για το νέο Σύνταγμα

Πόσοι πρέπει να είναι οι βουλευτές και πόσοι οι βουλευτές Επικρατείας; Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να εκλέγεται από τον λαό ή τη Βουλή;

Θα πρέπει να καταργηθεί η βουλευτική ασυλία; Χρειάζεται διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας; Τα όργανα της Πολιτείας θα πρέπει να δίνουν θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο; Πρόκειται για μερικά μόνο από τα ζητήματα που καλούνται να τοποθετηθούν οι πολίτες, συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο της «Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση», που θα «τρέχει» ηλεκτρονικά μέχρι τις 30 Απριλίου. Μέχρι στιγμής, πάνω από 2.000 άτομα έχουν απαντήσει στα σχετικά ερωτήματα, ενώ μικρή είναι και η συμμετοχή νομικών προσώπων. Συντριπτικά έχουν απαντήσει άνδρες (77,24%), ηλικίας 35-50 ετών.

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου είναι μέρος της προδικασίας για τη συνταγματική αναθεώρηση που έχει αναλάβει η δεκαμελής Επιτροπή Διαλόγου, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, Μιχάλη Σπουρδαλάκη. Η σύστασή της έγινε με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, που ήταν παρών και σε συνεδρίαση που έγινε στη Βουλή.

«Είναι κάτι καινοτόμο. Δεν αφορά την ουσία της αναθεωρητικής διαδικασίας, άλλωστε αυτό γίνεται από τη Βουλή, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Στόχος είναι να ακούσουμε την κοινωνία των πολιτών πριν ξεκινήσει η διαδικασία», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Σπουρδαλάκης, που εξηγεί πώς έγινε η κατάρτιση του ερωτηματολογίου.

«Μας δόθηκαν 6 άξονες που καλύπτουν μία ευρεία γκάμα θεμάτων, από την αρχιτεκτονική του πολιτεύματος μέχρι τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη συμμετοχή των πολιτών κι από τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας μέχρι τις ατομικές ελευθερίες, τα κοινωνικά και συλλογικά δικαιώματα. Για το ερωτηματολόγιο πήραμε όλες τις προτάσεις που αντλήσαμε γύρω από αυτά τα θέματα από τη δημοσιογραφία, τις παρεμβάσεις πολιτικών και τον δημόσιο διάλογο. Δεν τις φτιάξαμε για να καθοδηγήσουμε», σημειώνει. Οι θεματικές συζητήθηκαν στην Επιτροπή και εξειδικεύτηκαν από ομάδα νεαρών επιστημόνων.

Η διαδικασία

Το ερωτηματολόγιο βρίσκεται στη σελίδα http://www.syntagma-dialogos.gov.gr/. Οι ερωτήσεις είναι πολλαπλής επιλογής και εκτιμάται ότι χρειάζονται περίπου 20 λεπτά για να απαντηθούν. Δικαίωμα συμμετοχής έχει κάθε πολίτης, αλλά και νομικά πρόσωπα. Βάζοντας τον κωδικό του TAXIS, πιστοποιείται και συναινεί να δοθούν στην επιτροπή τρία στοιχεία, το φύλο, η ηλικιακή κατηγορία και η περιοχή. «Δεν υπάρχει θέμα παραβίασης των προσωπικών δεδομένων. Επίσης, μπορεί να απαντήσει σε όποια ενότητα θέλει, όλες τις ενότητες ή όσες και όποιες ερωτήσεις θέλει. Αυτό πάντως που βλέπουμε είναι ότι απαντάνε σε όλες τις ερωτήσεις», διευκρινίζει ο κ. Σπουρδαλάκης. Στο τέλος κάθε ενότητας, δίνεται το δικαίωμα ελεύθερης παρέμβασης, υποβάλλοντας και προτάσεις που μπορεί να μην περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο.

Οι μετέχοντες καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις που έχουν τεθεί στον δημόσιο διάλογο. «Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας θα πρέπει να γίνεται α. με αυξημένη πλειοψηφία από τη Βουλή (όπως προβλέπει το Σύνταγμα), β. απευθείας από τον λαό, γ. από τον λαό, αν δεν επιτευχθεί η αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή, χωρίς τη διάλυσή της, δ. δεν γνωρίζω/δεν απαντώ» είναι η πρώτη ερώτηση. Μια άλλη ερώτηση αφορά την ιδιότητα του πρωθυπουργού. «Θα πρέπει να είναι α. σε κάθε περίπτωση βουλευτής, β. είτε βουλευτής είτε εξωκοινοβουλευτικός, γ. δεν γνωρίζω/δεν απαντώ». Ξεχωριστό είναι το κεφάλαιο που αφορά τη σχέση Κράτους – Εκκλησίας, που περιλαμβάνει ερωτήσεις για το σχετικό άρθρο του Συντάγματος, τη διδασκαλία των Θρησκευτικών αλλά και τον οικονομικό έλεγχο των αναγνωρισμένων θρησκευτικών δογμάτων. «Είναι ένα θέμα που βρέθηκε στο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Θέλαμε να κάνουμε συγκεκριμένες ερωτήσεις. Ο γενικός όρος «διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας» μπορεί να λέει τα πάντα και τίποτα», αναφέρει ο πρόεδρος της Επιτροπής.

Ενα άλλο θέμα που έχει τεθεί στην ηλεκτρονική διαβούλευση αφορά τη σύσταση ιδιωτικών πανεπιστημίων. «Το 2006 έγινε ολόκληρη συζήτηση για το θέμα. Παρότι το 80% ήθελε την αναθεώρηση της συνταγματικής διάταξης, υπήρξε κινητοποίηση και πολύ άλλαξαν γνώμη. Δεν μπορούμε να το βγάλουμε από τη συζήτηση. Αλλά δεν θα πρέπει να το συζητήσουμε με όρους συνθηματολογικούς», σημειώνει. Ποιες είναι οι πιθανότητες όμως να στηρίξουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, εφόσον οι πολίτες το επιθυμούν; «Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος της επιτροπής είναι η διεξαγωγή του διαλόγου και η λελογισμένη συμμετοχή. Το αποτέλεσμα δεν αφορά εμάς», απαντά.Καθημερινά, ο πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου παρακολουθεί τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και τις απαντήσεις των πολιτών. «Είναι σαν μία κάλπη που γεμίζει. Πέρα από αυτό, λαμβάνουμε e-mails πολιτών, που μας κάνουν προτάσεις για να βελτιωθούν τα πράγματα», υποστηρίζει.

Δεύτερο ερωτηματολόγιο

Την Πρωτομαγιά θα γίνει επεξεργασία των απαντήσεων και θα ακολουθήσει δεύτερο ερωτηματολόγιο, με πιο συγκεκριμένες ερωτήσεις. Παράλληλα, η Επιτροπή συναντάται με επιστημονικούς φορείς, πανεπιστήμια, επιμελητήρια, ΜΚΟ και καταγράφει τις προτάσεις τους. Ο κ. Σπουρδαλάκης δίνει έμφαση στα διήμερα διαβούλευσης που θα γίνουν στις πρωτεύουσες των Περιφερειών. Ορισμένα από τα συμπεράσματα των συζητήσεων θα περιλαμβάνονται και στο δεύτερο ερωτηματολόγιο, ενώ οι διαβουλεύσεις θα ολοκληρωθούν στις 30 Ιουνίου. Η ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής αναμένεται στα μέσα Σεπτεμβρίου, οπότε και το υλικό θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Βουλής.

Τα οφέλη του διαλόγου

Το έργο της Επιτροπής Διαλόγου «δεν παράγει καμία δέσμευση. Ούτε πολιτική ούτε νομική. Ομως τα οφέλη υπάρχουν. Πρώτον, ενημερώνει τους πολίτες και ανοίγει ένας πολυεπίπεδος διάλογος. Δεύτερον, έχει να κάνει με την πολιτική κουλτούρα», επισημαίνει ο καθηγητής Μ. Σπουρδαλάκης.

ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ
Ζητούν επιδιόρθωση του τάμπλετ!

Πέρα όμως από τις σοβαρές προτάσεις, δεν λείπουν και τα? ευτράπελα. Ανάμεσα στα περιστατικά που έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν οι δύο συνεργάτιδες της Επιτροπής που βρίσκονται στη γραμματεία είναι η? επιδιόρθωση του τάμπλετ με οδηγίες διά τηλεφώνου.

Κι αν σε αυτό το «αίτημα» η γραμματεία κατάφερε να ανταποκριθεί διά της εμπειρικής μεθόδου, σε κάποιες άλλες περιπτώσεις η εμπειρία και οι γνώσεις δεν επαρκούν.

Συχνά ερωτήματα

«Εχω ξεχάσει τον κωδικό του TAXIS» είναι ένα από τα προβλήματα, που τίθενται με τη μορφή αιτήματος, πλην όμως αναγκαστικά μένουν χωρίς λύση. Από την άλλη, κάποιοι πολίτες δεν φαίνεται να περιορίζουν τη συμμετοχή τους στη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Θεωρώντας ότι οι απόψεις τους πρέπει να γίνουν δεκτές, δίνουν έμφαση διά τηλεφώνου.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον φαίνεται ότι συγκεντρώνει το θέμα σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας. Ενας πολίτης μάλιστα θεώρησε ότι για την επίλυση του εν λόγω ζητήματος δεν αρκεί η συνταγματική διάταξη αλλά πρέπει να μπει και στην προμετωπίδα του Συντάγματος.

Δεν λείπουν βέβαια και περιπτώσεις μαζικής αποστολής του ίδιου πανομοιότυπου e-mail, ένα ζήτημα που αντιμετωπίζουν συχνά τα πολιτικά γραφεία, που βλέπουν τους λογαριασμούς τους να μπλοκάρουν, ασφυκτιώντας υπό το (ηλεκτρονικό) βάρος των επιστολών.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΙΩΤΗ-ΕΘΝΟΣ