Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Σοβαρές επενδυτικές προτάσεις, που αφορούν στη δημιουργία υβριδικών πάρκων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε νησιά της Δωδεκανήσου έχουν υποβληθεί προς την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και θα τα οδηγήσουν προς ένα καθαρότερο Αύριο, απαλλαγμένο πλήρως από το πετρέλαιο. Την ίδια στιγμή είναι πια καιρός να ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση για τον καθορισμό ενός ξεκάθαρου πλαισίου που να αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης των κάθε μορφής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η έλλειψη είναι σοβαρή και μπορεί να γεννήσει τεράστια προβλήματα που με τη σειρά τους θα κοστίσουν σε απώλεια χρόνου. Αρκεί να συνυπολογιστεί πως χάθηκαν 20 χρόνια σε συζητήσεις για να αποφασιστεί ότι η αρχική απόφαση χωροθέτησης του εργοστασίου της ΔΕΗ στη Νότια Ρόδο ήταν σωστή.
Οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις είναι μεγάλης κλίμακας και όλες προς την κατεύθυνση της πλήρους και ταυτόχρονης αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ήλιου και του ανέμου. Τα νέα αυτά συστήματα παραγωγής ηλεκτρισμού έχουν δυνατότητα να συνδυάσουν τους δύο, αστείρευτους φυσικούς πόρους, γι’ αυτό και τους δόθηκε ο χαρακτηρισμός «υβριδικά». Το επαναστατικό σε αυτά τα συστήματα είναι η ύπαρξη πανίσχυρων συσσωρευτών, στους οποίους αποθηκεύεται η παραγόμενη ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό εξαλείφεται η αστάθεια των κλασσικών συστημάτων που σταματούν τη διάθεση ηλεκτρισμού όταν έχει άπνοια ή όταν τα σύννεφα καλύπτουν τον ήλιο.
Το είδος των επενδύσεων
Οι κλίμακες αυτών των έργων είναι τόσο μεγάλες ώστε είναι αδύνατον να υποστηριχθούν μόνο από μία επιχείρηση ή ένα ταμείο. Για την υλοποίησή τους συμπράττουν αρκετές δυνάμεις γι’ αυτό και όλα τα βήματα γίνονται με προσοχή και σύμφωνα με το γράμμα του Νόμου. Η εφαρμογή τους αρχικά θα γίνει σε τρία νησιά της Δωδεκανήσου.
Ο σχεδιασμός προβλέπει δημιουργία υποδομής όμοια με εκείνη του έργου «TILOS» (TechnologyInnovation for the LocalScaleOptimumIntegration of Battery Energy Storage), που σχεδιάστηκε για την Τήλο. Το μεγάλο ζητούμενο του “TILOS”, όπως και των τριών νέων επενδύσεων είναι η μεγιστοποίηση της κάλυψης των ηλεκτρικών αναγκών των νησιών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και παράλληλα να υπάρχουν όλα τα εχέγγυα ώστε η παροχή ρεύματος να είναι αδιάκοπη, όποιες κι αν είναι οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το επενδυτικό σχήμα της Τήλου δεν έχει σχέση με τα αντίστοιχα που αφορούν τα έργα στα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου. Η ομοιότητα αφορά μόνο στο είδος της επένδυσης.
Για να γίνει κατανοητό το τι πρόκειται να υλοποιηθεί, είναι απαραίτητο να γίνει μια σύντομη περιγραφή του ήδη κατασκευαζόμενου έργου «TILOS».Η μελέτη προβλέπει την ανάπτυξη και τη λειτουργία στο νησί ενός πρότυπου υβριδικού σταθμού παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας που θα αποτελείται από μεσαίας κλίμακας ανεμογεννήτρια 800kW, μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκό πάρκο 160kW και σύστημα αποθήκευσης ενέργειας συσσωρευτών (μπαταριών) με ενεργειακή χωρητικότητα 2,8MWh. Την έγκριση εγκατάστασης και λειτουργίας του σταθμού έδωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), στις 13 Μαΐου 2016, καθιστώντας έτσι τον υβριδικό σταθμό της Τήλου τον πρώτο του είδους του στην Ελλάδα, και μεταξύ των πρώτων σε όλη την Ευρώπη.
Εκτός από τον υβριδικό σταθμό, πρόκειται να εγκατασταθούν επίσης έξυπνοι μετρητές και συσκευές διαχείρισης της ζήτησης, τόσο στις κατοικίες του νησιού, όσο και σε άλλα, κεντρικά φορτία (όπως δημοτικά αντλητικά συγκροτήματα). Επιπλέον, θα αναπτυχθεί έξυπνο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης για το συντονισμό των επιμέρους τμημάτων της εγκατάστασης και για την επίτευξη μέγιστης ενεργειακής αυτονομίας.
Τέλος, μέσω της υφιστάμενης ηλεκτρικής διασύνδεσης, το έξυπνο μικροδίκτυο της Τήλου θα αλληλεπιδρά επίσης με το ηλεκτρικό σύστημα Κω –Καλύμνου, σε μια προσπάθεια μεγιστοποίησης των οφελών που θα προκύψουν από τη λειτουργία του. Η επένδυση «TILOS» υλοποιείται από την εταιρεία «Αιολική Γη Α.Ε».
Η θέση των
τοπικών κοινωνιών
Οι τοπικές κοινωνίες κάθε φορά που καλούνται να γνωμοδοτήσουν για μια επένδυση, σχεδόν πάντα απαντούν αρνητικά. Η άρνηση αυτή είναι ίδια είτε πρόκειται για πετρέλαιο, είτε πρόκειται για ενέργεια από τον άνεμο.
Μεγάλες επενδύσεις όπως π.χ. το σύγχρονο, αιολικό πάρκο της Τήνου, ή ακόμα και μικρής κλίμακας δράσεις σαν τη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση τηγανέλαιων στην περιοχή Καλαμώνας της Ρόδου, πορεύονται σήμερα μέσα από σοβαρά εμπόδια. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Τήνο, η επένδυση ανέρχεται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ και θα καταστήσει το νησί αυτάρκες σε ηλεκτρική ενέργεια που θα προέρχεται από τον άνεμο. Κι όμως, η τοπική κοινωνία την περασμένη εβδομάδα είπε «ΟΧΙ» στο έργο, με την επίκληση της αλλοίωσης της εικόνας τους φυσικού περιβάλλοντος από τις ανεμογεννήτριες που θα εγκατασταθούν. Υπενθυμίζεται ότι ακόμα και για το αιολικό πάρκο που εγκαταστάθηκε στο ύψωμα πάνω από τον Αγιο Νεκτάριο Αρχιπόλεως Ρόδου, υπήρχαν φωνές διαμαρτυρίας διότι «η περιστροφή των μύλων μπορεί να κάνει θόρυβο». Ακόμα πιο παλιά το εργοστάσιο της ΔΕΗ για τη Νότια Ρόδο είχε μπλοκαριστεί επί δύο δεκαετίες, καθώς υπήρχε αδυναμία συμφωνίας ως προς τη θέση εγκατάστασης. Τελικά, η πρώτη θέση που είχε παρουσιαστεί και εντοπιστεί μετά από μελέτες, ήταν η πιο ενδεδειγμένη. Όμως, μέχρι αυτό να γίνει κατανοητό, χάθηκαν 20 χρόνια με προβληματικές ηλεκτρικές υποδομές και τεχνικοί της ΔΕΗ έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας πάνω στα σύρματα να αντιμετωπίσουν προβλήματα που προκαλούσε η αστάθεια του μοναδικού εργοστασίου της Σορωνής.
Το τραγελαφικό της όλης υπόθεσης είναι πως εκείνοι που τότε εξέγειραν τις αντιδράσεις και φώναζαν ως άλλοι «Βαπτιστές στην έρημο» τελικά σήμερα ευρισκόμενοι στην Κυβέρνηση, υπογράφουν τη μία μετά την άλλη, όλες τις εγκρίσεις που απαιτούνται για το νέο εργοστάσιο της ΔΕΗ (και όχι μόνο).
Το ποιοι τελικά ενημερώνουν τις τοπικές κοινωνίες αποτελεί το πιο μεγάλο πρόβλημα των επενδύσεων. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο μεγάλο από την επιστημονική ορολογία που χρησιμοποιούν οι «επαναστάτες». Μισές τεχνικές πληροφορίες, μισές αλήθειες, αληθοφανή επιχειρήματα, δείχνουν μόνο το δέντρο και χάνουν την πραγματικότητα που δεν είναι άλλη από την καταστροφή ολόκληρου του περιβάλλοντος. Τα νησιά μας κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν όλο και πιο έντονα κλιματολογικά φαινόμενα, σοβαρές καταστροφές κι ενώ θα έπρεπε οι δικές μας κοινωνίες να πρωτοστατούν ώστε να τεθεί ένα τέρμα στην κυριαρχία του πετρελαίου, επί της ουσίας πράττουν ακριβώς το αντίθετο.
Ακόμα και η μικρή μονάδα εκμετάλλευσης τηγανέλαιων του Καλαμώνα επιχειρείται να παρεμποδιστεί, παρά τα τεράστια οφέλη που θα προκύψουν από τον τερματισμό της απόρριψης χρησιμοποιημένων ελαίων στους υδροφόρους μας ορίζοντες. Πρέπει να σημειωθεί ότι το επιχειρηματικό σχήμα που επένδυσε στη μονάδα ΑΠΕ Καλαμώνα αυτή την περίοδο εκπονεί πρόσθετες μελέτες ανάλυσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι μελέτες αυτές θα δείξουν ποια θα είναι η μελλοντική επιβάρυνση, θέτοντας ως σενάριο ότι θα ακολουθήσει η εγκατάσταση και δεύτερης, τρίτης, ή 13ης μονάδας. Με τον τρόπο αυτό, θα δειχθεί ποιο θα είναι το πραγματικό όριο «αντοχής» της περιοχής, διότι με μία και δύο τέτοιου είδους μονάδες η επιβάρυνση είναι μηδενική και ανάξια αναφοράς. Οι αντιδράσεις κόντρα στην επέκταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουν πια περάσει το όριο της λογικής. Πουθενά, σε ολόκληρο τον κόσμο, οι κοινωνίες δεν στηρίζουν τόσο πολύ την επικράτεια του πετρελαίου. Δεν έχει λογική ένας νησιώτης, που παρακολουθεί τα οικολογικά συστήματα του τόπου του να βουλιάζουν (διότι αυτό συμβαίνει), να αντιδρά στην επέκταση της ενέργειας που προέρχεται από τον ήλιο ή τον άνεμο ή από όποια άλλη φυσική πηγή.
Σε αυτή τη στάση φέρουν σοβαρή ευθύνη οι τοπικοί άρχοντες, οι πολιτικοί και οι «πολιτικάντηδες» που στο βωμό της διατήρησης των ισορροπιών του εκλογικού τους κοινού, συμπαρατάσσονται με εκείνους που φωνάζουν.
Είναι σίγουρο, ότι μεταξύ εκείνων που αντιτίθενται σε τέτοιου είδους επενδύσεις (όπως π.χ. το αιολικό της Τήνου) βρίσκονται και ειλικρινείς φωνές’ πρόσωπα που αγωνιούν πραγματικά. Αυτές οι φωνές πρέπει να ακουστούν και σε αυτές τις φωνές είναι απαραίτητο να δοθεί βήμα ώστε να παρουσιαστούν σε όλη τους τη διάσταση και πάνω σε αυτή να γίνει ένας ουσιαστικός διάλογος για τα υπέρ και τα κατά. Π.χ. το αισθητικό πρόβλημα που θα δημιουργηθεί στην Τήνο από τις ανεμογεννήτριες είναι πραγματικό, όμως η προβολή που θα δεχθεί το νησί στον κόσμο όλο ως ένα ενεργειακά αυτόνομος τόπος (όπως επιχειρείται να γίνει με την Τήλο) θα εκμηδενίσει το φόβο της καινούργιας εικόνας. Επιπρόσθετα, τα οφέλη για το περιβάλλον θα αυξάνουν διαρκώς και χρόνο με το χρόνο θα λειτουργούν σωρευτικά.
Οι τοπικές κοινωνίες δεν χρειάζονται φωνές αλαλάζουσες, αλλά έχουν ανάγκη από πραγματική ενημέρωση για τα καινούργια που έρχονται. Πάνω σε αυτή την ενημέρωση, με νηφαλιότητα, ειλικρίνεια και θέληση να σχεδιαστεί το Αύριο των νησιών και των παιδιών μας. Όταν θα έχει επιτευχθεί αυτό, τότε και η ανάπτυξη θα έχει επιτύχει τον πραγματικό της σκοπό που δεν είναι άλλος από τη βελτίωση της ζωής στην κοινωνία των ανθρώπων και στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο οι απόγονοί μας θα μεγαλώσουν και θα ανθίσουν.
1) ΟΛΑ αυτά που αναφέρετε σαν “επενδύσεις”, δεν είναι επενδύσεις. Είναι αρπαχτές με μόνο κίνητρο τις επιδοτήσεις. 2) Ενεργειακά, ΟΛΑ αυτά που αναφέρετε είναι μούφες. Ποτέ και πουθενά κανένας συνδυασμός αιολικών, διασυνδεδεμένων ή μη, με αντλησιοταμίευση ή μη, δεν μπορεσε να ηλεκτροδοτήσει ο,τιδήποτε, ούτε μπορεσε να υποκαταστήσει συμβατικές μονάδες. 3) Όπου μπήκαν, είτε δεν μείωσαν κατανάλωση συμβατικών καυσίμων, είτε ΑΥΞΗΣΑΝ κατανάλωση συμβατικών καυσίμων, είτε όποια μείωση παρατηρήθηκε κόστισε 3, 4, 5 φορές από το κόστος του καυσίμου. Γιατί δεν ενημερώνεστε ΕΣΕΙΣ πριν σερβίρετε πληρωμένες καταχωρήσεις?