Του Γιώργου Μανέττα
Παρότι έχουν περάσει επτά χρόνια από το ξέσπασμα της κρίσης, η ελληνική οικονομία δεν έχει καταφέρει ακόμη να ανακάμψει. Αντίθετα, παραμένει δέσμια της ύφεσης και το πολιτικό προσωπικό συνεχίζει να αναζητά τρόπους για την επιστροφή στην ανάπτυξη, χωρίς αποτέλεσμα… Ωστόσο, η διαφαινόμενη συμφωνία με τους Θεσμούς για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης γεννά προσδοκίες ότι η αγορά μπορεί να ξεφύγει από τη δυσμενή κατάσταση που είναι σήμερα και να πάρει «βαθιές ανάσες» σε μια χρονική στιγμή ασφυκτικής πίεσης.
Βέβαια, το κλείσιμο της αξιολόγησης και η εκταμίευση της δόσης δεν αρκούν για να πάρει μπροστά η οικονομία. Το «κλειδί», όπως λένε άνθρωποι της αγοράς βρίσκεται στην αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία θα οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που τόσο έχει ανάγκη η χώρα. «Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν», επισημαίνουν χαρακτηριστικά, και τονίζουν πως για να αλλάξει το κλίμα πρέπει γίνουν σοβαρές παρεμβάσεις σε τρία μέτωπα: πρώτον στη φορολογία, δεύτερον στις επενδύσεις και τρίτον στο επιχειρηματικό και πολιτικό περιβάλλον. Χωρίς αυτές, σημειώνουν, δεν πρόκειται να υπάρξει σύντομα βιώσιμη ανάκαμψη που θα ανοίγει νέους ορίζοντες και η χώρα θα ταλανίζεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας….
Αποκλιμάκωση φορολογίας
Η δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών, οι οποίοι είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη θεωρείται πλέον μονόδρομος για την τόνωση της αγοράς. Η υπέρμετρη αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων έχει πλήξει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, υπονομεύοντας την προοπτική ανάκαμψης της κατανάλωσης που συνεχίζει να υποχωρεί με ανησυχητικούς ρυθμούς ακόμη και σε βασικά είδη διατροφής, όπως το γάλα!
Παράλληλα, η αποκλιμάκωση της φορολογίας θα περιορίσει την αύξηση του λαθρεμπορίου που σε κάποιους κλάδους εξελίσσεται σε μάστιγα, όπως στα καπνικά και στα αλκοολούχα ποτά, στερώντας πολύτιμα έσοδα από τα δημόσια ταμεία.
Τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την υπερφορολόγηση επισήμανε πρόσφατα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, τονίζοντας πως χρειάζεται αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής πιο φιλικής στην επιχειρηματικότητα.
Κίνητρα για επενδύσεις
Καταλυτικό ρόλο στην ανάκαμψη θα παίξουν και τα κίνητρα για την προσέλκυση νέων επενδύσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Είτε φορολογικά, είτε χρηματοδοτικά, είτε άλλου είδους, η παροχή ουσιαστικών κινήτρων μπορεί να κινητοποιήσει όσους ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που υπάρχουν στην ελληνική οικονομία παρά την αρνητική συγκυρία. Εξάλλου, η χώρα σύμφωνα και με τους αναλυτές χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ για να ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο της υπανάπτυξης και να ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Μόνο την περίοδο 2009-2016 το επενδυτικό έλλειμμα έφθασε στο αστρονομικό ποσό των 100 δισ. ευρώ.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν πως δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο, προσθέτοντας πως η επενδυτική δραστηριότητα είναι σήμερα σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που είναι συμβατά με σημαντική και διατηρήσιμη οικονομική μεγέθυνση.
Είναι ενδεικτικό πως το 2016 οι συνολικές επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθαν σε μόλις 12,4% του ΑΕΠ περίπου 7,1% ή περίπου 13 δισ. ευρώ ετησίως χαμηλότερα από το μέσο όρο του 2000-2008.
Άρση της αβεβαιότητας
Ζωτικής σημασίας είναι και η αποκατάσταση της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Χωρίς άρση της αβεβαιότητας δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη, επισημαίνουν άνθρωποι της αγοράς, τονίζοντας πως αποτελεί τη νούμερο ένα προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση. «Αυτό που λείπει είναι η εμπιστοσύνη των ξένων στη χώρα. Πρέπει να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας… και να επιστρέψει η κανονικότητα», υποστηρίζουν και προσθέτουν με νόημα: «Πρέπει να παλέψουμε για ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον. To country risk διώχνει επενδύσεις και επιβαρύνει το έργο των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες πρέπει παράλληλα να αντεπεξέλθουν στην έλλειψη χρηματοδότησης και στην κάμψη της ζήτησης».
Η άμεση ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης εκτιμάται πως θα συμβάλει τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση, αφού θα καθησυχάσει τους φόβους που υπάρχουν διεθνώς για το μέλλον της χώρας. Καθοριστικές είναι επίσης οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες έχουν μείνει πίσω αλλά και η ολοκλήρωση των αποκρατικοποιήσεων που μπορούν να δώσουν άλλη δυναμική στη χώρα.
