Την πρώτη στροφή των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων ολοκλήρωσαν οι υποψήφιοι για πανεπιστήμια και ΤΕΙ, διαγωνιζόμενοι σε τρία υψηλά και δύσκολα εμπόδια. Τα μαθήματα που κάθε χρόνο δυσκολεύουν περισσότερο τους υποψηφίους είναι η Νεοελληνική Γλώσσα, τα Αρχαία Ελληνικά, τα Μαθηματικά και η Φυσική, και έως τώρα οι υποψήφιοι εξετάστηκαν στα τρία πρώτα, ενώ προετοιμάζονται να ξεπεράσουν το εμπόδιο της Φυσικής αύριο Δευτέρα. Με δεδομένο τον υψηλό βαθμό δυσκολίας των θεμάτων που ετέθησαν φέτος στα Μαθηματικά Προσανατολισμού, θεωρείται πως όσοι αρίστευσαν στο μάθημα θα έχουν πάρει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των συνυποψηφίων τους.
Ειδικότερα, στη μεγάλη κατηγορία των υποψηφίων, τους περίπου 88.000 των Γενικών Λυκείων, στο πλαίσιο της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας δόθηκε κείμενο (διασκευή ομιλίας στην Ακαδημία Αθηνών) του ακαδημαϊκού Γρηγόρη Σκαλκέα. «Για να παραμείνουν όμως οι στόχοι της επιστήμης ανθρωποκεντρικοί, κρίνεται απολύτως αναγκαίος ο επανακαθορισμός τους από “προσωπικότητες με υψηλά ηθικά ιδανικά”, κατά τον Αϊνστάιν, δηλαδή από έντιμους, συνεπείς και ανιδιοτελείς, διορατικούς, ειλικρινείς και αντικειμενικούς ανθρώπους-επιστήμονες», έλεγε ο Γρηγόρης Σκαλκέας. Από τους υποψηφίους ζητήθηκε να παρουσιάσουν με επιχειρήματα τις απόψεις τους για τον ρόλο της επιστήμης στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων σύγχρονων προβλημάτων και για το ποια είναι τα ηθικά εφόδια του επιστήμονα που θα του επιτρέψουν να υπηρετήσει αυτό τον στόχο.
Απρόβλεπτο
Ωστόσο, παρότι το θέμα θα μπορούσε να κριθεί… SOS, φιλόλογοι που έχουν βαθμολογήσει σε προηγούμενες Πανελλαδικές Εξετάσεις επιμένουν να τονίζουν ότι το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι απρόβλεπτο και ότι «μπορεί ένας υποψήφιος να ξέρει τι θέλει να πει αλλά να έχει μέτρια διατύπωση των θέσεών του ή να “εγκλωβιστεί” μέσα σε φόρμες ανάπτυξης ενός θέματος που τις έχει διδαχθεί στο φροντιστήριο. Κάτι τέτοιο μπορεί να στερήσει από πρωτοτυπία το γραπτό και άρα από μονάδες που θα το βοηθήσουν να προσεγγίσει το άριστα, δηλαδή πάνω από 18». Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων από τον εκπαιδευτικό-αναλυτή Στράτο Στρατηγάκη, στη Νεοελληνική Γλώσσα οι υποψήφιοι που γράφουν άριστα είναι ελάχιστοι κάθε χρόνο. Το ποσοστό τους κυμαίνεται από το 0,66% το 2006 έως 2,04% που ήταν το υψηλότερο (2012).
Στα Αρχαία Ελληνικά το υψηλότερο ποσοστό αριστούχων σημειώθηκε το 2008, με το 9,58% των υποψηφίων να γράφει άριστα, ενώ το χαμηλότερο ποσοστό σημειώθηκε το 2015 με μόλις το 0,95% των υποψηφίων να αριστεύει. Φέτος, στην εξέταση των Αρχαίων Προσανατολισμού δόθηκαν στους υποψηφίους ένα διδαγμένο κείμενο του Πλάτωνα (Πρωταγόρας 322d-323c) και ένα αδίδακτο του Ισοκράτη (Φίλιππος, 26-27). Με βάση τον γενικό βαθμό δυσκολίας των θεμάτων στα Αρχαία, θεωρείται πιθανό οι επιδόσεις να είναι καλύτερες σε σχέση με πέρυσι. Ετσι, συνεκτιμώντας και τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας, η πρώτη τάση δείχνει βελτίωση των επιδόσεων και άρα η Ιστορία είναι το μάθημα που μπορεί να κάνει την… ανατροπή. Αντίθετα, τα Λατινικά, λόγω της ευκολίας τους, δεν είναι μάθημα που επιτρέπει –εκτός απροόπτου, εύλογα– μεγάλες ανακατατάξεις στις βαθμολογικές επιδόσεις από χρονιά σε χρονιά.
Στα Μαθηματικά (της Θετικής Κατεύθυνσης με βάση το σύστημα που εφαρμόστηκε έως το 2015 και Θετικής Ομάδας Προσανατολισμού με το νέο σύστημα από το 2016), η διαφορά μεταξύ του μικρότερου και του μεγαλύτερου ποσοστού αριστούχων ανά έτος είναι συνήθως πολύ μεγάλη. Το 2001 το 17,25% των υποψηφίων έγραψε πάνω από 18, ενώ το 2015 μόλις το 2,47% των υποψηφίων πέτυχε την ίδια επίδοση. Επίσης, στα Μαθηματικά της πρώην Τεχνολογικής Κατεύθυνσης και νυν Οικονομίας και Πληροφορικής, τα ποσοστά αριστούχων ήταν πάντα πολύ χαμηλά, μικρότερα από το 5%. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των αριστούχων κυμαίνεται από 0,65% μέχρι 4,68%.
Φέτος, όπως σχολίασε η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, «οι υποψήφιοι έπρεπε να έχουν πολύ καλή γνώση της ύλης των Μαθηματικών των προηγούμενων τάξεων», προσθέτοντας ότι «τα θέματα ήταν σαφώς δυσκολότερα από τα αντίστοιχα περσινά».
«Η δυσκολία των θεμάτων στα Μαθηματικά εξαρτάται από την εξάσκηση, που δίνει την ταχύτητα στις πράξεις, από την εμπειρία, που αντλείται από τα χρόνια και τη διάρκεια της προσπάθειας, και τέλος από την αντίληψη, την ικανότητα δηλαδή επεξεργασίας των δεδομένων», λέει στην «Κ» ο Νικηφόρος Μαρκάκης, μαθηματικός στο φροντιστήριο Μεθοδικό. Και προσθέτει: «Είναι προφανές ότι η ύλη σε μαθήματα, όπως τα Αρχαία και τα Μαθηματικά, δεν εμπεδώνεται με διάβασμα –έστω και εντατικό– μόνο στη Γ΄ Λυκείου. Είναι γνωστικά αντικείμενα που απαιτούν βάθος χρόνου και σωστή οργάνωση σε όλα τα σχολικά χρόνια».
