Συνέντευξη στον
Δημήτρη Γκαρτζώνη
Στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου μέσω της δημιουργίας Ινστιτούτου για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο Διαδίκτυο παραμένει ο στρατηγός Μανώλης Σφακιανάκης. Μέσω της ίδρυσης του ελληνικού ψηφιακού CSI (Cyber Security International) ο κ. Σφακιανάκης, που έχει καταγράψει αναρίθμητες επιτυχίες στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος -υπηρεσία με την οποία ταυτίσθηκε στην κοινή γνώμη- δραστηριοποιείται στο χώρο του διαδικτύου και ενημερώνει πολίτες, γονείς και παιδιά. Παράλληλα, το Ινστιτούτο παρέχει υπηρεσίες εκπαίδευσης σε επιστήμονες (πάντα δωρεάν).
Για το Ινστιτούτο, τους κινδύνους και τη χρησιμότητα του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο, μίλησε στη «δημοκρατική» ο κ. Σφακιανάκης.
• Η ιδέα του ινστιτούτου CSI ακούγεται πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα. Ποιος ο ρόλος του;
Το Ινστιτούτο έχει διπλό ρόλο. Ο ένας έχει να κάνει με την εκπαίδευση του κόσμου στο διαδίκτυο και ο άλλος έχει να κάνει με την εξειδίκευση. Στηρίζεται στους άξονες, της εκπαίδευσης και της πρόληψης. Μέσω του Ινστιτούτου, τα παιδιά διδάσκονται κώδικα προγραμματισμού, ενώ θα παρέχονται επαγγελματικά εφόδια σε σχέση με την Πληροφορική. Επίσης, η πρόληψη σχετίζεται με τη διερεύνηση κακόβουλων λογισμικών και διαδικτυακών απειλών και τη δημοσιοποίηση με αναλυτικές πληροφορίες – συμβουλές στην κοινωνία.
Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήσαμε στα Χανιά το πρώτο στην Ελλάδα σεμινάριο πληροφόρησης και εκπαίδευσης σε συνεργασία με το Facebook Boost Your Business. Σε αυτό το σεμινάριο οι επαγγελματίες ενημερώθηκαν για τις νέες επιχειρηματικές τεχνικές, για το ηλεκτρονικό εμπόριο, την κατασκευή εφαρμογών, την ασφαλή πλοήγηση κ.α. Δείξαμε στον επιχειρηματία πώς μπορεί να βγει από την κρίση, χρησιμοποιώντας με τον κατάλληλο τρόπο τα εργαλεία του διαδικτύου, όπως είναι το Facebook.
Ένιωσα πραγματικά μεγάλη ικανοποίηση, όταν Χανιώτης επιχειρηματίας με πλησίασε και μου είπε ότι θεωρούσε πώς το διαδίκτυο είναι κάτι σαν προξενήτρα. Παρακολουθώντας το σεμινάριό μας, αντιλήφθηκε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει το ίντερνετ για να προωθήσει την επιχείρησή του. Πραγματικά, είναι τρομερά εξελιγμένες οι δυνατότητες του Facebook, έχει ξεφύγει πολύ μπροστά. Μπορεί να βοηθήσει την κάθε επιχείρηση να ξεκολλήσει από τα αδιέξοδα που δημιουργεί η κρίση και να έχει μεγαλύτερη κερδοφορία. Αν μπορούσε να αντιληφθεί ο καθένας τι προσφέρει το facebook, ποια είναι τα εργαλεία που παρέχει, ίσως σήμερα να είχαμε μία άλλη Ελλάδα.
• Τελικά κύριε Σφακιανάκη, το διαδίκτυο είναι εργαλείο ή παγίδα;
Θα το θέσω απλά, δεν μου αρέσουν οι φιλοσοφίες… Το Ινστιτούτο έρχεται να εκπαιδεύσει τον κόσμο πάνω στους κανόνες του διαδικτύου. Όλη μας η ζωή, η καθημερινότητά μας διέπεται από κανόνες. Αν δεν τους σεβαστείς και αν δεν τους τηρήσεις, το πιο πιθανό είναι να αντιμετωπίσεις κάποιο πρόβλημα. Το Ινστιτούτο εκπαιδεύει λοιπόν τον κόσμο στους κανόνες του διαδικτύου. Αν οδηγούμε μία φεράρι χωρίς να έχουμε δίπλωμα οδήγησης, είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα σκοτωθούμε. Το ίδιο ισχύει και με το διαδίκτυο, αν παρακάμψεις τους κανόνες του, τότε κινδυνεύεις να σκοτωθείς, και δεν πρόκειται για σχήμα λόγου. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από λάθος χρήση του διαδικτύου.
• Το ηλεκτρονικό έγκλημα, φαίνεται να παίρνει συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις. Είναι όντως τόσο ανησυχητικά τα πράγματα;
Το ηλεκτρονικό έγκλημα υπάρχει και οι διαστάσεις είναι μεγάλες. Ο διοικητής του FBI το εντάσσει στις μεγαλύτερες απειλές στον κόσμο μαζί με την τρομοκρατία. Έχω πει και σε άλλες συνεντεύξεις ότι οι πόλεμοι πλέον θα γίνονται μέσα από το διαδίκτυο. Δεν είναι ανάγκη να ρίξεις βόμβες, τις βόμβες τις ρίχνεις μέσα από τα δίκτυα και καταστρέφεις τα πάντα. Ας πάρουμε για παράδειγμα μία νέα μορφή κυβερνοεπίθεσης με τον ιό «Wanna Cry». Οι κράκερς έκαναν αυτές τις επιθέσεις ζητώντας λύτρα για να ξεμπλοκάρουν υπολογιστή, προτιμώντας μάλιστα τα bitcoin.
Καθημερινά ζητούνται λύτρα. Καθημερινά. Είναι κάτι που δεν ξέρει ο απλός πολίτης. Κάθε μέρα δεκάδες υπολογιστές στη χώρα μας, ίσως εκατοντάδες άνθρωποι κάθε μέρα πέφτουν θύματα των επιτήδειων οι οποίοι θέλουν λύτρα σε bitcoins. Και γίνεται ένας αγώνας δρόμου να βρουν bitcoins.
• Αναφέρεστε συχνά στα bitcoin. Πιστεύετε ότι είναι κάτι που θα μας απασχολήσει στο μέλλον;
Τα bitcoins είναι ένα ψηφιακό νόμισμα. Είναι άυλα και τα χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά, ιδιαίτερα στο διαδίκτυο καθώς δεν αφήνουν ίχνη. Είναι η επόμενη εποχή. Για να το λέω, κάτι ξέρω. Θα μας απασχολήσουν έντονα το χειμώνα του 2017 με την άνοιξη του 2018. Πρόσφατα μου ανέφερε ξενοδόχος της Ρόδου ότι σκέφτεται να πουλάει δωμάτια με bitcoin μέσα από το διαδίκτυο!
• Πώς μπορούμε να προστατεύουμε τα παιδιά από τα …σκοτεινά μονοπάτια του διαδικτύου;
Έχω βγάλει τέσσερα βιβλία στο τελευταίο διάστημα. Σε όλα αναφέρω ότι το παιδί από τεσσάρων ετών πρέπει να εξοικειώνεται με το διαδίκτυο. Θα πρέπει να μαθαίνουν από νωρίς τα παιδιά το ίντερνετ και να γνωρίζουν τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία του. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να κάνουμε φοβικά τα παιδιά, να τα έχουμε σε ένα γυάλινο κλουβί. Διαφορετικά όταν φτάσουν στην εφηβεία θα αρχίσουν να μπαίνουν ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο και να κάνουν ό,τι θέλουν.
Θα πρέπει να ενταχθεί μάθημα διαδικτύου στο σχολικό ωρολόγιο πρόγραμμα. Θα κάνουμε σχετικό υπόμνημα προς την Κυβέρνηση γιατί απαιτείται το μάθημα διαδικτύου από τις πρώτες τάξεις του σχολείου. Προσέξτε, δε μιλάμε για πληροφορική, αλλά για μάθημα εξοικείωσης και ορθής χρήσης του διαδικτύου.
• Ο γονιός με ποιο τρόπο μπορεί να προστατεύει το παιδί του από τις παγίδες του διαδικτύου;
Όταν ο γονιός είναι κοντά στο παιδί του θα μάθει πρώτος τι συμβαίνει. Αντίθετα, όταν ο γονιός είναι απόμακρος, όταν ζουν στο ίδιο σπίτι και απλά συμβιώνουν, τότε με μαθηματική ακρίβεια, το παιδί θα ζητήσει αλλού καταφύγιο… και έτσι δεν αποκλείεται να πέσει θύμα του κάθε ανεγκέφαλου και της μπλε, κόκκινης ή πράσινης φάλαινας…
Το καλύτερο πρόγραμμα για να παρακολουθήσεις το παιδί σου είναι να έρθεις κοντά στο παιδί σου για να τα μαθαίνεις από πρώτο χέρι. Αυτό είναι το μεγαλείο, κι αυτή είναι, θα την πω την λέξη, η μαγκιά ενός γονιού. Η μαγκιά ενός γονιού δεν είναι να έχει προγράμματα να υποκλέψει το παιδί του, η μαγκιά είναι το παιδί του να του τα λέει μόνο του. Το παιδί μας δεν είναι κακοποιός. Τους κακοποιούς μόνο υποκλέπτουν οι πολιτείες και οι νόμοι του κράτους.
Σε κάθε περίπτωση, το CSI παρέχεται εξειδικευμένη συμβουλευτική βοήθεια – ενημέρωση από ειδική ομάδα ψυχολόγων. Από το Σεπτέμβριο θα έχουμε και δικό μας 5ψήφιο τηλεφωνικό κέντρο.
• Κύριε Σφακιανάκη, θέλω να περάσουμε σε ένα άλλο θέμα και να μου πείτε πώς νιώθετε για την απομάκρυνσή σας από την ΕΛΑΣ και από τη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος, μία υπηρεσία που εσείς ο ίδιος δημιουργήσατε και που σήμερα είναι η καλύτερη υπηρεσία στην ελληνική αστυνομία.
Από τη στιγμή που έφυγα βλέπω τα του οίκου μου. Κοιτάζω πάντα την επόμενη μέρα και το Ινστιτούτο μου, που έχουν όλοι αγκαλιάσει. Η Ελληνική Αστυνομία μου έχει προσφέρει σημαντικές γνώσεις και την αγαπώ. Ήταν επιλογή μου να ενταχθώ στην οικογένεια της Αστυνομίας. Έστησα από το μηδέν, τη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος, μία υπηρεσία η οποία χαρακτηρίζεται ως η καλύτερη στην ΕΛΑΣ. Τον Ιανουάριο του ‘17, έφυγα αφήνοντας μία υπηρεσία κόσμημα. Εύχομαι και χωρίς εμένα στο τιμόνι, η δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος να τα πηγαίνει ακόμη καλύτερα. Ο πατέρας θέλει να βλέπει τα παιδιά του να προοδεύουν.
• Κλείνοντας κύριε Σφακιανάκη, ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε;
Αυτό που έχω να πω είναι ότι η κοινωνία ξέρει πού πηγαίνει. Ο λαός έχει το γνώθι σαυτόν, ξέρει ποιος τον αγαπάει και ποιος τον κοροϊδεύει. Η ελληνική κοινωνία έβλεπε ότι κάνω τη δουλειά μου με αγάπη. Γι’ αυτό αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή το νέο μου εγχείρημα που λέγεται CSI. Μέσα στο σύντομο διάστημα λειτουργίας του Ινστιτούτου, έχουν ενημερωθεί 42.000 άτομα, έχουμε κάνει εκδηλώσεις και γεμίσαμε στάδια. Υπηρετούμε την Ελλάδα και όσους μας αγαπάνε και βέβαια πάντα μη κερδοσκοπικά.
Είμαι δίπλα στο παιδί δίπλα σε όσους με αγαπάνε. Τα παιδιά έχουν αλάνθαστο κριτήριο. Όταν ο Σφακιανάκης γεμίζει ένα στάδιο με 2000 παιδιά, που ακούνε προσεκτικά και με ευλάβεια, μου δίνει κουράγιο να δώσω σε όλα αυτά τα νέα παιδιά εκείνο που τους λείπει, τη γνώση και την εμπειρία που αποκόμισα υπηρετώντας 32 χρόνια στην ΕΛΑΣ και 22 χρόνια στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος. Θέλουμε τα παιδιά μας να μην είναι φοβικά και να έχουν γνώσεις. Το ενημερωμένο παιδί είναι ο σωστός αυριανός πολίτης. Είναι η ελπίδα για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα μας. Όταν βλέπω ότι το 96% των νέων ανθρώπων είναι καθημερινά στο διαδίκτυο, μου δίνει δύναμη να συνεχίσω αυτό που κάνω. Μέσα από το διαδίκτυο θα πλάσουμε τις νέες γενιές.
Θέλω και πάλι να ευχαριστήσω την ΕΛΑΣ που μου έδωσε τη γνώση και την εμπειρία, εφόδια που πολλοί θα ήθελαν να έχουν. Εύχομαι σε όλους να πετύχουν και να πετύχουν περισσότερα πράγματα απ’ όσα έκανα στα 23 χρόνια ως προϊστάμενος της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος. Θα το χαρώ πολύ περισσότερο απ’ ότι αν ήμουν εγώ διοικητής.
