Η ασφυκτική πίεση και η αρνητική δημοσιότητα από την υπόθεση Καμμένου αλλά και οι γκρίνιες για επενδυτικά σχέδια που μένουν στα συρτάρια αφήνουν στον Πρωθυπουργό το περιθώριο για να πραγματοποιήσει ένα πολιτικό restart
Το σύνθημα επανεκκίνησης του κυβερνητικού έργου από τον Αλέξη Τσίπρα συνοδεύθηκε από χειροκροτήματα στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, έστω κι αν πολλοί θεωρούν ότι στο υφιστάμενο σχήμα δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό προθύμων να το υπηρετήσει. Κάπως έτσι, στο Μαξίμου και στην Κουμουνδούρου πληθαίνουν όσοι θυμούνται το προεκλογικό σύνθημα του Γιώργου Παπανδρέου το 2009, αναφωνώντας κι αυτοί με τη σειρά τους: «Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Κι όπου «αλλάζουμε», ίσον ανασχηματισμός.
Βάσει των όσων είπε στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Πρωθυπουργός, όλοι βρίσκονται υπό διαρκή αξιολόγηση και τα καμπανάκια που ήχησαν φαίνεται να τοποθετούν τον ανασχηματισμό σε δεύτερο χρόνο. Άρα, το ερώτημα είναι «πριν ή μετά τη ΔΕΘ;». Οι εισηγήσεις διίστανται, δεδομένου ότι η Διεθνής Έκθεση και η άνοδος των κυβερνητικών κλιμακίων στη Θεσσαλονίκη σηματοδοτεί κάθε Σεπτέμβριο την έναρξη της πολιτικής σεζόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ωστόσο, υπάρχουν στελέχη που εισηγούνται στον Πρωθυπουργό να προχωρήσει άμεσα σε αλλαγές, προκειμένου να σηματοδοτήσει από τώρα το νέο ξεκίνημα ύστερα από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Παρότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν δείχνει να συμμερίζεται την άποψη αυτή, οι τελευταίες εξελίξεις με την υπόθεση Καμμένου, η συνεπακόλουθη πίεση και η αρνητική για την κυβέρνηση δημοσιότητα αποτελούν πολύ καλό λόγο για πολιτικό restart.
Στην εισήγησή του ο Πρωθυπουργός φωτογράφισε συγκεκριμένους υπουργούς, μιλώντας για επενδυτικά σχέδια που παραμένουν κλειδωμένα στα συρτάρια. Προς την ίδια κατεύθυνση έδειξε και ο Κλάους Ρέγκλινγκ μιλώντας για υπουργούς που υπονομεύουν το μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης, μολονότι η αποστροφή του επικεφαλής του ESM αποτέλεσε casus belli για κυβερνητικά στελέχη που του χρέωσαν «εξωθεσμικές παρεμβάσεις».
Έτσι, ένας από τους πρώτους που θεωρείται ότι βρίσκεται στο κατώφλι της εξόδου είναι ο Δημήτρης Παπαδημητρίου. Ο υπουργός Οικονομίας εκτιμάται ότι δεν απέδωσε όσα το Μαξίμου προσδοκούσε για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και ήδη ο Τσίπρας εξετάζει μια υπουργική Task Force που θα προέλθει από την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των σημερινών υφισταμένων του Παπαδημητρίου, Αλέξη Χαρίτση και Στέργιου Πιτσιόρλα. Στον πρώτο πιστώνονται οι θετικές επιδόσεις στο ΕΣΠΑ και στον δεύτερο η «ρεαλπολιτίκ» στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων.
Κοινό μυστικό είναι ότι στο παζλ των αλλαγών το μεγαλύτερο κομμάτι είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ο υπουργός Οικονομικών βρίσκεται… εντός εκτός και επί τα αυτά, δεδομένου ότι η παραμονή του ή όχι στην Πλατεία Συντάγματος δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη. Ούτε από τον ίδιο ούτε από το Μαξίμου.
Τα σενάρια της μετακίνησης Τσακαλώτου και της αναζήτησης προορισμού, κάθε άλλο παρά υποχωρούν μετά τη συμφωνία του Eurogroup. Στους κυβερνητικούς διαδρόμους εντόνως συζητείται ότι ο νυν τσάρος της Οικονομίας επιθυμεί να αλλάξει… όροφο στο κτίριο του υπουργείου και να εγκατασταθεί στο γραφείο του κ. Παπαδημητρίου. Ή να μετακομίσει διαγωνίως απέναντι, στο υπουργείο Εξωτερικών. Αλλες πληροφορίες τον θέλουν στο υπουργείο Ενέργειας, καθώς οι γκρίνιες για τον Γιώργο Σταθάκη εντείνονται. Ενώ υπάρχουν ορισμένοι άσπονδοι φίλοι του που διαδίδουν – μάλλον υποβολιμαία, αφού μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει «retirement», όπως θα έλεγε και ο ίδιος σε άπταιστο αγγλική – ότι επιθυμεί να μετακομίσει στο εξωτερικό, σε έναν διεθνή οργανισμό (π.χ. Παγκόσμια Τράπεζα). Σημαντικό για τις όποιες ισορροπίες και το μέλλον Τσακαλώτου στην κυβέρνηση είναι και το γεγονός ότι στο κόμμα ο υπουργός Οικονομικών θεωρείται άτυπος επικεφαλής της ομάδας των 53+, αλλά το τελευταίο χρονικό διάστημα νιώθει έντονη πίεση από τον Νίκο Φίλη – με το ενδεχόμενο (επαν)υπουργοποίησης επίσης να συζητείται.
Ενας από τους διαφαινόμενους πρωταγωνιστές των σεναρίων είναι και ο Νίκος Παππάς. Οπως και στην προηγούμενη αναδόμηση, έτσι και τώρα ο Παππάς φαίνεται να αναζητεί διέξοδο από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και να επιθυμεί «μετεγγραφή» σε παραγωγικό υπουργείο. Λέγεται μάλιστα πως οι βλέψεις του φτάνουν μέχρι το υπουργείο Οικονομικών, χωρίς το εν λόγω σενάριο να δείχνει ισχυρό: προβάδισμα φέρονται να έχουν, σε περίπτωση αποχώρησης Τσακαλώτου, ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός, Γιώργος Χουλιαράκης και ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό, Δημήτρης Λιάκος.
Σημειώνεται ότι εσχάτως ο Παππάς έχει επανακάμψει στον στενό πυρήνα του επιτελείου του Μαξίμου και διαμορφώνει, μαζί με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο, την επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης.
Στο υπουργείο Εργασίας μόνη σίγουρη πρέπει να νιώθει η Εφη Αχτσιόγλου, αφού ο μεν Τάσος Πετρόπουλος πληρώνει το μάρμαρο για τον ΕΦΚΑ, η δε Θεανώ Φωτίου την αδυναμία της κυβέρνησης στην κοινωνική πολιτική – και δη με «αριστερό πρόσημο».
Στο στόχαστρο κριτικής βρίσκονται επίσης ο Νίκος Τόσκας, για τον οποίο έχουν εκφραστεί συγκεκριμένα παράπονα από μερίδα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ (κυρίως την ομάδα των 53+), αλλά και οι Νίκος Κοτζιάς και Γιάννης Μουζάλας. Το κλίμα έχει βαρύνει για τους δύο πρώτους ύστερα και από τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις Τούρκων στον Εβρο, συνιστούν όμως ιδιαίτερη περίπτωση. Και οι δύο προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ οπότε έχουν έναν λόγο παραπάνω να μην αντιμετωπίζονται θετικά από τους «γηγενείς» της Κουμουνδούρου, ενώ συμπορεύονται στην κίνηση Πράττω, στην οποία έχει προσχωρήσει και η βουλευτής Πειραιά Γεωργία Γεννιά. Στον προηγούμενο ανασχηματισμό φέρονται να είχαν διαμηνύσει στο πρωθυπουργικό περιβάλλον ότι τυχόν απομάκρυνσή τους θα προκαλούσε αναταράξεις με αντανάκλαση – λόγω της κυρίας Γεννιά – και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, καθιστώντας λεπτές τις κυβερνητικές ισορροπίες.
Μιλώντας για πασοκογενείς, δυσφορία φέρεται να προκαλεί στο Μαξίμου και ο Χρήστος Σπίρτζης. Οχι τόσο για το πασχαλινό φιάσκο των αυτοκινητοδρόμων αλλά κυρίως για τις καθυστερήσεις στην υπογραφή της συμφωνίας πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλικούς Σιδηροδρόμους, την οποία υπαινίχθηκε πρόσφατα σε δηλώσεις του και ο ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος προγραμματίζει επίσκεψη στην Αθήνα για τις τελικές υπογραφές. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, στον οποίο χρεώνονται άστοχες επικοινωνιακά παρεμβάσεις που άνοιξαν εσωκομματικά μέτωπα. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η έντονη κριτική που δέχεται το τελευταίο χρονικό διάστημα από την «Αυγή». Αντιθέτως, παρά την ενόχληση που προκαλούν οι διαρκείς διαδικτυακές παρεμβάσεις του, ο «απρόβλεπτος» Παύλος Πολάκης δύσκολα θα τεθεί εκτός.
Στις συζητήσεις μεταξύ διαδρομιστών κυριαρχεί η προσδοκία να επιστρατευτούν νέα και άφθαρτα πρόσωπα, ακολουθώντας το πρότυπο των Χαρίτση – Αχτσιόγλου στον προηγούμενο ανασχηματισμό. Αγνωστο παραμένει αν θα επιχειρηθεί άνοιγμα προς την Κεντροαριστερά με τη συμμετοχή εξωκοινοβουλευτικών που έχουν αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ και είχαν ή έχουν κυβερνητική εμπειρία (π.χ. Νίκος Χριστοδουλάκης).
Ενα ακόμη σημαντικό κεφάλαιο είναι αυτό του συντονιστή της κυβέρνησης, αφού αρκετοί θέτουν ερωτήματα αν σε αυτό το ρόλο μπορούν να αντεπεξέλθουν οι νυν υπουργοί Επικρατείας, Αλέκος Φλαμπουράρης και Χριστόφορος Βερναρδάκης – μολονότι είναι σε όλους γνωστό ότι αποτελούν καθημερινούς συνομιλητές του Πρωθυπουργού. Ρόλο συντονιστή λέγεται ότι θα μπορούσε να παίξει – τουλάχιστον για τα οικονομικά και παραγωγικά υπουργεία – ο Τσακαλώτος, σε μια λογική «υποβάθμισης διά της αναβάθμισης».
Η αποκάλυψη των συνομιλιών του Πάνου Καμμένου με τον ισοβίτη Ευθύμιο Γιαννουσάκη για την υπόθεση του ναρκόπλοιου «Noor 1» αποτελεί τώρα τον αστάθμητο παράγοντα των εξελίξεων. Οι μουρμούρες στον βραχυκυκλωμένο ΣΥΡΙΖΑ αυξάνονται και διατυπώνονται ερωτήματα για τη σκοπιμότητα της κυβερνητικής συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ. Ωστόσο, μεσούσης της κυβερνητικής θητείας, μοιάζει σχεδόν απίθανο για τον Τσίπρα να αναζητήσει νέο εταίρο. Είτε αυτός είναι ο Βασίλης Λεβέντης και η Ενωση Κεντρώων είτε το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη, προς την πλευρά της οποίας κρυφοκοιτάζουν αρκετοί στην Κουμουνδούρου λόγω της επιδιωκόμενης στροφής του ΣΥΡΙΖΑ προς την Κεντροαριστερά και τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας.
Από την άλλη, ο ανασχηματισμός θα μπορούσε από μόνος του να φέρει αναταράξεις στην κυβέρνηση λόγω των εσωτερικών ζυμώσεων στους ΑΝΕΛ με φόντο την υπουργική καρέκλα. Με τον Καμμένο να ακολουθεί ένα ιδιότυπο rotation και να εναλλάσσει τα στελέχη του στις κυβερνητικές θέσεις, βουλευτές όπως ο Δημήτρης Καμμένος ή ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος καρτερούν τη σειρά τους. Ειδικά για τον πρώτο – ο οποίος έμεινε μόνο για λίγες ώρες λόγω… twitter στο υπουργείο Μεταφορών το 2015 – ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι σε περίπτωση μη υπουργοποίησής του δεν θα βγει στα κάγκελα κατά της κυβέρνησης.
Ακόμη κι αν όλα προχωρήσουν ομαλά το καλοκαίρι, με ή χωρίς ανασχηματισμό, κομβικό σημείο για την κυβέρνηση θεωρείται ο Οκτώβριος. Τότε θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού, στο οποίο εν πολλοίς θα ξεκαθαρίσει αν βγαίνουν ή δεν βγαίνουν τα νούμερα για το 2018. Οπερ σημαίνει ότι θα ξεκαθαρίσει και αν η κυβέρνηση μπορεί να υλοποιήσει το κατά Τσίπρα σχέδιο εξόδου από τα Μνημόνια. Σε διαφορετική περίπτωση, όλα είναι πιθανά. Ακόμη και οι εκλογές.
Τα ΝΕΑ
