Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι τα φαρμακεία, αλλά σε γενικές γραμμές και τα περισσότερα κτίσματα του νησιού, άντεξαν. Οι υλικοτεχνικές και κτιριακές υποδομές, πλην ολίγων εξαιρέσεων, ανταπεξήλθαν στο τρομερό κτύπημα του σεισμού. Υπάρχουν βέβαια μικρές ρωγμές, αλλά και μεγαλύτερες καταστροφές σε τοίχους, οροφές και δάπεδα, χωρίς όμως να εμπνέουν, από ότι φαίνεται ως τώρα, ιδιαίτερη ανησυχία. Βλάβες σε ραφιέρες, συρταριέρες, έπιπλα, γόνδολες, σιδερένια ρολά, κουφώματα και λοιπό εξοπλισμό των καταστημάτων έχουν επίσης παρατηρηθεί, δίχως όμως να συνιστούν ανυπέρβλητα εμπόδια για την λειτουργία των φαρμακείων.
Σχετικά μικρής σημασίας είναι επίσης το ζήτημα των κατεστραμμένων προϊόντων , σε σχέση με το μέγεθος και την ένταση του φυσικού φαινομένου. Δεδομένου πως σχεδόν από όλα τα φαρμακεία, περίπου όλα τα εμπορεύματα (ακόμα και μέσα από τα συρτάρια) έπεσαν στο πάτωμα, τελικά μάλλον μικρό μέρος από αυτά είναι πλέον ακατάλληλα για πώληση.
Το πολύ μεγάλο πρόβλημα ήταν ότι όλα αυτά έπρεπε να ξαναμπούν στην θέση τους, αφού προηγείτο καθαρισμός και τακτοποίηση των χώρων φύλαξης και έκθεσής τους, με αποτέλεσμα τα φαρμακεία να υπολειτουργούσαν ή και να μην λειτουργούσαν καθόλου την επαύριο του σεισμού, αφού έπρεπε να ασχοληθεί το προσωπικό με την επαναδιευθέτηση του φαρμακοπωλείου και της αποθήκης.
Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κάποιος πως τα χειρότερα απεφεύχθησαν για τα φαρμακεία της Κω, αλλά τούτο επ΄ουδενί λόγω δηλώνει ότι όλα είναι άριστα και δεν χρειάζεται καμία βοήθεια. Καλό είναι βεβαίως να μην συμβάλουμε στην δημιουργία πανικού και δραματοποίησης της κατάστασης, δεδομένου και του αρνητικού αντίκτυπου που μπορεί να έχει στο τουριστικό προϊόν, αλλά η αλήθεια πρέπει να λέγεται ως έχει.
Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι οι φθορές στα φαρμακεία δεν είναι δα και τόσο σημαντικές, δέον είναι να αναλογιστούμε την πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία, η οποία έχει εξουθενώσει οικονομικά τους φαρμακοποιούς, τόσο πολύ, ώστε ακόμα και η κάλυψη ζημιών αξίας μικρής σχετικά, να καθίσταται πλέον απαγορευτική για την συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων. Υπάρχει μεγάλος αριθμός φαρμακείων τα οποία λειτουργούν πλέον οριακά και ο κίνδυνος να οδηγηθούν σε αδυναμία να ικανοποιούν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις (προς προμηθευτές, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία κτλ.) είναι πλέον ορατός, κάτι που ενδέχεται να έχει συνέπειες στην φαρμακευτική περίθαλψη των κατοίκων του πολύπαθου νησιού. Είναι άλλωστε πολύ πρόσφατα ακόμα τα δεινά που επέφερε στο νησί η ιστορία με το μεταναστευτικό, τα οποία δεν έχουν πλήρως αποκατασταθεί.
Ένα άλλο πρόβλημα το οποίο ενδέχεται να προκύψει είναι η ομαλή προμήθεια σε φάρμακα, διότι με τις λιμενικές υποδομές να υπολειτουργούν, είναι πιθανό να παρατηρηθούν δυσχέρειες στο να φθάνουν οι παραγγελίες των φαρμακείων τακτικά στο νησί. Επί του παρόντος δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο, αλλά χρήσιμο θα ήταν όλοι οι εμπλεκόμενοι να το λάβουν κι αυτό σοβαρά υπ’ όψιν.
Επίσης, η τοπική αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού δύναται να παίξει κάποιο ρόλο σε όλα αυτά; O Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος μπορεί να κάνει κάτι; Oι προμηθευτές των φαρμακείων θα βοηθήσουν;
Στο τέλος της ημέρας τα φαρμακεία της Κω τα κατάφεραν, “μείναν όρθια” και σιγά-σιγά ξαναμπαίνουν στην κανονικότητα.
Κωνσταντίνος Γλεντής
Φαρμακοποιός