Σήμερα, Παρασκευή 28 Ιουλίου,σε μια ιστορική για τη Νίσυρο απόφαση της Βουλής των Ελλήνων, μεταφέρθηκε το Ανατολικό τμήμα της νησίδας Γυαλιού στο Δήμο Νισύρου από το Δημόσιο. Στην ολομέλεια της Ελληνικής βουλής ψηφίστηκε ο νόμος «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της οδηγίας ΕΕ2016/881 και άλλες διατάξεις», όπου στο μέρος 1ο Άρθρο 26, παραχωρήσεις Δημοσίων ακινήτων, παράγραφος 4, γίνεται η παραχώρηση του Ανατολικού τμήματος του Γυαλιού στο Δημο Νισύρου.
Η παράγραφος 4 αναφέρει ακριβώς: «Παραχωρείται χωρίς αντάλαγμα στον Δήμο Νισύρου Νομού Δωδεκανήσου η κυριότητα του Δημοσίου ακινήτου με ΑΒΚ8, Γενικού Βιβλίου καταγραφής του Αυτοτελούς Γραφείου ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ (νησίδα Γυαλί), Ανατολικό τμήμα (με στοιχείο Α΄) με τα συστατικά και τα παραρτήματα του, όπως αυτό εμφαίνεται στο συννημένο στο παρόν τοπογραφικό διάγραμμα (παράρτημα IV), για την ενίσχηση της οικονομικής ζωής και την ανάπτυξη του Ακριτικού Δήμου»
Το Γυαλί μετά από παραλείψεις της δεκαετίας του 50, ενεγράφει στο Δημόσιο αντί να εγγραφεί στην τότε κοινότητα του ΕμπορειούΝισύρου όπως συνέβη με το Δυτικό τμήμα του νησιού με ελαφρόπετρα που ενεγράφει στον ΔήμοΜανδρακίου Νισύρου μετά από τις άοκνες προσπάθειες του αείμνηστου Δημάρχου Γεωργίου Γιαλούρη. Εκτοτε παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες διαφόρων Δημοτικών Αρχών δεν κατέστη δυνατό να φθάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Έπρεπε να περάσουν έξι δεκαετίες για να φθάσουμε στη σημερινή μέρα.
Έπρεπε να περάσουν από τη χώρα μας κυβερνήσεις της ΕΡΕ, της Ένωσης Κέντρου, να περάσει η φασιστική χούντα, να περάσουν κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, για να φθάσουμε στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να ανατραπεί μια αδικία και να ευοδωθεί ο πόθος όλων των Νισύριων να ανήκει ολόκληρο το νησί του Γυαλιού στη Νίσυρο.
Η σημερινή Δημοτική Αρχή μετά από προσπάθειες 2 ετών και με την τεράστια συμβολή του Πρωθυπουργού μας Αλέξη Τσίπρα και των Υπουργών της κυβέρνησης, το όνειρο δεκαετιών γίνεται πραγματικότητα.
ΤΟ ΓΥΑΛΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗ ΝΙΣΥΡΟ.
Ευχαριστούμε θερμά τον Πρωθυπουργό μας Αλέξη Τσίπρα, τον Υπουργο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή, τον Υφυπουργό Νησιωτικης Πολιτικής κ. Νεκτάριο Σαντορινιό, την Υφυπουργό Οικονομικών κ. Αικατερίνη Παπανάτσιου, τον υπουργό Εθνικής Άμυνας κ. Πάνο Καμμένο, τον Διευθυντή του γραφείου της Υφυπουργού Οικονομικών κ. Κωνσταντίνο Φωθιαδάκη και τους Βουλευτές Δωδεκανήσου. Ευχαριστούμε τα κόμματα που ψήφισαν το νομοσχέδιο στη βουλή, ΣΥΡΙΖΑ, Δημοκρατική Συμπαράταξη, τους Ανεξάρτητους Έλληνες και την Ένωση Κεντρώων. Απόντες από την ψηφοφορία ήταν η Νέα Δημοκρατία, το ΚΚΕ και το Ποτάμι. Όχι ψήφισε η Χρυσή Αυγή.
Ευχαριστούμε την κ. Θεοδωσία Οικονομίδου για την νομική υποστήριξη της προσπάθειας μας.
Η προσάρτηση του Ανατολικού τμήματος του Γυαλιού στη Νίσυρο, πέραν της αποκατάστασης της τάξης των πραγμάτων θα επιφέρει στον Δήμο μας ένα μεγάλο οικονομικό όφελος.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ ΓΥΑΛΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΝΙΣΥΡΟΥ
Σε συνέχεια της ιστορικής για τη Νίσυρο απόφασης της Βουλής των Ελλήνων, της 28ης Ιουλίου 2017 με την ψήφιση του νόμου «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της οδηγίας ΕΕ2016/881 και άλλες διατάξεις», όπου στο μέρος 1ο Άρθρο 26, παραχωρήσεις Δημοσίων ακινήτων, παράγραφος 4, γίνεται η παραχώρηση του Ανατολικού τμήματος του Γυαλιού στο Δημο Νισύρου, είναι αναγκαίο να γίνει μια αναφορά στην ιστορία της νησίδας Γυαλί και του ιδοκτησιακού της καθεστώτος μέχρι χθές.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
Η νησίδα Γυαλί είναι ένα από τα έξι μικρονήσια που περιβάλλουν τη Νίσυρο. Τα υπόλοιπα πέντε είναι η Παχειά, η Πυργούσα, η Κανδελιούσα, η Στρογγυλή και ο Άγιος Αντώνιος.
Είναι νησί ηφαιστειακής προέλευσης και κατά τους γεωλόγους, δημιουργήθηκε πριν από 200.000 χρόνια, από συσσώρευση πυροκλαστικών υλικών, τα οποία εκτινάχθηκαν από το ηφαίστειο της Νισύρου, ίσως δε και από άλλα γειτονικά ηφαίστεια, που πρόσφατα εντοπίστηκαν στον γύρω θαλάσσιο βυθό.
Βρίσκεται στα Βόρεια της Νισύρου και σε απόσταση 3 ν. μιλίων από αυτή, απέχει περί τα 8 ν. μίλια από τις Νότιες ακτές της Κω, ενώ στα Ανατολικό και σε απόσταση περί τα 16 ν. μίλια βρίσκονται οι ακτές της Μ. Ασίας.
Η έκταση του νησιού φτάνει τα 4,5 τ. χιλιόμετρα, έχει σχήμα μακρόστενο, με μήκος περί τα 4 χιλιόμετρα. Το μεσαίο τμήμα του νησιού μήκους 90 και πλάτους 300 μέτρων είναι επίπεδο και καλλιεργήσιμο, γι’ αυτό και πήρε την ονομασία «κάμπα» (από το κάμπος). Το τμήμα αυτό συνδέει τα δυο άκρα του νησιού, καθ’ ένα από τα οποία είναι υπερυψωμένο σε μορφή λόφου, με υψόμετρο ο καθένας περί τα 180 μ., καταλήγουν δε το μεν Ανατολικό στο ακρωτήριο Καμάρα, το δε Δυτικό στο ακρωτήριο Καλούτσι.
Ο λόφος προς την Ανατολική πλευρά καλύπτεται σε αρκετά τμήματα από πυκνή θαμνώδη βλάστηση, υπάρχουν καλλιεργήσιμα τμήματα, ενώ στο υπέδαφος κρύβονται πλούσια κοιτάσματα από Περλίτη και Οψιανό.
Στη Δυτική πλευρά ο λόφος καλύπτεται από πυκνό δάσος από πεύκα,κουμαριές ενώ κατά διαστήματα έχουν φυτρώσει και κέδροι. Και είναι όντως αξιοπερίεργο το ότι κανένα από τα δένδρα αυτό δεν ευδοκιμεί στοπαρακείμενο νησί της Νισύρου. Όλος ο λόφος αποτελείται από ελαφρόπετρα, της οποίας γίνεται συστηματική εκμετάλλευση.
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Μετά την κατάληψη των Δωδεκανήσων από τους Οθωμανούς το 1520, η κυριότητα της νησίδας ΓΥΑΛΙ περιήλθε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με στοιχεία, που τηρούνται στο ισχύσαν κατά το παρελθόν Κτηματολόγιο του Δήμου Μανδρακίου Νισύρου, (σελ. 282), το δικαίωμα ιδιοκτησίας της νησίδας παραχωρήθηκε με την υπ’ αριθμ. 52/1.5.1869 βεζιρική διαταγή σε Νισυρίους καλλιεργητές για βοσκή και καλλιέργεια. Όμως εκείνοι, θέλοντας να βοηθήσουν πτωχότερους συμπατριώτες τους, μεταβίβασαν τα δικαιώματα κυριότητας, με την από 12 Σεπτεμβρίου 1869 πράξη τους στις Κοινότητες του νησιού «προς όφελος των πτωχών και απόρων κατοίκων».
Ύστερα από την εξέλιξη αυτή, η κυριότητα του ΒΑ τμήματος του νησιού περιήλθε στην Κοινότητα Εμπορειού, το δε υπόλοιπο νησί στο Δήμο Μανδρακίου, καθεστώς που τηρήθηκε ως τα πρώτα χρόνια της κατάληψης των νησιών από τους ιταλούς. Γιατί μετά, το Γυαλί έπεσε θύμα των σχεδίων των Ιταλικών αρχών κατοχής, τα οποία απέβλεπαν στην απαλλοτρίωση εκτάσεων, που προσφέρονταν για ανάπτυξη επιχειρήσεων, ανέγερση στεγαστικών εγκαταστάσεων, λειτουργία και εκμετάλλευση ορυχείων κ.λ.π.. Με το σκεπτικό αυτό αφαίρεσαν επ’ ωφελεία τους την πλήρη κυριότητα νομή και κατοχή από το Δήμο Μανδρακίου και την Κοινότητα Εμποριού και την διατήρησαν εφεξής αποκλειστικώς οι ίδιοι, μέχρι την πτώση και τη συνθηκολόγησή τους, κατά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Μετά το τέλος του πολέμου και την παραχώρηση, όπως προαναφέρθηκε, των νησιών στην Ελλάδα, ο Νόμος 547/ 48 άρθ. 1(ΦΕΚ 39Α14.2.1948) αποκατέστησε, μεταξύ άλλων και τη διοικητική διάρθρωση της Νισύρου, δημιουργώντας ένα Δήμο και δύο Κοινότητες. Η εδαφική έκταση του δήμου και των Κοινοτήτων διαμορφώθηκε σύμφωνα με το προϋφιστάμενο καθεστώς, δηλαδή ο δήμος Μανδρακίου περιλάμβανε τη δυτική πλευρά της νησίδας Γυαλί, και τις νησίδες, Κανδελιούσα και Πυργούσα, η Κοινότητα Εμπορειού την Δυτική πλευρα της νησίδας Γυαλί, τον Άγιο Αντώνιο και τη Στρογγυλή και η Κοινότητα Νικιών την Παχειά.
Έτσι είχαν τα πράγματα, όταν το Υπουργείο Οικονομικών, θέλονταςνα τακτοποιήσει εκκρεμότητες κτημάτων του δημοσίου τα οποία κατείχαν και ενέμοντο ιδιώτες ή νομικά πρόσωπα, προώθησε το Ν.3800/1957 ΦΕΚ 256Α/57 με το άρθρο 18 του οποίου «μετεβίβασε δωρεάν κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητος, νομής και κατοχής νησίδες χρησιμοποιούμενες υπό των δήμων προς βόσκησιν ζώων περιελθούσες εις το Δημόσιον, δυνάμει διατάξεων της παρ. 1 του ΧIV Παραρτήματος της Συνθήκης Ειρήνης μεταξύ των Συμμάχων και της Ιταλίας, κυρωθείσης δια του Ν.Δ. 423/1947». Με την περίπτωση «ζ» της παρ. 1 του αρθ. 18 του νόμου αυτού, παραχωρήθηκαν στο δήμο Μανδρακίου Νισύρου οι νησίδες Πυργούσα, Κανδελιούσα και το δυτικό τμήμα της νησίδας Γυαλί, «το ως βοσκότοπος χρησιμοποιούμενον».
Προ της ψηφίσεως του νόμου, το υπουργείο ζήτησε από τους οικείους Δήμους να υποβάλουν εντός τακτής προθεσμίας τους κατεχομένους τίτλους ιδιοκτησίας ή να επιβεβαιώσουν την κατοχή και νομή των νησίδων, πιθανόν, για να υπάρχει δικαιολογητικός λόγος για την δωρεάν παραχώρηση που θα ακολουθούσε. Και ενώ ο Δήμος, -τότε – Μανδρακίου συμμορφώθηκε εμπρόθεσμα, οι Κοινότητες Εμπορείου, και Νικιών δεν υπέβαλαν δήλωση ότι χρησιμοποιούν τις ανωτέρω νησίδεςπου είχαν στη νομή και κατοχή τους και χρησιμοποιούσαν ως βοσκοτόπους, με αποτέλεσμα οι νησίδες να μην παραχωρηθούν στις Κοινότητες αυτές. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Κοινότητες αυτές δεν υπέβαλαν δήλωση και όταν με μεταγενέστερο Νόμο παρεχωρήθη νέα προθεσμία ενός έτους.
Το Ανατολικό τμήμα του Γυαλιού από την παραχώρησή του το 1869 έως το έτος 1969, ήτοι για έναν ολόκληρο αιώνα, κατείχε και νεμόταν διανοία κυρίου με την βεζυρική διαταγή η Κοινότητα Εμπορειού.
Το έτος 1969, όμως, το Ελληνικό Δημόσιο, παραγνωρίζοντας την πρόδηλη κυριότητα της Κοινότητας και αμφισβητώντας ανοιχτά αυτήν αφού δεν είχε υποβληθεί δήλωση για παραχώρηση από το Ελληνικό δημόσιο, προέβη σε προκήρυξη διαγωνισμού για την εκμετάλλευση του ανατολικού τμήματος της νήσου Γυαλί.
Αμέσως, η Κοινότητα Εμπορειού αποτάθηκε στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων, προκειμένου να αναγνωρισθεί η κυριότητά της. Το Συμβούλιο, με την αιτιολογία ότι παραλήφθηκε η αναγνώριση της κυριότητας της Κοινότητας επί του ανατολικού τμήματος με τον προαναφερόμενο νόμο 3800/1957, έκρινε, δυνάμει της υπ’ αριθμό 41/1970 γνωμοδότησής του, ότι η απόδοση της νήσου «….μόνον διά νόμου δύναται να χωρήσει ….».
Με την χθεσινή ψήφιση του νόμου το Γυαλί ανήκει πιά εξ’ ολοκλήρου στον Δήμο Νισύρου.
Η νήσος Γυαλί αποτελεί ιστορικό, πολιτιστικό και οικονομικό τμήμα, αναπόσπαστο της Νισύρου.
