Αυτήν τη φορά ήταν η Βαρκελώνη. Ενα συνηθισμένο φορτηγό μετατρέπεται σε φονικό όπλο, που σπέρνει αδιακρίτως τον θάνατο. Παρόλο που οι επιθέσεις με οχήματα τα τελευταία δύο χρόνια είναι πολύ σπανιότερες απ’ ό,τι τα δυστυχήματα, συνιστούν μία προειδοποίηση ότι ο οδηγός μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για να σκοτώσει. Αν κάτι μπορεί να γίνει όπλο, προστίθεται μία ακόμη απειλή στην καθημερινή ζωή της πόλης. Χρόνιες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο φόβος διαιρεί και δηλητηριάζει τις κοινωνίες, σκληραίνοντας τους πολίτες απέναντι σε όσους θεωρούνται ξένοι. Συχνά ο φόβος τούς εξωθεί να θυσιάσουν θεμελιώδεις αξίες. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις επιδιώκουν να αποσπάσουν την προσοχή της κοινής γνώμης και να σπείρουν τον τρόμο. Μας αναγκάζουν να κάνουμε τον εξής υπολογισμό στο μυαλό μας: «Θα μπορούσε αυτό να συμβεί σε μένα ή κάποιον που αγαπώ; Υπάρχει τρόπος να είμαι ασφαλής;».
Για να παρηγορηθούμε, αναζητούμε στρατηγικές ως πιθανές καθησυχαστικές απαντήσεις στα προαναφερθέντα ερωτήματα. Για παράδειγμα, μετά την 11η Σεπτεμβρίου πολλοί απέφευγαν να πετάξουν με αεροπλάνα. Τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά, όμως, είναι παντού, γύρω μας. Ο κίνδυνος να σκοτωθούμε σε αυτού του είδους τις επιθέσεις είναι μικρός. Στις ΗΠΑ, αυτοκινητικά ατυχήματα στοιχίζουν τη ζωή σε 30.000 έως 40.000 άτομα τον χρόνο. Παγκοσμίως, οι τρομοκρατικές επιθέσεις με οχήματα έχουν σκοτώσει ένα μικρό μόνο ποσοστό αυτών των ανθρώπων. Αυτή η εκτίμηση όμως δεν μπορεί να διώξει τον φόβο. Η πιθανότητα ενός δυστυχήματος φαίνεται πολύ διαφορετική από εκείνη ενός εσκεμμένου φόνου, που βάζει τυχαία στο στόχαστρό του τα θύματα.
Ο αντίκτυπος αυτού του φόβου δεν είναι απλώς δυσάρεστος. Μπορεί να επηρεάσει πραγματικά την κοινωνία και την πολιτική. Οι πρόσφατες επιθέσεις στην Ευρώπη μπορεί να εξηγήσουν, για παράδειγμα, γιατί μια πρόσφατη έρευνα του Chatham House κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μισοί και πλέον Ευρωπαίοι υποστηρίζουν απαγόρευση στη μετανάστευση από χώρες που έχουν στην πλειονότητά τους μουσουλμανικό πληθυσμό. Η αίσθηση «ημών» εναντίον «εκείνων» διχάζει την κοινωνία, επιτείνει τις προκαταλήψεις και δημιουργεί κοινωνικές διαχωριστικές γραμμές – ακριβώς το είδος της πολιτικής που προωθούν οι ακροδεξιοί εθνικιστές, οι οποίοι έχουν γίνει τόσο δημοφιλείς στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Οποια κι αν είναι η επίπτωση αυτών των επιθέσεων στη δυτική πολιτική σκηνή, αναμφισβήτητα αλλάζει ήδη τη νοητική γεωγραφία της αστικής ζωής.
Καθημερινή
