Παρά την όποια πρόοδο σε δημοσιονομικό επίπεδο, η Ελλάδα δεν φαίνεται να μπορεί να εξέλθει από την παγίδα του χρέους χωρίς ένα νέο κούρεμα. Το θέμα ενός νέου haircut όμως παραμένει ταμπού μεταδίδει η Deutsche Welle.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης εξακολουθούν να περιμένουν την αξιολόγηση της Τρόικας για να αποδεσμεύσουν την επόμενη δόση και η τριμερής αναμένει από την πλευρά της αξιόπιστα στοιχεία από την Αθήνα για να δώσει το δικό της πράσινο φως. Τα στοιχεία που καταφθάνουν στα κλιμάκια από την ελληνική πρωτεύουσα όμως είναι συχνά αντικρουόμενα.
Η ελληνική κυβέρνηση προβάλει, για παράδειγμα, συχνά το επιχείρημα του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 691 εκατομμυρίων ευρώ την περασμένη χρονιά. Το «εικονικό» όμως αυτό πλεόνασμα, όπως σχολιάζουν αναλυτές, επετεύχθη επειδή τις τελευταίες εβδομάδες του 2013 η Αθήνα απλώς δεν πλήρωνε τις οφειλές της.
Επιστροφή στις χρηματαγορές;
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος όμως είναι βασική προϋπόθεση για να μπορέσει η χώρα να ξαναβγεί στις αγορές την άνοιξη. Και αυτό είναι κάτι που θέλει πάση θυσία η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να απαλλαγεί και από την Τρόικα.
Όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, σχολιάζουν αναλυτές, μεσοπρόθεσμα η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στο δυσβάσταχτο βάρος του χρέους της. Όπως υπογραμμίζει και ο Γενς Μπάστιαν, οικονομολόγος και πρώην μέλος της Task Force της Κομισιόν για την Ελλάδα. «Το μερίδιο του χρέους στο ΑΕΠ αυξάνεται. Συνολικά αυξάνεται το μέγεθος του χρέους και η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα –εκεί έγκειται η ανησυχία μου- να αποπληρώσει τα χρέη αυτά με τις δικές της δυνάμεις».
Γεγονός είναι ότι το ελληνικό χρέος αυξήθηκε περαιτέρω μετά το κούρεμα του 2012, φθάνοντας πρόσφατα το 175 % του ΑΕΠ. Κατά το πρώτο haircut η Ελλάδα απαλλάχθηκε από χρέη ύψους 110 δις ευρώ που όφειλε σε ιδιώτες πιστωτές. Σήμερα όμως το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται σε δημόσια χέρια και σε εκείνα της ΕΚΤ. «Η Ελλάδα», σχολιάζει ο Γενς Μπάστιαν, «δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της, ακόμη κι αν διευρυνθεί η φορολογική βάση και ενισχυθεί η φορολογική εντιμότητα».
Διάσκεψη για το χρέος;
Τι προτείνει λοιπόν ο γερμανός οικονομολόγος; «Χρειαζόμαστε μια διεθνή διάσκεψη για το χρέος, όπως έγινε το 1952 στο Λονδίνο για τη Γερμανία. Αυτή τη φορά θα έπρεπε να ξεκινήσει με την Ελλάδα, όπου θα συνδέσουμε το κούρεμα με πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μέσω του οποίου όμως θα μπορέσουμε να θέσουμε τη χώρα σε μια καλύτερη βάση για το μέλλον».
Το 1952 διεγράφη ένα μεγάλο μέρος του γερμανικού χρέους ενώ το υπόλοιπο αναδιαρθρώθηκε σε μακροπρόθεσμη βάση. Η τελευταία δόση καταβλήθηκε από τη Γερμανία στις 3 Οκτωβρίου του 2010, δηλαδή 57 χρόνια μετά τη διάσκεψη του Λονδίνου.
Ο Γενς Μπάστιαν αναγνωρίζει ότι στην παρούσα φάση το θέμα αποτελεί ταμπού στις τάξεις των πιστωτών. Το αργότερο όμως όταν το χρέος φτάσει και πάλι στα επίπεδα προ κουρέματος του 2012, οι δημόσιοι πιστωτές της Ελλάδας θα αναγκαστούν να συζητήσουν το ενδεχόμενο μιας νέας διευθέτησης.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον γερμανό ειδικό, αυτό που προέχει τώρα είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η ενίσχυση της φορολογικής εντιμότητας. «Εάν το κράτος είναι σε θέση να εισπράξει τους φόρους που του αντιστοιχούν, τότε, και σε ορίζοντα δεκαετιών, η Ελλάδα μπαίνει σε μια φάση όπου μπορεί να αποπληρώνει σταδιακά το υπόλοιπο χρέος της».
