Του Δρ. Ιωάννη Κρικώνη
Το 1976 ένα κανάλι της αυστραλιανής τηλεόρασης ήρθε στην Σύμη και γύρισε ένα καταπληκτικό ντοκυμαντέρ, το οποίο αν δεν απατώμαι δεν έπαιξε ποτέ για ευνόητους λόγους στην ελληνική τηλεόραση. Στο κλείσιμο του ντοκυμαντέρ αυτού, το οποίο έδειχνε τις απίστευτες δυσκολίες επιβίωσης των εναπομεινάντων Συμιακών που είχαν γαντζωθεί στον ιστορικό τους βράχο, ένα μικρό παιδάκι, γιος ψαρά, έλεγε: «Σήμερα ο πατέρας μου είχε καλή ψαριά, τα πούλησε και θάχουμε να φάμε. Αύριο όμως;». Η κάμερα απομακρυνόταν αποκαλύπτοντας και τα γυμνά πόδια του παιδιού, χωρίς παπούτσια.
Ναι, ήταν η εποχή που τα καλοκαιρινά παπούτσια στα μικρονήσια ήταν περιττό έξοδο και την μοναδική ημέρα που έβαζες σαν παιδί παπούτσια ήταν ανήμερα της Παναγιάς, βλαστημώντας γιατί από την «απαπουτσία», το μεγάλωμα της ηλικίας και τη διαστολή του καλοκαιριού πλησίαζε η όλη διαδικασία το βασανιστήριο της φάλαγγας. Εγώ ήμουν τυχερός, ήμουν πρωτευουσιάνος, οι γονείς μου είχαν χρήματα και μου αγόραζαν σανδάλια.
Ήταν η εποχή που για να κάνεις διακοπές στα μικρονήσια χρειαζόταν και μία μεγάλη δόση μαζοχισμού. Νησιά χωρίς νερό, πολλές φορές χωρίς τρόφιμα, φάρμακα ή τσιγάρα, αν είχε «καιρό», με συνεχείς διακοπές ρεύματος, για όσους είχαν παροχή, χωρίς γιατρούς. Κάποτε που έσκισα πολύ βαθιά το φρύδι μου σε κατάδυση, με έραψε ο διπλανός ψαράς με πετονιά και μου έβαλαν επάνω φύκια για αντιβίωση.
Την «μονοτονία» του νησιού έσπαζαν τα αείμνηστα ημερόπλοια Λίνδος, Μαριό, Ρόδος, και Ρόδος 2, που έρχονταν κατά μόνας, ζεύγη ή όλα μαζί μεταφέροντας τουρίστες της Ρόδου από τότε που η γραμμή με την Τουρκία είχε κλείσει λόγω Κυπριακού. Ήταν οι ημερήσιοι, οι πρώτοι μαζικοί τουρίστες που έδωσαν την πρώτη ώθηση στην ανάπτυξη του νησιού.
Την ίδια περίοδο όμως άρχισαν να φαίνονται και τα πρώτα «λόρδικα» (θαλαμηγά) μεταφέροντας μέλη του διεθνούς τζετ σετ, ανάμεσα στους οποίους και την Χριστίνα Ωνάση, της οποίας είχα την τιμή να της ετοιμάσω το τραπέζι ως βοηθός σερβιτόρου. Τα χρόνια πέρασαν και η ανάπτυξη άρχισε να παγιώνεται σε μία στιγμή όμως που φαινόταν ότι η ημερήσια εκδρομή άρχισε να «κουράζεται». Τότε κάποιοι ελάχιστοι, ίσως και ένας, αντιλήφθηκαν τις ευκαιρίες που έδιναν οι απέναντι ακτές, οι τουρκικές. Με επισκέψεις και αντεπισκέψεις, χτίστηκε αρχικά μία αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης, ίσως και φιλίας μέσα από την ταύτιση συμφερόντων και η γραμμή με τους απέναντι άνοιξε.
Από την νέα χιλιετία η σχέση αυτή απογειώθηκε με τις τούρκικες γουλέτες, έναν ολόκληρο στόλο εκατοντάδων ξύλινων παραδοσιακών σκαφών που έχτισε η απέναντι χώρα ενόσω εμείς κυνηγούσαμε κάθε προσπάθεια στον θαλαμηγό τουρισμό, καταστρέφαμε εφοπλιστές και διαλύαμε κάθε ναυπηγική προσπάθεια στον τομέα των παραδοσιακών σκαφών, αφήνοντας τους γείτονες αποκλειστικούς αντιπρόσωπους και μοναδικούς συνεχιστές μίας καθαρόαιμης ελληνικής παράδοσης.
Οι ηρωικές προσπάθειες του καθηγητή φιλοσοφίας (!) Δρ. Κωνσταντίνου Ρωμανού στα μέσα της δεκαετίας του 90 να αντιστραφεί το κλίμα έπεσαν σε τοίχο, γιατί κανείς δεν άκουγε, κανείς δεν ενδιαφερόταν.
Είτε το θέλουμε, είτε όχι οι τουρκικές γουλέτες, που έρχονται στην Ελλάδα, είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφία σήμερα σκάφη VIP και είναι τα σκάφη τα οποία στηρίζουν τον ποιοτικό τουρισμό των μικρότερων κυρίως νησιών, αλλά και λόγω επιβίβασης, και των μεγαλύτερων νησιών Ρόδου και Κω. Χωρίς τα σκάφη αυτά τα μικρότερα νησιά θα επιστρέψουν δεκαετίες πίσω με δεδομένη την άθλια «ποιότητα» των μαζικών εκδρομικών τουριστών και αυτό το γνωρίζουν όλοι. Νησιά όπως η Σύμη, η Χάλκη, η Κάλυμνος, η Λέρος, το Καστελλόριζο επιβιώνουν οικονομικά λόγω αυτών των σκαφών, τα οποία μετατρέπουν τα νησιά μας σε τόπους συνάντησης και διασκέδασης του διεθνούς τζετ σετ. Δεν είναι τυχαίο π.χ. το γεγονός ότι σε κάθε τρία δημοσιεύματα για την Μύκονο υπήρχε ένα για την Σύμη. Ο νοών νοείτω.
Και όταν τα νησιά επιβιώνουν οικονομικά επιβιώνουν και εθνικά. Εκτός αν υπάρχουν άλλοι στόχοι. Εκτός αν μας ενδιαφέρει η ερήμωση και η αποψίλωση των μικρότερων νησιών κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίζει μετά την εμπειρία των Ιμίων. Γιατί αφού μιλάμε για σημαίες οφείλουμε να πούμε ότι η σημαία χωρίς κατοίκους δεν έχει και μεγάλη αξία. Το Καστελλόριζο δεν θα ήταν τόσο εύκολος στόχος αν είχε τους 8 ή 10 χιλιάδες κατοίκους που είχε κάποτε. Ας σταματήσουν κάποιοι να πουλούν πατριωτισμό από την Μαρίνα Ζέας και την Βουλιαγμένη. Δεν μετράει. Ας έρθουν ένα μόνο χειμώνα στα μικρά αυτά νησιά να δούν τι σημαίνει πατριωτισμός.
Ας γυρίσουμε πίσω στις γουλέτες. Είναι δεδομένο ότι το χτίσιμο των σκαφών έχει κάποιες ιδιαιτερότητες με αποτέλεσμα κάποιες διεθνείς συμβάσεις ναυσιπλοΐας ( SOLAS) να τα εξαιρούν, δίχως να σημαίνει αυτό ότι τα σκάφη αυτά δεν έχουν όλα τα απαιτούμενα έγγραφα, όχι απλώς της κλάσης τους αλλά που απαιτούνται διεθνώς και ότι δεν είναι αξιόπλοα. Άλλωστε τα τουρκικά ναυπηγεία θεωρούνται από τα πλέον αξιόπιστα.
«Τα τουρκικά ναυπηγεία θεωρούνται υψηλά στην παγκόσμια κατάταξη στην κατασκευή δεξαμενοπλοίων μεταφοράς χημικών προϊόντων και πετρελαίου μέχρι 10.000 dwt. Τα τουρκικά ναυπηγεία θεωρούνται επίσης αξιόπιστα στην κατασκευή μεγάλων θαλαμηγών» αναφέρει η ελληνική WikiPedia.
Ας σταματήσει λοιπόν το παραμύθι με την αξιοπλοΐα, απλώς μας κάνει διεθνώς ρεζίλι. Και ας ηρεμήσουμε με τις διαρκείς επιθεωρήσεις, γιατί τα λιμάνια μας βοούν από την καλυμμένη παρανομία δεκαετιών και όλοι γνωρίζουν γιατί μιλάω. Και ας σταματήσει και το κυνήγι μαγισσών με τους πράκτορες των νησιών μας. Θυμίζει άλλες εποχές.
Τώρα όσον αφορά στα παράνομα ναύλα, όσον ισχύει ο 4256 (άρθρο 3) κάνουμε την ζωή μας και την ζωή των άλλων δύσκολη και στο τέλος και πάλι θα ηττηθούμε κατά κράτος γιατί η προστασία σήμερα είναι αποτέλεσμα ανταγωνισμού και όχι μέσω νόμων. Ενδιάμεσα θα έχουμε κάνει ζημιά αποκλειστικά στον ελληνικό τουρισμό.
Ας πάμε στις πικρές αλήθειες και στα πικρά ερωτήματα.
Ο VIP τουρισμός της περιοχής μας κινείται σε γουλέτες. Τον θέλουμε καταρχήν ή όχι; Οι Έλληνες δεν έχουμε γουλέτες. Έχουμε χρήματα να αγοράσουμε και να βάλουμε επάνω ελληνική σημαία; (Εδώ γελάμε πικρά) Η ανάπτυξη της περιοχής βασίζεται στα σκάφη αυτά. Γιατί δεν έρχονται τα περίφημα «νόμιμα ελληνικά επαγγελματικά» αντίστοιχης κλάσης και μεγέθους;
Ας πάμε και στις πιο πικρές αλήθειες.
Το Αιγαίο, όπου και να πας είναι ένα δώρο Θεού, και το ωραιότερο πεδίο για γιώτινγκ. Όμως σύμπλεγμα σαν τα Δωδεκάνησα δεν υπάρχει δεύτερο. Και αυτό το έχουν κατανοήσει πολλοί, φίλοι και εχθροί. Και επειδή τα Δωδεκάνησα πέφτουν κάπως μακριά και ακριβά για την Μαρίνα Ζέας και την Βουλιαγμένη, κάποιοι κύριοι αποφάσισαν να βουλιάξει το γιώτινγκ στην περιοχή μας γιατί έχουν χάσει δεκάδες χιλιάδες πολύ καλούς πελάτες. Έτσι απλά.
Και επειδή από την Μαρίνα Ζέας ως το Υπουργείο Ναυτιλίας κτλ. είναι ένα τσιγάρο δρόμος ενώ η Ρόδος πέφτει μακριά, βλέπω το κανάλι της Αυστραλίας να ξανάρχεται.
