Καλά… λαδωμένη η «φάμπρικα» διπλωμάτων οδήγησης

«Θα πληρώσετε για να το πάρετε ή θα δοκιμάσετε την τύχη σας;», 
«Αν δεν πληρώσετε, μπορεί και να σας κόψουν, δεν μπορώ να κάνω κάτι για τους εξεταστές», είναι μερικές… καταλυτικές φράσεις που ακούν υποψήφιοι οδηγοί παραμονές της «μεγάλης» ή, ορθότερα, ακριβής διαδικασίας. Το διά ταύτα; Η απόκτηση διπλώματος οδήγησης εξακολουθεί να βρίσκεται στις υψηλές θέσεις του καταλόγου διαφθοράς στη χώρα μας. Είναι πολλοί οι υποψήφιοι που έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα, κι όσοι κόβονται δύο και τρεις φορές στη συνέχεια επιχειρούν τη συνηθισμένη πρακτική του παραδοσιακού «λαδώματος».

«Πρόκειται για τόσο διαδεδομένη πρακτική που δεν είναι λίγες οι φορές που ο ίδιος ο υποψήφιος ρωτά πόσα πρέπει να δώσει για να πάρει το δίπλωμα», εκμυστηρεύεται στην «Κ» δάσκαλος οδήγησης, ο οποίος επιθυμεί (αυτονοήτως) να διατηρήσει την ανωνυμία του. Μας εξηγεί μάλιστα ότι υπάρχει τρόπος συνεννόησης κατά τη διάρκεια της πρακτικής εξέτασης (πορείας) μεταξύ του δασκάλου και των εξεταστών, οι οποίοι ενημερώνονται με νεύμα από τον πρώτο για το εάν πρέπει να… κάνουν χώρο στην τσέπη τους.

Η διαμεσολάβηση αποτελεί προνόμιο του δασκάλου ο οποίος είναι ο γεφυροποιός μεταξύ υποψηφίου και εξεταστή, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις και ο ίδιος παίρνει το «κατιτί» του για τον κόπο του. Γιατί σε περίπτωση που ο υποψήφιος «κοπεί» στην πρακτική εξέταση, θα αναγκαστεί να κάνει μερικά πρόσθετα μαθήματα με τον δάσκαλο πριν από την επανεξέταση. Οπότε κάπως πρέπει να «αποζημιώνεται» και ο δάσκαλος για την επιτυχία του υποψηφίου, από τους εξεταστές.

Το κόστος έως τις εξετάσεις οδήγησης (25 ώρες πρακτικής εξάσκησης και 21 ώρες θεωρητικής) ανέρχεται από 400 ευρώ έως 750 ευρώ και αυτό γιατί πλέον οι σχολές οδηγών προχωρούν σε προσφορές προκειμένου να προσελκύσουν τους υποψήφιους οδηγούς. Σε αυτό το κόστος ωστόσο φαίνεται ότι συχνά προστίθεται και αυτό του «λαδώματος», το οποίο διαμορφώνεται μεταξύ 150 ευρώ και 200 ευρώ, ανάλογα με την περίπτωση και τη γεωγραφική περιοχή. Η Αθήνα, για παράδειγμα, είναι πιο ακριβή από τις μικρές πόλεις. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το ότι στις θεωρητικές εξετάσεις «κόβεται» το 50% των υποψηφίων. Σημειώνεται ότι οι θεωρητικές εξετάσεις είναι πλέον μηχανογραφημένες και διορθώνονται ηλεκτρονικά, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας. Αντίστοιχη πρόβλεψη ωστόσο για την πρακτική εξέταση –τη λεγόμενη πορεία– δεν υπάρχει. Αποτέλεσμα είναι το ποσοστό επιτυχίας στην πρακτική εξέταση να είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό της θεωρητικής, όπου δεν παρεμβαίνει… ανθρώπινο χέρι.

Συγκεκριμένα, στην Αθήνα εκτιμάται ότι παίρνουν το δίπλωμα σχεδόν οκτώ υποψήφιοι στους δέκα, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης στην περιφέρεια αγγίζει ακόμη και το 95%. Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι στις μικρότερες πόλεις, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, η προσωπική σχέση μεταξύ εξεταστών και υποψηφίων «διευκολύνει» την απόκτηση διπλώματος.

Κάθε επιτροπή που συγκροτείται για τη διενέργεια των εξετάσεων υποψήφιων οδηγών αποτελείται από δύο εξεταστές και τον εκπαιδευτή, που αναλαμβάνουν την εξέταση πέντε υποψηφίων. Συνολικά στη χώρα δραστηριοποιούνται 1.150 εξεταστές και σε μηνιαία βάση συστήνονται 4.000 επιτροπές. Τα ετήσια έσοδα ανέρχονται σε περίπου 40 εκατ. ευρώ, που αναλογούν στα παράβολα αλλά και στον καταβαλλόμενο φόρο. Σημειώνεται ότι η πλειονότητα των εξεταστών είναι υπάλληλοι της εκάστοτε περιφέρειας και μικρή μερίδα αυτών προέρχεται από τις υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών. Οι εξεταστές διατηρούν την υποχρέωση συμμετοχής σε τουλάχιστον έξι εξετάσεις μηνιαίως, οι οποίες διεξάγονται εκτός ωραρίου τους.

Ακριβώς αυτό το στοιχείο είναι που προκάλεσε χάος στις εξετάσεις για χορήγηση διπλώματος οδήγησης, οι οποίες δεν διεξάγονταν επί μήνες λόγω διαμαρτυρίας των εξεταστών. Οι εξεταστές διαμαρτύρονταν για την κατάργηση επιδόματος που λάμβαναν (240 ευρώ μηνιαίως) μετά την ψήφιση νόμου (4354) που καταργούσε τη δυνατότητα καταβολής οποιασδήποτε πρόσθετης αμοιβής στους δημοσίους υπαλλήλους από την 1η Ιανουαρίου 2016.

Τον περασμένο Μάιο οι εξεταστές αποφάσισαν να απόσχουν από τα καθήκοντά τους, καθώς δεν υλοποιήθηκε η διαβεβαίωση ότι θα βρισκόταν τρόπος να τους καταβληθεί το επίδομα. Το επίδομα αυτό το λάμβαναν οι εξεταστές των υποψήφιων οδηγών για τη διεξαγωγή των εξετάσεων οδήγησης εκτός του ωραρίου τους. Τελικώς η κυβέρνηση αποφάσισε την παράταση χορήγησης του επιδόματος μέχρι το τέλος του 2017, οπότε και προγραμματίζει την αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των εξετάσεων.

Το γεγονός ότι το «λάδωμα» δίνει και παίρνει στις εξετάσεις οδήγησης, βασισμένο σε μια «ομερτά», δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν υπάρχουν πλείστες περιπτώσεις υποψηφίων, δασκάλων και εξεταστών που ολοκληρώνουν επιτυχώς τη διαδικασία μέσω της νόμιμης οδού. Το υπουργείο Υποδομών από την πλευρά του, σχολιάζοντας τις καταγγελίες για διαφθορά, περιορίστηκε στο να τονίσει στην «Κ» ότι το νέο σύστημα εξέτασης που προετοιμάζεται θα εξασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας.

Πέραν της αναγκαιότητας αλλαγής του τρόπου εξέτασης των υποψηφίων οδηγών που αποτελεί το πρώτο βήμα γνωριμίας με την οδηγική συμπεριφορά, ο εξορθολογισμός των προβλέψεων του ΚΟΚ αποτελεί μια δεδομένη ανάγκη.

Το υπουργείο Υποδομών διά στόματος του υφυπουργού Μεταφορών Ν. Μαυραγάνη είχε προτείνει την επιβολή βιωματικών ποινών (κοινωνική εργασία) για τους παραβάτες του ΚΟΚ που προκαλούν σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η απασχόληση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, ώστε να έρθει ο παραβάτης σε επαφή με τις συνέπειες των πράξεών του, όπως επισήμανε ο εισηγητής της πρότασης, υποστηρίζοντας ότι οι βιωματικές ποινές έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο εξωτερικό. Στις βασικές αλλαγές περιλαμβάνεται η αναπροσαρμογή των ανωτάτων ορίων ταχύτητας στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας όπου σήμερα υπάρχουν χαμηλά όρια (δεν ξεπερνούν τα 120 χλμ./ώρα). Μεταξύ των προτάσεων που παρατέθηκαν ήταν και μία, ακραία για τα έως τώρα δεδομένα, η οποία προβλέπει την προσαρμογή των προστίμων ανάλογα με το εισόδημα του παραβάτη. Πρόκειται για πρόταση η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, πέφτει στο κενό και δεν θα αποτυπωθεί στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου.

Καθημερινή