H Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν τους νικητές των Βραβείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά για το 2017 / Βραβεία Europa Nostra – τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή βράβευση στο χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι 29 βραβευθέντες από 18 χώρες επιλέχθηκαν για το υποδειγματικό τους έργο στους τομείς της αποκατάστασης, της έρευνας, της μακροχρόνιας προσφοράς στον πολιτισμό καθώς και της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της ευαισθητοποίησης. Ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων έκρινε 202 συνολικά υποψηφιότητες, που υποβλήθηκαν από φορείς αλλά και ιδιώτες, από 39 ευρωπαϊκές χώρες, και επέλεξε τους νικητές. Στους νικητές συμπεριλαμβάνονται 2 εξαιρετικά έργα από την Ελλάδα: η αποκατάσταση της Αρχαίας Πόλης της Καρθαίας στην Κέα και του Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο.
Η Ευρώπη, όπως γνωρίζουμε έχει οικοδομήσει την πολιτική της στην προστασία της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Σύμφωνα με το άρθρο 167 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ε.Ε. «η Ένωση συμβάλλει στην ανάπτυξη των πολιτισμών των κρατών μελών και σέβεται την εθνική και περιφερειακή πολυμορφία τους, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει την κοινή πολιτιστική κληρονομιά». Η Ελλάδα, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του πολιτισμού της Ευρώπης αλλά και του παγκόσμιου πολιτισμού. Πολλά μνημεία της Ελλάδας συγκαταλέγονται στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, μεταξύ των οποίων και η Ρόδος, που είναι άμεσα συνδεδεμένα με σημαντικά στάδια της ανθρώπινης ιστορίας και για το λόγο αυτό έχουν εξέχουσα οικουμενική αξία και αποτελούν τμήμα της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Το έργο της αποκατάστασης, της έρευνας, της μακροχρόνιας εργασίας του Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο υλοποιήθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή των Μνημείων της Μεσαιωνικής Πόλης του Υπουργείου Πολιτισμού. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η ευαισθητοποίηση των Αρχαιολόγων, που έχουν μελετήσει σε βάθος τα κείμενα και την Ιστορία του Ελληνικού Πολιτισμού, ενός από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της ανθρωπότητας, ανέδειξαν στον σύγχρονο κόσμο, τους χώρους, τα μνημεία, και τα έργα τέχνης, που αποτελούν τμήμα της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Η Λίνδος, η Αρχαία Κάμειρος, η Ιαλυσός καθώς και ολόκληρο το νησί της Ρόδου, όπως και αναρίθμητοι άλλοι τόποι μοναδικής σημασίας, χάρη στον ένθερμο ζήλο αυτών των επιστημονικών αποστολών, απέκτησαν ξανά υπόσταση, έπειτα από αιώνες αφάνειας και σιγής. Η ανάδειξη όλων αυτών των μνημείων, οφείλεται κυρίως στην επιστημονική γνώση, στην ευαισθησία και στις προσπάθειες πολλών σπουδαίων αρχαιολόγων, Ελλήνων και ξένων, οι οποίοι εργάστηκαν για την ανάδειξη και προβολή της ιστορικής διαδρομής του Ελληνικού πολιτισμού. Με μεθοδική προσπάθεια, συνυφαίνοντας παλιά και νέα στοιχεία, κατόρθωσαν να ανασυνθέσουν τεκμήρια της αδιάκοπης πορείας της Ελληνικής Ιστορίας.
Καρπός αυτής της επίμοχθης επιστημονικής μελέτης και εργασίας είναι οι εργασίες αποκατάστασης του Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο, με την χρηματοδότηση τους από ευρωπαϊκά προγράμματα, για την αντιμετώπιση της απειλής της κατάρρευσης του προμαχώνα. Εκτός από την ενίσχυση της κατασκευής του Προμαχώνα, το έργο είχε σαφή στόχο τη μετατροπή της περιοχής σε έναν κατάλληλο δημόσιο χώρο για πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Όπως ανέφερε η κριτική επιτροπή «το έργο έχει αναδείξει αυτό το σημαντικό τμήμα της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της πόλης της Ρόδου και βοήθησε να ανακτηθεί η τοπογραφία στη θέση του φρουρίου. Έχει επίσης δημιουργήσει ένα νέο χώρο δημόσιων δραστηριοτήτων, επισφραγίζοντας το καθεστώς του Παλατιού ως κέντρου εκδηλώσεων στην πόλη». Ο Δήμος Ρόδου επέλεξε τον μουσειακό χώρο, του Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου ως χώρο μοναδικού κάλλους και αρχιτεκτονικής για την διενέργεια πολλών εκδηλώσεων πολιτισμού για να γνωρίσουμε την αξία αυτής της κληρονομιάς .
Η ολοκληρωμένη έρευνα στον Προμαχώνα έχει οδηγήσει στην αποκάλυψη σημαντικών νέων στοιχείων και στον εμπλουτισμό των γνώσεων σχετικά με διάφορες περιόδους της ιστορίας της Ρόδου και καθοδήγησε την εκπόνηση επιστημονικών μελετών με νέα στοιχεία σχετικά με τον Κολοσσό της Ρόδου, τη βυζαντινή Ακρόπολη, την ύπαρξη της βόρειας πτέρυγας του παλατιού που είχε καταρρεύσει κατά την Οθωμανική περίοδο και τον τρόπο με τον οποίο τα διαμερίσματα του Μεγάλου Μαγίστρου επικοινωνούσαν με τον κήπο. Αυτό το χαρακτηριστικό του έργου εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από την κριτική επιτροπή, η οποία σχολίασε ότι: «με την προσπάθεια συστηματικής αρχαιολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης έχουν ανακτηθεί αποτελεσματικά πολλά στοιχεία που είχαν χαθεί σε αυτόν το χώρο εξέχουσας πολιτιστικής κληρονομιάς, το κομβικό σημείο της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου».
΄Ολοι εμείς, πολιτικές δυνάμεις, αυτοδιοίκηση, παραγωγικοί φορείς, εκπαιδευτικά ιδρύματα και βεβαίως οι ίδιοι οι πολίτες έχουμε χρέος να συνδράμουμε στην προστασία, στη διάσωση και ανάδειξη της κοινής μας κληρονομιάς και στην προστασία των ανθρώπινων αξιών.
Θερμά συγχαρητήρια στους συντελεστές της Επιστημονικής Επιτροπής των Μνημείων της Μεσαιωνικής Πόλης του Υπουργείου Πολιτισμού και στις επιστημονικές αποστολές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
O ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΡΟΔΟΥ
ΦΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΙΑΚΟΣ
