Μεγάλη μείωση στην κατανάλωση της πλαστικής σακούλας, που μπορεί να φθάσει και το 50%, δείχνουν τα πρώτα στοιχεία από τα σούπερ μάρκετ. Στον πρώτο μήνα εφαρμογής της χρέωσης η εικόνα της αγοράς είναι ανάμεικτη, με τα σούπερ μάρκετ να συμμορφώνονται σχεδόν πλήρως και την εστίαση… σχεδόν καθόλου. Oσον αφορά στα μεσαία και μικρά καταστήματα, μέρος των επιχειρηματιών «απορροφούν» το κόστος φοβούμενοι ότι θα δυσαρεστήσουν τους πελάτες.
Το 5ο φόρουμ διαβούλευσης στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε. προγράμματος LIFE DEBAG έδωσε χθες την αφορμή για μια πρώτη αποτίμηση της αποτελεσματικότητας της χρέωσης της λεπτής πλαστικής σακούλας. Σύμφωνα με τον Λευτέρη Κιοσέ, γενικό διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η εικόνα διαφέρει ανάλογα με τον κλάδο. «Η εφαρμογή του μέτρου στα σούπερ μάρκετ είναι πολύ εκτεταμένη», ανέφερε. «Υπάρχουν προβλήματα σε μικρά σημεία πώλησης στην επαρχία, όπου είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα κι αν τη χρεώνουν, δεν εισπράττουν τελικά το τέλος», τόνισε. «Στο λοιπό λιανεμπόριο παρατηρούμε μια στροφή προς τις χάρτινες ή τις πλαστικές σακούλες μεγαλύτερου πάχους. Προβλήματα παρατηρούνται στις μικρές αγορές μεγάλης αξίας, λ.χ. στα ζαχαροπλαστεία ή τα καταστήματα ρούχων. Φαίνεται ότι ο καταστηματάρχης προβληματίζεται, φοβάται ότι θα δυσαρεστήσει τον πελάτη αν χρεώσει τη σακούλα. Εκεί όπου η εφαρμογή του μέτρου είναι πολύ μικρή είναι στον χώρο της εστίασης. Εκτός από κάποιες μεγάλες αλυσίδες, οι υπόλοιποι συνεχίζουν όπως παλιά».
Οσον αφορά στο κοινό, η ανταπόκριση δείχνει να είναι θετική. «Υπήρξαν βέβαια αντιδράσεις από όσους θεωρούν το μέτρο φοροεισπρακτικό ή δεν κατανοούν γιατί χρεώνεται μόνο ο συγκεκριμένος τύπος σακούλας. Υπάρχει και αρκετή παραπληροφόρηση, μέχρι και hoaxes (σ.σ.: ψευδείς ειδήσεις). Για παράδειγμα, “κυκλοφόρησε” μια είδηση ότι ένας ψαράς στη Σκόπελο πλήρωσε 500 ευρώ πρόστιμο γιατί έβαλε τα ψάρια σε πλαστική σακούλα, κάτι που φυσικά δεν ισχύει», ανέφερε ο κ. Κιοσές. «Πάντως, η στροφή του κόσμου στις επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες είναι μεγάλη. Πολλές επιχειρήσεις υποεκτίμησαν τη ζήτηση, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν σε πολλά καταστήματα. Επίσης υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι καταναλωτές έπαιρναν από το οπωροπωλείο του σούπερ μάρκετ πολλές λεπτές σακούλες, οι οποίες δεν χρεώνονται και μετά ήθελαν να τοποθετήσουν σε αυτές τα πράγματά τους. Βέβαια τους έγιναν συστάσεις, καθώς αυτό δεν επιτρέπεται».
Θετική είναι και η εικόνα που έχει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Οπως ανέφερε ο πρόεδρός του, Δημήτρης Πολιτόπουλος, οι πρώτες πληροφορίες δείχνουν ότι η πλαστική σακούλα βαίνει μειούμενη με γρήγορους ρυθμούς. «Το 2020 θα εξεταστεί συνολικά η εφαρμογή της ισχύουσας τιμολόγησης και κατά πάσα πιθανότητα θα αποφασιστεί η πλήρης απαγόρευσή της. Πιστεύω ότι και η πλαστική σακούλα απορριμμάτων θα έπρεπε να είναι ακριβότερη, για να καταλάβει ο πολίτης ότι πρέπει να πετά μόνο όσα δεν ανακυκλώνονται ή δεν κομποστοποιούνται».
Θετικά τα αποτελέσματα από τη Σύρο
«Χειροπιαστά» είναι πλέον τα αποτελέσματα στις περιοχές όπου γίνονται συστηματικές εκστρατείες για τη μείωση της πλαστικής σακούλας. Χαρακτηριστικό είναι ότι μέσω του προγράμματος LIFE DEBAG στη Σύρο παρατηρείται πλέον μείωση στις πλαστικές σακούλες που καταλήγουν στη θάλασσα ή στις παραλίες. «Παρακολουθήσαμε την επίδραση των προσπαθειών μας σε τέσσερις παραλίες και σε σημεία του πυθμένα του νησιού», ανέφερε χθες ο Γιώργος Παπαθεοδώρου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και συντονιστής του LIFE DEBAG. «Υστερα από δύο χρόνια, ενώ φαίνεται μια ελαφρά αύξηση των απορριμμάτων στις ακτές, ιδίως την τουριστική περίοδο, παρατηρείται μια δραματική μείωση της πλαστικής σακούλας».
Οπως ανέφερε ο κ. Παπαθεοδώρου, με δεδομένο ότι η Σύρος δεν είναι ένα «κλειστό σύστημα» αλλά δέχεται απορρίμματα από όλο το Αιγαίο, ακόμα και από τη Μαύρη Θάλασσα (λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων), η σταθεροποίηση του αριθμού της πλαστικής σακούλας που κατεγράφη στον βυθό δείχνει ότι αυτού του είδους η ρύπανση δεν τροφοδοτείται πλέον από το ίδιο το νησί. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον πάντως ότι για την αποτύπωση της ρύπανσης στις ακτές οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν και drones, ενώ στη θάλασσα έγινε ηχοβολιστική αποτύπωση του πυθμένα και υποβρύχια βιντεοσκόπηση. Σημειώνεται τέλος ότι το 70%-90% των σκουπιδιών στις ακτές της Σύρου είναι πλαστικά.
