Της Ελευθερίας Φτακλάκη
Κατά την παρέμβαση μου στο 13ο Περιφερειακό Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση με θέμα «Νότιο Αιγαίο: Ένα Αναπτυξιακό Οικοσύστημα», και πιο συγκεκριμένα στη Συνεδρία για τον Τουρισμό (Ρόδος, 17.4.2018), εστίασα ακριβώς στην φύση του τουρισμού ως αντικείμενο ουσιαστικής πολιτικής δραστηριότητας (με σχεδιασμό και εφαρμογή) και όχι μόνο ως σύνολο δράσεων προβολής και δημοσίων σχέσεων.
Αναφέρθηκα στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου μοντέλου τουριστικής διακυβέρνησης, πολυεπίπεδο, πολυσυμμετοχικό και πολυπαραγοντικό, στο οποίο θα μετέχουν όλοι οι δρώντες (κεντρική διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, κοινωνικοί εταίροι και συνομιλητές, κλπ) οι οποίοι θα συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενο των δημόσιων επιλογών στο πεδίο του τουρισμού, συμβάλλοντας ο καθένας με την οπτική του, την τεχνογνωσία του και τις εμπειρίες του.
Παράλληλα ανέδειξα μια συχνά παραβλεπόμενη, αλλά ιδιαίτερη κρίσιμη, διάσταση του Τουρισμού, τη λειτουργία του ως μια ήπια μορφή ισχύος στο διεθνές περιβάλλον που μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση, σε θετικό κλίμα, των θέσεων της χώρας μας. Η Τουριστική Διπλωματία αποτελεί, για πολλές χώρες, βασικό μηχανισμό υποστήριξης των εθνικών αιτημάτων τους και δεν είναι δυνατόν για τη χώρα μας, έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτή η διάσταση να παραγνωρίζεται…
Η τουριστική πολιτική πρέπει να σχεδιάζετε και να αναπτύσσετε με όρους τοπικής κλίμακας με έργα και δράσεις μικρής και μεσαίας κλίμακας και όχι φαραωνικές υποδομές και ‘γκράντε’ άυλες δράσεις που εξυπηρετούν μόνο επικοινωνιακές πρακτικές μιας ξεπερασμένης αντίληψης.
Για το Ν.Αιγαίο, το ζητούμενο είναι η δημιουργία της νησιωτικής ταυτότητας του κάθε προορισμού με ‘έξυπνες’ δράσεις που θα εδράζονται στην αρχή της επικουρικότητας και αναλογικότητας. Η συνεργασία, οι συνέργειες και ο συντονισμός των δράσεων μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης είναι περισσότερο από ποτέ επιβεβλημένο. Ο τουρισμός αποτελεί το πεδίο που ενώνει δυνάμεις και αποζητά συνεργασίες και όχι αποκλεισμούς και εγωκεντρισμούς.
Σαφώς μια ολοκληρωμένη τουριστική πολιτική έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την αναγκαιότητα διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου πλαισίου μηχανισμών και υποδομών που θα υποστηρίξουν την επιχειρηματική και τη διπλωματική λειτουργία του Τουρισμού, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την οργάνωση και επαναλειτουργία του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού στο Ν.Αιγαίο, τη επαναλειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού και την ενεργοποίηση για τη δημιουργία Φορέων Διαχείρισης Προορισμών (DMOs) ανά προορισμό ή σύμπλεγμα προορισμών, ειδικά για τα μικρά νησιά.
Ο Τουρισμός δεν είναι μόνο δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία! Είναι μια ολοκληρωμένη πολιτική που απαιτεί δομές, μηχανισμούς καταγραφής και φορέα διαχείρισης του προϊόντος .
Μιλάμε για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, τη δημιουργία νέων προϊόντων, ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού με στόχο την προσέλκυση τουριστών με μεγαλύτερα εισοδήματα , όμως στο δια ταύτα τι έχει επιτευχθεί απ ‘ όλα αυτά; Μόνο αριθμητικές αφίξεις επισκεπτών που όμως δεν διαφοροποιούν σε τίποτα το προϊόν με ποιοτικά χαρακτηριστικά. Οι τοπικές οικονομίες δεν έχουν τα ανάλογα οφέλη που θα έπρεπε να έχουν από τις εκατοντάδες χιλιάδες αφίξεις των επισκεπτών. Ενώ, αντιθέτως έχουμε μεγάλη επιβάρυνση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και ανάγκη για νέες υποδομές ( αεροδρόμια, λιμάνια, ΧΥΤΙ, κα) Άρα, τελικά είναι δυσανάλογα και άνισα τα μεγέθη μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην τοπική οικονομία.
Επίσης, για να μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένη τουριστική πολιτική με όρους ανταγωνισμού, πρέπει να αντιμετωπιστούν όλα τα αντικειμενικά εμπόδια που πλήττουν την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος μας. Πρέπει σε κάθε περίπτωση να επανεξεταστεί η επαναφορά του ειδικού καθεστώτος του ΦΠΑ για τα νησιά του Αιγαίου ως conditio sine qua non για την ενίσχυση της υποστήριξης της τουριστικής δραστηριότητας στην περιοχή μας (κάτι που πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι είναι εφικτό σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία της ΕΕ), και να μην συμψηφίζεται με την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου (Μ.Ι.). Είναι δυο διαφορετικά πράγματα και σαφώς και το Μ.Ι. είναι καλοδεχούμενο στα νησιά μας.
Αναγκαία προϋπόθεση η διασφάλιση ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος χωρίς αιφνιδιασμούς με κίνητρα που θα στηρίζει κάθε επιχειρηματία που άμεσα ή έμμεσα μετέχει σε αυτό που ονομάζουμε «τουριστική βιομηχανία» (π.χ. ξενοδοχεία, εστίαση, εμπόριο, κλπ), η κατάργηση του τελείως εχθρικού προς την ξενοδοχειακή επιχειρηματικότητα τέλους διανυκτέρευσης (Φόρος Διαμονής) ως μέτρου που πλήττει καίρια τον τομέα αυτόν, κλπ. Με μέτρα που να ενισχύουν την απασχόληση και φυσικά τα εισοδήματα των εργαζομένων στον χώρο.
Ο Τουρισμός αποτελεί ένα πεδίο πολιτικής στο οποίο η Ελλάδα – και το Νότιο Αιγαίο εντός αυτής – πρέπει να δημιουργούν τις εξελίξεις και να μην τις ακολουθούν…
Ελευθερία Φτακλάκη
Περιφερειακός Σύμβουλος Ν.Αιγαίου
τ.αντιπεριφερειάρχης τουρισμού
