Οι επόμενες 48 ώρες θα κρίνουν αν θα βρίσκεται στο τραπέζι τους επόμενους μήνες το πιο βασικό από τα πολιτικά επιχειρήματα που έχει ο Ζόραν Ζάεφ για να πείσει τους συμπατριώτες του για την ανάγκη να επικυρώσουν τη συμφωνία με την Ελλάδα και μέσω δημοψηφίσματος: Εκείνο της ημερομηνίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. Αύριο και μεθαύριο στις συνεδριάσεις των υπουργών Εξωτερικών, αλλά και του Συμβουλίου Εσωτερικών Υποθέσεων, πρακτικά θα γίνει η προσπάθεια διαχωρισμού του πακέτου διεύρυνσης, το οποίο περιλαμβάνει την ΠΓΔΜ και την Αλβανία. Μόλις την Παρασκευή, η Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας αποφάσισε να υποστηρίξει μια πιθανή υποψηφιότητα της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε., τονίζοντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.
Ανάλογη είναι και η στάση των Ολλανδών κοινοβουλευτικών, όπου τις προηγούμενες ημέρες, στη συντριπτική πλειονότητά τους, εξέφρασαν την ευθεία άρνησή τους για την ενταξιακή προοπτική της Αλβανίας, διαχωρίζοντάς την από την ΠΓΔΜ. Πρακτικά, εκείνο που απομένει είναι να πειστεί επ’ αυτού και η Γαλλία. Στο Παρίσι, επίσης, υπάρχει απόλυτη διαφωνία με οποιαδήποτε ενταξιακή προοπτική της Αλβανίας, ενώ φαίνεται ότι για τη γαλλική οπτική γωνία η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ είναι μια επαρκής, σε αυτήν τη φάση, ανταμοιβή για τα Σκόπια. Στον αντίποδα όλων αυτών, βρίσκονται χώρες όπως η Αυστρία, η οποία θεωρεί ότι η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. είναι προϋπόθεση για την ειρήνευση και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται, βεβαίως, για μια μάλλον ευεξήγητη στάση εκ μέρους της Αυστρίας, η οποία εντάσσει την περιοχή στην ευρύτερη σφαίρα συμφερόντων της.
Για την ενταξιακή προοπτική της ΠΓΔΜ, η Αλβανία αποδεικνύεται σε ουσιαστικό βαρίδι. Γι’ αυτό και πιθανή αποσύνδεση των υποψηφιοτήτων Τιράνων-Σκοπίων είναι κρίσιμη. Εμπόδιο προς αυτή την κατεύθυνση είναι κυρίως η Ιταλία, αλλά και παράγοντες των Βρυξελλών, που επιθυμούν την ένταξη της Αλβανίας στην Ε.Ε. Πρακτικά, πάντως, όπως φαίνεται και από τη γραπτή εντολή της Μπούντεσταγκ προς τη γερμανική κυβέρνηση για στήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της ΠΓΔΜ, οι καλές εξελίξεις για τα Σκόπια την ερχόμενη Παρασκευή δεν θα είναι η ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά ένα βήμα πριν από αυτό. Δηλαδή, η δέσμευση των Βρυξελλών ότι όταν τα Σκόπια ολοκληρώσουν το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται κατά τη διαδικασία της λεγόμενης αναλυτικής εξέτασης του ευρωπαϊκού κεκτημένου (το λεγόμενο screening), τότε θα λάβει ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Εν ολίγοις, προτού ανοίξει οποιοδήποτε κεφάλαιο, η κυβέρνηση στα Σκόπια θα πρέπει να έχει απτά αποτελέσματα στην επαναφορά της πλήρους ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος σε όλα τα επίπεδα, εν ολίγοις περιλαμβανομένων ανώτερων αξιωματούχων αλλά και πολιτικών προσώπων. Ισως αυτή η τελευταία πρόβλεψη να είναι και η πλέον εύκολη, αν όχι ευχάριστη, για τον κ. Ζάεφ, καθώς σε αυτήν εμπίπτουν δεκάδες στελέχη των κυβερνήσεων του Νίκολα Γκρούεφσκι κατά την προηγούμενη δεκαετία. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατορθώσει την επόμενη Παρασκευή να δώσει το πράσινο φως στην ΠΓΔΜ, θα εγκαινιάσει παράλληλα και την πιο αυστηρή, έως τώρα, διαδικασία στις μέχρι σήμερα ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Αύριο, από την Αθήνα θα αποδεσμευθούν και οι δύο επιστολές προς Ε.Ε. και ΝΑΤΟ με υπογραφή του αρμόδιου υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, όπου η Ελλάδα θα δεσμεύεται να μη θέσει εμπόδια στην πορεία της ΠΓΔΜ (οι επιστολές θα αναφέρονται σε αυτό, το προσωρινό όνομα και όχι στο «Βόρεια Μακεδονία») προς τους δύο οργανισμούς, υπό την αίρεση, βεβαίως, ότι οι γείτονες θα ολοκληρώσουν τα επόμενα δύο βήματα. Οπως είναι γνωστό, αφού ξεπεράσουν τις εσωτερικές, διαδικαστικές μάλλον, παρά ουσιαστικές, δυσκολίες που συνδέονται με την άρνηση του προέδρου της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ να υπογράψει το νομοσχέδιο της συμφωνίας, ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να προχωρήσει σε δημοψήφισμα και έπειτα σε συνταγματική αναθεώρηση, η οποία απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή της γειτονικής χώρας.
Το παρασκήνιο
Μετά τη συμφωνία των Πρεσπών και ενόψει της διευθέτησης των διαφορών με την Αλβανία, η Αθήνα εμφανίζεται ως πρόμαχος της ευρωπαϊκής προοπτικής των Σκοπίων και των Τιράνων. Συμμετέχει ενεργά στο παρασκηνιακό διπλωματικό παιχνίδι που εξελίσσεται προκειμένου να καμφθούν οι αντιρρήσεις ευρωπαϊκών χωρών για την ανάγκη διεύρυνσης της Ε.Ε. στην παρούσα φάση με δύο χώρες που βρίσκονται αρκετά πίσω από τις προδιαγραφές που θέτει το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς ανέφερε την Παρασκευή ότι στις συνομιλίες του με τον υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας Ντιτμίρ Μπουσάτι δεν συζήτησαν καθόλου για τις εκκρεμότητες των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Αθήνα και στα Τίρανα, αλλά για τα βήματα που πρέπει να κάνει η γειτονική χώρα προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις απαιτήσεις και να εκπληρώσει τα αυστηρά κριτήρια που θέτουν οι Βρυξέλλες και οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
