Φύλακας-άγγελος των μεταναστών ή συνεργάτης των διακινητών οι ΜΚΟ; Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφισμά του, ζητεί πάντως να μην τιμωρείται η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους μετανάστες.
Η συζήτηση για τον ρόλο των ΜΚΟ άρχισε μετά τις πρώτες αφίξεις μεταναστών και προσφύγων, αλλά κορυφώθηκε- και μάλλον παρεκτράπη- με πρόσφατες δηλώσεις του ακροδεξιού υπουργού Εσωτερικών της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος χαρακτηρίζει τις ανθρωπιστικές οργανώσεις «συνεργάτες των διακινητών», γιατί περισυλλέγουν όσους κινδυνεύουν να πνιγούν και τους μεταφέρουν στην Ιταλία. Αλλά και στην Ελλάδα, όπως και στη Μάλτα, υπήρξαν περιστατικά με συνεργάτες ΜΚΟ που βρέθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου όταν βοήθησαν πρόσφυγες και μετανάστες.
Ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι», λέει ότι οι οργανώσεις αυτές επωμίζονται σημαντικό ρόλο στο προσφυγικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συνεργάζονται με το κράτος. Παραφράζοντας παλαιότερη δήλωση του πρώην υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, ο έλληνας ευρωβουλευτής επισημαίνει: «Στην αρχή είναι το χάος και μέσα στο χάος προβάλλουν οι ΜΚΟ. Χωρίς τις ΜΚΟ ο πολιτισμός μας θα υπέφερε, γιατί οι άνθρωποι θα πνίγονταν ή δεν θα υπήρχε κανείς να τους βοηθήσει, ακόμη κι αν πατούσαν το πόδι τους στην ακτή. Σιγά σιγά έρχεται το κράτος, πάντα καθυστερημένο, πάντα με προβλήματα. Αλλά καταλαμβάνει τον χώρο που του ανήκει, οι ΜΚΟ συνεργάζονται με το κράτος και λαμβάνουν τον χώρο που το κράτος τους παραχωρεί».
«Όχι στην ποινικοποίηση» της ανθρωπιστικής βoήθειας
Την Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα, με το οποίο ζητεί από τα κράτη-μέλη να μην τιμωρείται η ανθρωπιστική βοήθεια ως «υποβοήθηση παράνομης εισόδου» ή συναφή αδικήματα. Το ψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό, αλλά παρακινεί τα κράτη-μέλη να δώσουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για το τί επιτρέπεται και τι όχι. Αλλά «αυτό προϋποθέτει ότι το κράτος εξ΄ αρχής θα κάνει έναν κατάλογο συνεργαζομένων ΜΚΟ, θα υπάρχει απόλυτος έλεγχος, θα προσκαλεί τις ΜΚΟ να προσφέρουν συγκεκριμένες συνεργασίες και μόνο αυτές και δεν επιτρέπει σε καμία άλλη ΜΚΟ να παρεμβαίνει στον χώρο. Αν υπάρχει ΜΚΟ, η οποία παραβαίνει τον νόμο, το κράτος οφείλει να της απαγγείλει κατηγορίες».
Στην Ιταλία την ευθύνη για τη διαχείριση μεταναστών που περισυλλέγονται έχει η Guardia di Finanza, η οικονομική αστυνομία, καθώς η διακίνηση ανθρώπων θεωρείται οικονομικό έγκλημα. Ο Μίλτος Κύρκος λέει ότι στη γειτονική χώρα το σύστημα λειτουργεί. Αφήνει να εννοηθεί πάντως ότι δεν αποκλείονται περιπτώσεις, στις οποίες συνεργάτες ΜΚΟ αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες χωρίς συνεννόηση με τις αρχές, για παράδειγμα μπορεί να απενεργοποιούν τον τρανσπόντερ ώστε το σκάφος τους να μη δίνει χαρακτηριστικά αναγνώρισης. «Αν κάποιο σκάφος κλείσει τους τρανσπόντερς που δείχνουν τη θέση του στο χάρτη και επιλέξει αυτό τι θα κάνει και τι παιχνίδια θα κάνει με τους διακινητές ή απλώς με τους ανθρώπους που βρίσκονται στη Λιβύη, αυτό κατά τη γνώμη μου είναι απαράδεκτο» τονίζει ο έλληνας ευρωβουλευτής.
Ζητούμενο το «μητρώο ΜΚΟ»
Τη …σκοτεινή πλευρά της υπόθεσης θέλησε να αναδείξει πρόσφατα, με ερώτηση προς την Κομισιόν, η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Ελίζα Βόζεμπεργκ. Και αυτό γιατί, όπως δηλώνει στην Deutsche Welle, «αυξάνονται οι φωνές που μιλούν για ΜΚΟ, οι οποίες είτε συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα, είτε συνεργάζονται με διακινητές και εκμεταλλεύονται την προσφυγική κρίση. Εκεί λοιπόν η Επιτροπή μου απήντησε ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία σε συγκεκριμένες κατηγορίες, αλλά κι εκείνη στέκεται προσεκτική στο ότι υπάρχουν φωνές. Και υπάρχουν φωνές διότι, όπως ξέρετε, η έρευνα στο διαδίκτυο, από το οποίο χρηματοδοτούνται πολλές εγκληματικές οργανώσεις που μπορεί να συνδέονται με ορισμένες ΜΚΟ, είναι σε εξέλιξη. Αυτό όμως το οποίο θα έπρεπε να έχει ξεκαθαρισμένο η επιτροπή είναι ένα μητρώο ΜΚΟ, οι οποίες πράγματι κάνουν πολύ σημαντική δουλειά. Όπως είναι οι Γιατροί του Κόσμου, για παράδειγμα…»
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
