Κάποτε ήταν ενωμένη με τη γειτονική Κάλυμνο αλλά ισχυρός σεισμός το 535 μ.Χ. τις χώρισε και τις έκανε από ένα νησί δύο. Κι έτσι η μικρή Τέλενδος των 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων απέκτησε την «αυτονομία» της και διατήρησε την ταυτότητά της, κρύβοντας όλη τη γοητεία της σε έναν μόνο μικρό οικισμό, στο λιμανάκι της. Οι Αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν Κέλερις και το πιο επιβλητικό χαρακτηριστικό της είναι το οροπέδιό της, η Ράχη.
Παρά το μέγεθός της, η Τέλενδος επιφυλάσσει πολύ ευχάριστες εμπειρίες στον ταξιδιώτη, που αναζητεί έναν προορισμό ήσυχο και γαλήνιο, και πεντακάθαρη θάλασσα για να απολαύσει το κολύμπι. Η απουσία δρόμων συμβάλλει στην αίσθηση απόλυτης χαλάρωσης και ξεκούρασης.
Μία παραλία βρίσκεται δίπλα στο λιμάνι, με τα αλμυρίκια να ρίχνουν την ευεργετική σκιά τους και ρηχά νερά. Γνωστός είναι και ο Χοχλακάς, παραλία με κρυστάλλινα νερά που βαθαίνουν μάλλον απότομα.
Κι επειδή δεν είναι σημαντική μόνο για τον άνθρωπο, η Τέλενδος έχει κηρυχθεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τρία είδη, Μαυροπετρίτη, Πετρίτη και Αιγαιόγλαρο.
