«Ο καιρός τρελάθηκε», ακούμε όλο και συχνότερα, ειδικά όταν οι έντονες βροχοπτώσεις και οι καταιγίδες (όπως χθες και προχθές) σαρώνουν την Αθήνα και τη νότια χώρα στα τέλη του Ιουλίου. «Ολόκληρος ο Ιούλιος του 2018 ήταν βροχερός, ειδικά σε περιοχές της νοτιοανατολικής χώρας, κάτι που αποτελεί μη σύνηθες φαινόμενο», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Κώστας Λαγουβάρδος, ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Είχε προηγηθεί ένας Ιούνιος από τους πλέον βροχερούς των τελευταίων ετών, που σημαδεύτηκε από ρεκόρ πτώσης κεραυνών: 93.580 κεραυνοί στη διάρκεια του μήνα, χωρίς καμία ημέρα να εξαιρείται από το φαινόμενο.
Η έντονη αστάθεια του καιρού το προηγούμενο δίμηνο, πέρασμα από συνθήκες καύσωνα σε καταιγίδες και κεραυνούς, οδήγησε αρκετούς να μιλούν για εμφάνιση «τροπικού κλίματος», αν και περισσότερο οδηγεί στο συμπέρασμα της γενικής απορρύθμισης του κλίματος. Χάλασε ο θερμοστάτης του πλανήτη, με αποτέλεσμα την πύκνωση των μεταπτώσεων του καιρού και τη συχνότερη εμφάνιση ακραίων ή μη συνηθισμένων καιρικών φαινομένων. Η διαδικασία κλιματικής αλλαγής είναι ήδη εδώ και προκαλεί μικρές ή μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις, που μπορεί να επιδρούν στην καθημερινότητά μας (συχνά με τραγικό τρόπο όπως στο Μάτι ή στη Μάνδρα), αλλά μπορεί να εκτιμηθεί σε βάθος δεκαετιών.
Παρ’ όλα αυτά, πολλά από τα φαινόμενα που ζούμε το τελευταίο διάστημα έχουν περιγραφεί από τις βασικές ερευνητικές μελέτες για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, στη μεγάλη σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών (2011), σημειωνόταν (σε ένα από τα δυσμενή σενάρια) πως θα υπάρχει τάση μείωσης των βροχοπτώσεων (στα τέλη του 21ου αιώνα η βροχή θα μειωθεί από 5% έως 19%), αλλά στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα και στη Βορειοδυτική Μακεδονία η μέγιστη ποσότητα του νερού που κατακρημνίζεται σε διάστημα έως τρεις ημέρες αναμένεται να αυξηθεί σε ποσοστό έως 30%. Αντίστοιχη έρευνα του WWF Ελλάς και του Εθνικού Αστεροσκοπείου σημείωνε πως, σε Λαμία, Λάρισα, Βόλο, Θεσσαλονίκη και Αθήνα, η συνολική βροχόπτωση θα μειωθεί, αλλά αναμένεται να αυξηθούν κατά 10%-20% οι ακραίες βροχοπτώσεις.
Οι θερμοκρασίες επίσης θα ανεβαίνουν, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι πόλεων όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, η Λαμία και η Λάρισα να υπόκεινται μέχρι και σε 20 περισσότερες ημέρες καύσωνα (WWF). Η δυσφορία θα ενισχύεται, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα υγρασίας. Ερευνα της διαΝΕΟσις εκτιμά πως μετά το 2046 θα υπάρχουν 15-20 περισσότερες ημέρες με θερμοκρασία άνω των 34 βαθμών σε σχέση με σήμερα, με αποτέλεσμα –εκτός των άλλων– και σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Παράλληλα, αναμένεται να πληθύνουν οι μέρες με συνθήκες που ευνοούν δασικές πυρκαγιές, μέχρι και 30 ημέρες επιπλέον. Οι δασικές πυρκαγιές, ειδικά στις πλαγιές ορεινών όγκων, δημιουργούν συνθήκες για πλημμύρες (ενδεχομένως καταστροφικές και κατακλυσμιαίες), ενώ παρασύρεται και έδαφος, ενισχύοντας τον κίνδυνο της ερημοποίησης. Οι πρόσφατες πυρκαγιές και τα πλημμυρικά φαινόμενα μετέτρεψαν τη δυσοίωνη πρόβλεψη σε ακόμα χειρότερη πραγματικότητα.
