Μετά από εννέα χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας λήγει από το 2019 η ισχύς του νόμου Κατσέλη, ο οποίος αφού τροποποιήθηκε διαδοχικά επί υπουργίας Δένδια και Σταθάκη αντικαθίσταται, όπως ξεκαθάρισε χθες ο υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης, από ένα αυστηρότερο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας για χιλιάδες «κόκκινους» δανειολήπτες.
Ήδη το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών έχουν ξεκινήσει διαβουλεύσεις για τη διαμόρφωση του νέου πλαισίου και τον καθορισμό των νέων κριτηρίων με βάση τα οποία θα παρέχεται προστασία στην πρώτη κατοικία.
Στόχος με τα νέα κριτήρια να αποφευχθούν από τη μια, όπως επιθυμεί η κυβέρνηση, κοινωνικές αναταράξεις από σημαντική μάζα δανειοληπτών που αδυνατεί σήμερα να εξοφλήσει τα δάνειά της και από την άλλη να δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες να φέρουν στα γκισέ τους κατά πρώτον τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και κατά δεύτερον να εντάξουν σε μακροχρόνιες ευνοϊκές ρυθμίσεις χιλιάδες δανειολήπτες που μέχρι σήμερα “κρύβονταν” κάτω από την ομπρέλα προστασίας που προσέφερε ο νόμος Κατσέλη.
Ο νόμος Κατσέλη βαίνει σε κατάργηση εξαιτίας της άρνησης των θεσμών να συναινέσουν σε παράταση της ισχύος του (κανονικά λήγει στο τέλος του χρόνου) θεωρώντας ότι από μέτρο πού ήρθε για να καλύψει το 2010 έκτακτες και προσωρινές ανάγκες δανειοληπτών λόγω της οικονομικής κρίσης κινδυνεύει πλέον να μετατραπεί σε μόνιμο βάρος των τραπεζών και υπέρ των μπαταχτσήδων που εκτιμώνται στο 25%-40% των δανειοληπτών που υπήχθησαν στον νόμο.
Στόχος με το νέο νομικό καθεστώς που θα ισχύσει από τις αρχές του 2019 είναι να μπει φρένο στην προστασία της πρώτης κατοικίας που αφορά σχεδόν στο 90% των δανειοληπτών και στους οποίους προσέφερε νομική προστασία με τις διατάξεις του ο νόμος Κατσέλη. Σήμερα εκκρεμούν στα δικαστήρια περίπου 135.000 υποθέσεις δανειοληπτών, οι οποίες μέχρι να εκδικαστούν οι τράπεζες δεν επιτρέπεται να λάβουν μέτρα (πλειστηριασμοί κλπ) σε βάρος των αντίστοιχων δανειοληπτών.
«Παζάρια» με τις τράπεζες
Οι διοικήσεις των τραπεζών προκειμένου να απελευθερωθεί σημαντική μάζα δανειοληπτών που έχει υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη και για να αποφευχθούν νέες αιτήσεις προτείνουν να μειωθεί το ύψος της αντικειμενικής αξίας της προστατευόμενης πρώτης κατοικίας κάτω από 100.000 ευρώ από 240.000 ευρώ που ισχύει σήμερα για την πρώτη κατοικία μιας οικογένειας με ένα παιδί. Με τον τρόπο αυτό θα προστατευθούν οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και όχι οικογένειες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα που μέχρι σήμερα απέφευγαν να εξοφλήσουν το δάνειό τους. Από την άλλη η κυβέρνηση προκρίνει τη λύση της προστασίας της πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι 180.000 ευρώ τουλάχιστον και μάλιστα σκοπεύει, όπως ανακοινώθηκε, να καταβάλει το ίδιο το δημόσιο μέχρι το 95% της αξίας των δόσεων του δανείου για το 50% των οικογενειών που το δικαστήριο επέβαλλε κάποια ρύθμιση.
Πάντως ανεξαρτήτως του τι τελικά θα συμφωνηθεί μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών, οι δεύτερες σκοπεύουν σύντομα να αρχίσουν να αποστέλλουν επιστολές στους δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη υποσχόμενες “κουρέματα” δανείων και ευνοϊκές ρυθμίσεις αντίστοιχες με αυτές που εκδικάζουν τα δικαστήρια σε πραγματικά οικονομικά αδύναμους δανειολήπτες.
Το αν υπάρξει ή όχι ανταπόκριση από μέρους των δανειοληπτών μένει να φανεί, καθώς σε αντίστοιχες περιπτώσεις δανειοληπτών καταναλωτικών δανείων ανταποκρίθηκε, παρά τα “κουρέματα” σε ποσοστό έως 80%, ελάχιστος αριθμός.
Συντάκτης Θάνος Πασχάλης
