Γράφει ο ΘΕΟΦΑΝΗΣ
ΜΠΟΓΙΑΝΝΟΣ ο Ρόδιος
Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών
Στα μαύρα χρόνια του Πολέμου (1940- 1945) όλοι οι Ρόδιοι, αλλά και όλοι οι Δωδεκανήσιοι, ορκίστηκαν το ΤΑΝ, ή ΕΠΙ ΤΑΣ! Όλα θυσία για την Ελευθερία και την Ελλάδα μας. Πόσες μάχες, πόσες θυσίες, πόσα ολοκαυτώματα και πόσοι αγώνες και αγωνίες για τη γλυκιά λευτεριά και την Πατρίδα – Μητέρα μας Ελλάδα…
ΟΛΕΣ οι Δωδεκανήσιες γυναίκες μετείχαν ενεργά στον Υπέρ Πάντων Αγώνα. Πρόσφεραν νερό και ψωμί στους Δωδεκανήσιους Αντιστασιακούς, έδιναν πληροφορίες, φάρμακα και καταφύγιο στους Έλληνες Πολεμιστές.
Η ιστορία δεν έμαθε τα ονόματα αυτών των υπέροχων γυναικών που κινδύνεψαν για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Ρόδου και Δωδεκανήσου μας Ελευθερία.
Άξιες και τιμημένες Ελληνίδες που τις ευγνωμονεί η σημερινή ελεύθερη ΕΛΛΑΔΑ μας.
Η Θεανώ Γιαμαλή με το αρχαίο όνομα ήταν από το χωριό της Ρόδου, το ιστορικό Γεννάδι.
Η οικογένεια της, του Φιλίππου Γιαμαλή, ήταν όλοι Μεγάλοι πατριώτες, Κατάσκοποι και ορκισμένοι Έλληνες που πρόσφεραν την περιουσία και τη ζωή τους για την γλυκιά Ελλάδα μας.
Η Ηρωίδα, Θεανώ Γιαμαλή – Κατέχη, μεγάλωσε με το όραμα της Ελεύθερης Πατρίδος και της αυτοθυσίας. Ήταν δασκάλα στα χρόνια της σκλάβιάς και δίδασκε στα Ελληνόπουλα Μαθήματα Κατηχητικού Σχολείου. Είχε όμως και Ελληνικά βιβλία για να διδάσκει στους μαθητές ότι είναι ΕΛΛΗΝΕΣ, ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ και όχι Ιταλοί. Μιλούσε στα παιδιά κρυφά, για τους Αρχαίους Έλληνες, τους μάθαινε την Ελληνική γλώσσα. Τους έλεγε να είναι περήφανοι γιατί ανήκαν στην Ελλάδα και πως η ΕΛΛΑΔΑ θα έρθει σύντομα να ελευθερώσει τους σκλάβους Δωδεκανήσιους…
Η ΗΡΩΙΔΑ Θεανώ, έδινε με κίνδυνο της ζωής της, πληροφορίες, φάρμακα και Καταφύγιο στους Έλληνες Αντιστασιακούς που χτυπούσαν τον Φασισμό και Ναζισμό, στα χωριά και στα Νησιά μας.
Η πατρίδα μας Ελλάδα την τίμησε ως Διδασκάλισσα και ως Ελληνίδα. Ακόμη και σήμερα, μια μεγάλη φωτογραφία της, στην Αστική Σχολή, θυμίζει στους μαθητές την υπέροχη και ατρόμητη Ροδίτισσα, Θεανώ Γιαμαλή.
Η ΑΘΑΝΑΤΗ ΡΟΔΙΤΙΣΣΑ ΘΕΑΝΩ (1917 – 1955)
«Η Θεανώ Γιαμαλή γεννήθηκε στο Γεννάδι της Ρόδου, στα 1917! Μόλις τελείωσε την 4η Δημοτικού, το 1927, η οικογένεια της εγκαταστάθηκε στην πόλη της Ρόδου, γιατί ο πατέρας της, ο παλαίμαχος δάσκαλος Φιλήμονας Γιαμαλής είχε διοριστεί στην Κεντρική Αστική Σχολή. Έτσι τελείωσε τις σπουδές της στη Ρόδο.
Εκθέσεις των Συμμάχων της Ρόδου αναφέρουν, μεταξύ των άλλων, πολύ κολακευτικά λόγια για τη Θεανώ και τον πατριωτισμό της.
Αναφέρουν ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου 1943 ο συμπατριώτης και συγγενής της Κυριάκος Μηνέττος έστειλε τον αδελφό του, Κώστα Μηνέττο, που μόλις γύρισε από το Γεννάδι και ζήτησε από τον πατέρα της, παρουσία και όλων των παιδιών να φιλοξενήσουν τον αρχηγό Κώστα Κουμιανό.
Η πρόταση έγινε στον Φιλήμονα Γιαμαλή παρουσία των παιδιών του. Ο Φιλήμονας γύρισε και κοίταξε τα παιδιά του και πριν προλάβει να απαντήσει, η Θεανώ πετάχτηκε και είπε το «Ναι» χωρίς κανένα δισταγμό.
Έτσι άρχισε η συνεργασία της οικογένειας Γιαμαλή με τους Συμμάχους και τους Έλληνες Κατασκόπους…
Πριν πάρουν μέρος στη συνεργασία με αυτήν την αποστολή, είχαν ήδη προσφέρει πολλά, ειδικά στο σχολείο που υπηρετούσαν, ο πατέρας σαν επιστάτης και η κόρη, που δίδασκε θρησκευτικά. Αλλά αντί Κατήχηση, δίδασκε Ελληνικά και Ιστορία. Με άλλα λόγια αναβίωσαν τότε τα περίφημα Κρυφά Σχολεία».
