Παρακάτω σας παραθέτουμε την κοινή επιστολή των τριών δημάρχων Λειψών, Πάτμου και Αγαθονησίου:
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
Ο Ν. 4412/2016, ο οποίος αναμφίβολα εκσυγχρόνισε το θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις, έχει δημιουργήσει σε υποστελεχωμένες αναθέτουσες αρχές όπως οι μικροί νησιωτικοί Δήμοι κι ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα: Την αδυναμία συγκρότησης επιτροπών διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχων δημοσίων έργων. Συγκεκριμένα, το πρόβλημα δημιουργείται από το άρθρο 221, παρ. 8 του ανωτέρω Νόμου, όπου αναφέρεται ότι «Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, πέραν των ανωτέρω ισχύουν και τα ακόλουθα: α) Όταν ως κριτήριο ανάθεσης χρησιμοποιείται η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφοράς μόνο βάσει τιμής και η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης του έργου δεν υπερβαίνει το 1.000.000 ευρώ χωρίς να συνυπολογίζεται το κονδύλιο του ΦΠΑ, η επιτροπή διαγωνισμού αποτελείται από τρεις τεχνικούς υπαλλήλους. Οι εναλλακτικές λύσεις που προβλέπει το άρθρο 44 του ανωτέρω Νόμου για την περίπτωση αυτή, αποδεικνύεται ότι δεν είναι λειτουργικές για την περίπτωση του πολυνησιακού χώρου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου διότι:
α) Η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία ήδη ασκεί καθήκοντα Διευθύνουσας Υπηρεσίας για μελέτες και έργα περισσότερων από είκοσι (20) μικρών νησιωτικών δήμων που δεν διαθέτουν δική τους τεχνική υπηρεσία (άρθρο 205, παρ. 4 του Ν. 3852/2010), αδυνατεί να αναλάβει το πρόσθετο βάρος διεξαγωγής και των διαγωνισμών για την ανάδειξη αναδόχων έργων αρμοδιότητας των ανωτέρω Ο.Τ.Α.
β) Η Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η οποία βάσει Προγραμματικών Συμβάσεων έχει ήδη αναλάβει την διεξαγωγή διαγωνισμών για μέρος αυτών των Ο.Τ.Α., διαπιστώνει ότι στην πραγματικότητα το εγχείρημα είναι δύσκολο και χρονοβόρο, λόγω του όγκου της πρόσθετης εργασίας και της δυσχέρειας στην πραγματοποίηση μετακινήσεων στον νησιωτικό χώρο, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του χειμώνα. Αρκεί μόνο να αναλογιστεί κανείς τον τρόπο και τον απαιτούμενο χρόνο για την μετάβαση και επιστροφή ενός υπαλλήλου από την Μυτιλήνη στην Πάτμο, το Αγαθονήσι ή τους Λειψούς (νησιά που δεν διαθέτουν αεροδρόμιο), πόσο μάλλον εάν μάλιστα προκύψει και απαγορευτικό απόπλου λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
γ) Η μεταγενέστερη πρόβλεψη του εν λόγω νόμου για δυνατότητα σύναψης προγραμματικής σύμβασης με φορείς της γενικής κυβέρνησης (δήμους κ.τ.λ) καθίσταται εκ των πραγμάτων ανεδαφική αφού η προσπάθεια εξεύρεσης προσφερόμενης υπηρεσίας προσκρούει όχι τόσο στην έλλειψη πολιτικής βούλησης αλλά στην άρνηση των υπηρεσιακών παραγόντων οι οποίοι επικαλούνται μονίμως φόρτο εργασίας και έλλειψη επαρκούς αριθμού υπαλλήλων στις τεχνικές τους υπηρεσίες.
Έτσι, εδώ και δύο περίπου έτη οι μικροί νησιωτικοί δήμοι δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν ούτε καν μικρής κλίμακας έργα, τα οποία αφενός επιλύουν προβλήματα και αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας και αφετέρου δημιουργούν θέσεις απασχόλησης στον κλάδο της κατασκευής, ο οποίος έχει πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι τοπικές οικονομίες των νησιών μας ήδη στερούνται πόρων που διατιθέμενοι στην τοπική αγορά θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική τονωτική ένεση, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες που δεν υπάρχει τουριστική κίνηση. Μάλιστα, πολλοί από τους συμπολίτες μας που απασχολούνται στον κλάδο της κατασκευής αναγκάζονται να μεταναστεύσουν προσωρινά προς αναζήτηση εργασίας σε άλλες περιοχές της πατρίδας μας, ενώ σκέπτονται και το ενδεχόμενο οριστικής μετεγκατάστασης, το οποίο θα συνεπάγεται πληθυσμιακή αιμορραγία παραγωγικού μέρους του πληθυσμού για τα νησιά μας. Η αποτίμηση των παραπάνω στην λειτουργία των δήμων μας περιλαμβάνει το εξής οξύμωρο. Για πρώτη φορά τα μικρά νησιά βλέπουν τόσα χρήματα από τις κρατικές επιχορηγήσεις τα τελευταία 15 χρόνια, όμως αρκετά από αυτά μένουν αναξιοποίητα.
Είναι κρίμα και για την κυβέρνηση αλλά και για τους δήμους να μην μπορούν, έχοντας πετύχει το δύσκολο που είναι η εξεύρεση πόρων εν μέσω δημοσιονομικών αγκυλώσεων, να μετατρέψουν σε έργο την σκληρή προσπάθεια που καταβάλλουν, ο καθένας απ την πλευρά του. Δημιουργούνται έτσι δήμοι δύο ταχυτήτων με τους δημάρχους τους να γίνονται επαίτες των μεγαλύτερων δήμων ή της περιφέρειας ή των διαφόρων υπουργείων.
Για την επίλυση του ανωτέρω προβλήματος σε ρεαλιστική βάση, προτείνουμε τις εξής εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά στην συγκρότηση επιτροπών διαγωνισμού έργων όταν ως κριτήριο ανάθεσης χρησιμοποιείται η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφοράς μόνο βάσει τιμής και η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης του έργου δεν υπερβαίνει το 1.000.000 ευρώ χωρίς να συνυπολογίζεται το κονδύλιο του Φ.Π.Α., αρχής γενομένης από την κατά την άποψή μας βέλτιστη:
α) Συγκρότηση της επιτροπής διαγωνισμού από υπηρεσιακά μέλη οποιασδήποτε ειδικότητας.
Πρόκειται επί της ουσίας για επαναφορά των διατάξεων του άρθρου 21 του Ν. 3669/2008, που παρείχαν την δυνατότητα συμμετοχής στις επιτροπές διαγωνισμού και διοικητικών υπαλλήλων, χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα επί σειρά πολλών ετών. Άλλωστε, η διαγωνιστική διαδικασία στην περίπτωση αυτή είναι αμιγώς διοικητικού χαρακτήρα και δεν απαιτεί τεχνικές γνώσεις. Με τον τρόπο αυτό, κάθε υποστελεχωμένη αναθέτουσα αρχή (π.χ. μικρός δήμος) θα αποκτήσει και πάλι την αυτοτέλειά της ως προς την διεξαγωγή των διαγωνισμών και δεν θα επιβαρύνει διοικητικά άλλους φορείς.
β)Κα Κατάθεση τροπολογίας ώστε να οριστεί φορέας ο οποίος θα χρεωθεί την ανάληψη της ευθύνης αναθέτουσας αρχής για όσους δήμους δεν έχουν τις προϋποθέσεις και ο φορέας αυτός δεν είναι άλλος από τη ΜΟΔ ΑΕ η οποία μέχρι στιγμής μας έχει στηρίξει σε άλλα θέματα πολύ αποτελεσματικά. βάσει του Ν. 4412/2016 οι μικροί δήμοι του Νοτίου Αιγαίου διαθέτουμε τεχνική υπηρεσία (την ΔΤΕ της Περιφέρειας), η οποία ασκεί κανονικά καθήκοντα διευθύνουσας υπηρεσίας στα έργα μας. Ωστόσο, λόγω φόρτου εργασίας αδυνατεί να αναλάβει και την δημοπράτησή τους, την οποία μέχρι τις 08-08-2016 ο κάθε δήμος έκανε μόνος του. Για το λόγο αυτό, αναζητούμε άλλη υπηρεσία μόνο για την διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων δημοσίων έργων, η οποία δεν απαιτεί μετακινήσεις των στελεχών αυτής της υπηρεσίας στα νησιά μας και μπορεί να γίνει από την έδρα της.
Ως εκ τούτου καθίσταται σαφές ότι το ρόλο της διευθύνουσας αρχής τον αναλαμβάνουν ήδη οι τεχνικές υπηρεσίες της περιφέρειες, κάτι το οποίο προβλέπει το άρθρο 205 παρ 4 του ν.3852/10 όπως προαναφέραμε και έτσι η επίβλεψη των έργων δεν αποτελεί πρόβλημα. Η ΜΟΔ τελεί υπό τη σκέπη τεσσάρων υπουργείων και με την κατάλληλη στελέχωση θα εξελιχθεί στον πολυτιμότερο συνεργάτη των δήμων μας.
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
Είμαστε σίγουροι ότι η Κυβέρνηση και ιδιαιτέρως εσείς προσωπικά θα δείξετε κατανόηση και θα εξαλείψετε το ανακύψαν πρόβλημα υιοθετώντας κάποια από τις ανωτέρω προτεινόμενες λύσεις, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα και στους μικρούς νησιωτικούς Δήμους και τα εποπτευόμενα από αυτούς Ν.Π.Δ.Δ. να συνεχίσουν να εκπληρώνουν τον βασικό σκοπό ύπαρξής τους, που θεωρούμε ότι είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμπολιτών μας. Πέραν της σχετικής πρόβλεψης του συνταγματικού νομοθέτη, ο νησιωτικός χώρος αξίζει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον και την προσοχή σας, ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα κρίσιμη περίοδο για τα εθνικά συμφέροντα.
Με την πεποίθηση ότι παρόλο το βαρύ και γεμάτο πρόγραμμα σας, θα ενσκήψετε με ενδιαφέρον στο θέμα που μας ταλαιπωρεί, σας απευθύνουμε τις ευχαριστίες μας και σας ευχόμαστε καλή δύναμη στο δύσκολο έργο της προαγωγής της πατρίδας μας και της προώθησης της σε ασφαλές καταφύγιο όπως προστάζει η τεράστια ευθύνη ενός πρωθυπουργού μέσα σ αυτή την κρίσιμη συγκυρία.
Με εκτίμηση
Οι δήμαρχοι
Λειψών, Φώτιος Μάγγος
Πάτμου, Γρηγόρης Στόικος
Αγαθονησίου, Ευάγγελος Κόττορος
