Απασχόληση… υπό δοκιμήν, ώστε να αποφεύγεται όχι μόνον η ασφάλιση αλλά και η αμοιβή, είναι μία από τις μεθόδους που σύμφωνα με καταγγελίες χρησιμοποιούν επιχειρήσεις κυρίως σε περιόδους αυξημένων αναγκών, όπως είναι οι ημέρες των εορτών.
Οι κλήσεις που δέχονται η ΓΣΕΕ και το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας είναι συνεχείς, όπως συχνότατες είναι πλέον οι ιδιόχειρες ταμπέλες έξω από καταστήματα «ζητείται υπάλληλος» για μεγάλα χρονικά διαστήματα που δεν δικαιολογούνται σε μια χώρα με ανεργία σταθερά πάνω από το 18% τα τελευταία χρόνια.
Το φαινόμενο είναι γνωστό, καθώς είναι εκατοντάδες οι καταγγελίες, ιδιαίτερα κατά τα διαστήματα που αυξάνονται οι ανάγκες για εποχικό προσωπικό, σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους του λιανικού εμπορίου, της εστίασης, της καθαριότητας και των υπηρεσιών ασφάλειας (security). Αφορούν δε, ανασφάλιστη και τις περισσότερες φορές χωρίς αμοιβή, «δοκιμαστική εργασία», μη καταβολή του δώρου Χριστουγέννων, αλλά και εντατικοποίηση της εργασίας, με υπερωρίες που δεν δηλώνονται γιατί εμφανίζονται ως… διάλειμμα.
Σύμφωνα με τις πλέον συχνές καταγγελίες, εργαζόμενοι κυρίως σε εμπορικά καταστήματα και σε καταστήματα του κλάδου εστίασης, «προσλαμβάνονται» δοκιμαστικά, χωρίς την υπογραφή οποιασδήποτε σύμβασης. Το χρονικό διάστημα της «δοκιμής» ποικίλλει από 3 έως και 10 μέρες κατά τις οποίες ο υποψήφιος εργαζόμενος απασχολείται ανασφάλιστος, αδήλωτος στο ΣΕΠΕ και ανύπαρκτος για τον ΕΦΚΑ.
Μάλιστα, εκτιμάται ότι 3 στους 5 εργαζόμενους με αυτήν τη μορφή, στο τέλος απορρίπτονται ως μη κατάλληλοι, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνουν την παραμικρή αμοιβή. Η ΓΣΕΕ ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για μια παραβατική πρακτική, καθώς δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να καλύπτει ή να επιτρέπει τη δοκιμαστική περίοδο εργασίας. Παράνομη θεωρείται και η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του εργαζομένου ότι αποδέχεται να απασχοληθεί για «δοκιμαστική περίοδο», χωρίς αμοιβή.
Επιστρέφουν το δώρο
Μια επίσης συνηθισμένη τις ημέρες των εορτών πρακτική είναι η μη καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων. Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, υπήρξαν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες προκειμένου οι εργοδότες να γλιτώσουν την αυτόφωρη διαδικασία που προβλέπεται σε περίπτωση καταγγελίας, πίστωναν το αναλογούν ποσό στον τραπεζικό λογαριασμό του εργαζομένου και στη συνέχεια το ζητούσαν πίσω. Πλέον, η πρακτική έχει εξελιχθεί καθώς, σύμφωνα με τις καταγγελίες, υπάρχουν εργοδότες που με την πρόσληψη του εργαζομένου προκαταβάλλουν δύο μισθούς (που αντιστοιχούν στα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και στο επίδομα άδειας) και στη συνέχεια ζητούν να τους επιστραφεί το ποσό, άμεσα. Οταν έρθει η περίοδος για την καταβολή του δώρου π.χ. Χριστουγέννων, το λογιστήριο συμψηφίζει το ποσό με τον έναν μισθό που ο εργαζόμενος φαίνεται πως έχει πάρει ως προκαταβολή. Μια άλλη πρακτική που εμφανίστηκε το τελευταίο διάστημα, αφορά μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων που επιλέγουν, μέσω των βιογραφικών, υποψήφιους εργαζόμενους που κατοικούν μακριά από την επιχείρηση. Τους προσλαμβάνουν με διακεκομμένο ωράριο και τους υποχρεώνουν να εργάζονται συνεχόμενα. Σε περίπτωση ελέγχου από το ΣΕΠΕ, αναφέρουν πως δεν εργάζονται αλλά βρίσκονται στο κατάστημα γιατί είναι πολύ μακριά η κατοικία τους και δεν τους συμφέρει η μετακίνηση.
Εγκριτοι εργατολόγοι επισημαίνουν στην «Κ» πως η ασφυξία που επικρατεί στην αγορά εξαιτίας της 8ετούς δημοσιονομικής κρίσης, της υπερφορολόγησης και της έλλειψης ρευστότητας, σαφώς και δεν δικαιολογούν την καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, μετατρέποντας την αγορά εργασίας σε ζούγκλα.
Να σημειωθεί ότι η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος με επιστολή προς την υπουργό Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου ζητεί να διασφαλιστεί νομοθετικά η εθιμική αργία των εργαζομένων στο εμπόριο στις 2 Ιανουαρίου κάθε έτους, η οποία καταργήθηκε μετά τις αλλεπάλληλες μνημονιακές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών.
