Το κλείσιμο της ψαλίδας ανάµεσα στη Νέα ∆ηµοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και τη µικρότερη διαφορά της τελευταίας διετίας µεταξύ των δύο ισχυρών κοµµάτων (4,1% υπέρ της Ν∆) καταγράφει η πανελλαδική δηµοσκόπηση της Κάπα Research για το «Εθνος της Κυριακής», που, παρότι διεξάγεται για τις ευρωεκλογές του Μαΐου, επιβεβαιώνει µε σαφήνεια ότι ο λάιτ δικοµµατισµός των τελευταίων ετών τείνει να εδραιωθεί, έστω και µακριά από τα ποσοστά των περασµένων δεκαετιών.
Πέραν της νεκρανάστασης του δικοµµατισµού, η έρευνα καταγράφει τη σταθεροποίηση των ποσοστών της Χρυσής Αυγής, του ΚΙΝΑΛ και του ΚΚΕ στα ποσοστά (5%-8%), αλλά και µια σαφή τάση αντισυστηµικής ψήφου τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα δεξιά του πολιτικού άξονα. Το 1/3 περίπου των πολιτών δηλώνει ότι θα µπορούσε να επιλέξει σχηµατισµούς οι οποίοι βρίσκονται οριακά κοντά ή κάτω από το 3%, που θα µπορούσε να αποτελέσει µια δεξαµενή από την οποία θα προσπαθήσουν να αντλήσουν ψηφοφόρους τα δύο πρώτα κόµµατα στις εθνικές εκλογές, καθώς ένα αντίστοιχο ποσοστό (26%) δηλώνει ότι στις ευρωεκλογές θα ψηφίσει διαφορετικά από ό,τι στις βουλευτικές. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, τα ζητήµατα της έρευνας στα οποία απάντησαν οι ερωτώµενοι όσον αφορά την πολιτική αντιπαράθεση των τελευταίων ηµερών.
Η κυβέρνηση δείχνει να κερδίζει πόντους από την αύξηση του κατώτατου µισθού και την πρόσφατη «πειραµατική» έξοδο στις αγορές, µε το 64% και 51%, αντίστοιχα, των συµµετεχόντων να απαντούν πως οι κινήσεις αυτές προσανατολίζονται στη σωστή κατεύθυνση. Αντίθετα, η «πληγή» της Συµφωνίας των Πρεσπών δείχνει να είναι βαθιά, αφού το 63% όσων απάντησαν στην έρευνα έκριναν «αρνητική» την υπερψήφισή της από τη Βουλή µε 153 βουλευτές. Στην ερώτηση αν από τα παραπάνω ωφελήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας ή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η πλειοψηφία των συµµετεχόντων (σχεδόν 60%) κρίνει ότι κανένας από τους δύο δεν καρπώθηκε κάποιο όφελος.
Το συµπέρασµα της έρευνας για τις ευρωεκλογές, τις πρώτες που θα διεξαχθούν στη «σκιά» του Brexit, που έστω και συµβολικά δείχνει ότι το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα σταδιακά θα µπορούσε να ξηλωθεί, είναι ότι οι πολίτες ψηφίζουν για την Ευρώπη, έχοντας όµως το βλέµµα τους στραµµένο στα ελληνικά πράγµατα. Η πλειοψηφία (περίπου 70%) αναγνωρίζει ότι αυτές θα είναι σηµαντικές για το µέλλον τόσο της Ευρώπης όσο και της Ελλάδας. Επίσης, πιστεύει ότι στην ευρωκάλπη θα εκφραστεί και το κύµα δυσαρέσκειας για τις πολιτικές επιλογές της ελίτ των Βρυξελλών, µε το 40% να δηλώνει ανοιχτά ότι αυτό θα είναι το κριτήριο µε το οποίο θα προσέλθει να ψηφίσει, εν αντιθέσει µε το 33% που θα ψηφίσει για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το 24% που θα δώσει την ψήφο του µε κριτήρια εθνικών εκλογών, θέλοντας έτσι να επιβραβεύσει ή να τιµωρήσει την κυβέρνηση.
Οι απαισιόδοξοι και οι οικονοµικά αδύναµοι ενισχύουν τον πολυκοµµατισµό
Ένα από τα εντυπωσιακότερα στοιχεία της έρευνας είναι η δυναµική που δείχνουν να αναπτύσσουν τα κόµµατα που βρίσκονται κοντά ή κάτω από το 3%. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το 1/3 των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είτε θα ψηφίσουν είτε σκέφτονται να ψηφίσουν κάποιο από αυτό τα κόµµατα. Μάλιστα, το συγκεκριµένο εύρηµα συµπίπτει µε το ποσοστό που είχαν συγκεντρώσει τα κόµµατα αυτά (άλλα έχουν προστεθεί, άλλα έπαψαν να υφίστανται) στις ευρωεκλογές του 2014, στις οποίες συγκέντρωσαν σχεδόν 27%.
Η έρευνα στις απαντήσεις των πολιτών δείχνει ότι οι αιτίες που τους ώθησαν στην «αντισυστηµική» ψήφο είναι ακόµα ενεργές, γεγονός που οδηγεί στο συµπέρασµα ότι το ποσοστό αυτό θα είναι περίπου το ίδιο και στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Ακόµα ένα εντυπωσιακό στοιχείο που αποτυπώνει η έρευνα είναι ότι οι µικρότεροι αυτοί πολιτικοί σχηµατισµοί, που στις µετρήσεις βρίσκονται εκτός Βουλής ή οριακά εντός, είναι ιδεολογικά «µοιρασµένοι», αφού αθροίζουν περίπου 7% στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, 8% στα δεξιά της Ν∆ και 6% στο κέντρο. Το εντυπωσιακό αυτό εύρηµα µας βοηθά να έχουµε µια εικόνα ως προς το κοινό που θα µπορούσαν να απευθυνθούν -κυρίως- τα δύο πρώτα κόµµατα εν όψει εθνικών εκλογών, καθώς το 26% των συµµετεχόντων στην έρευνα δηλώνει ότι στις εθνικές εκλογές θα ψηφίσει διαφορετικό κόµµα από ό,τι στις ευρωεκλογές.
Τα µικρά κόµµατα που έχουν σηµαντικό εκλογικό ακροατήριο (20%-25% του εκλογικού σώµατος) πιέζονται λιγότερο από τον «λάιτ δικοµµατισµό» και περισσότερο από τους πολλούς αρχηγούς και τα πολλά όµορα κόµµατα που απευθύνονται στο ίδιο ακροατήριο. Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλούν και οι κατηγορίες των πολιτών που επιλέγουν να στηρίξουν τα «µικρά» κόµµατα. Βάσει της έρευνας, αυτά ασκούν επιρροή στους πιο αδύναµους οικονοµικά, στους λιγότερο αισιόδοξους, σε όσους δεν µπορούν να δουν βελτίωση για το νοικοκυριό τους και για τη χώρα (είµαστε ακόµα σε βαθιά κρίση), καθώς και σε όσους αντιµετωπίζουν την πολιτική όχι ως λύση, αλλά ως µέρος του προβλήµατος.
Αυτοί είναι οι συµπολίτες µας που βλέπουν στον πολυκοµµατισµό το φυτώριο του µελλοντικού πολιτικού συστήµατος (τα επόµενα χρόνια τα µικρά κόµµατα θα ενισχυθούν) και θέλουν να τον ενισχύσουν.
