Σε δίκη ενώπιον Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της περιφέρειας του Εφετείου Δωδεκανήσου κατηγορούμενοι για πλημμύρα από την οποίαν μπορούσε να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα, κίνδυνος σε άνθρωπο, με επέλευση θανάτου κατά συρροή και έκθεση η οποία προκάλεσε τον θάνατο κατά συρροή παραπέμπονται μετά την απόρριψη των εφέσεών τους από το Συμβούλιο Εφετών Δωδεκανήσου, ο πρώην περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιάννης Μαχαιρίδης, ο δήμαρχος Ρόδου και πρώην αντιπεριφερειάρχης κ. Φώτης Χατζηδιάκος και ο πρώην δήμαρχος Ρόδου κ. Στάθης Κουσουρνάς.
Το Συμβούλιο Εφετών Δωδεκανήσου με το υπ’ αριθμ. 38/2019 βούλευμα που εξέδωσε υιοθέτησε την εισήγηση του Αντεισαγγελέα Εφετών κ. Ιωάννη Σφέτκου και απέρριψε τις εφέσεις των κατηγορουμένων παραπέμποντάς τους ενώπιον Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Περιφέρειας του Εφετείου Δωδεκανήσου, που θα οριστεί από τον Εισαγγελέα Εφετών Δωδεκανήσου, για πρόκληση πλημμύρας με πρόθεση τελούμενη με παράλειψη, πράξη από την οποία μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, προέκυψε κίνδυνος για τουλάχιστον πέντε ανθρώπους και επήλθε θάνατος τεσσάρων ατόμων εξ’ αυτών (και έκθεση τελούμενη με παράλειψη, πράξη από την οποία προκλήθηκε θάνατος κατά συρροή).
Εκρινε συγκεκριμένα ότι οι εφέσεις των κατηγορουμένων είναι κατ’ ουσίαν αβάσιμες ως προς τους λόγους που αναφέρονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών ποινικών διατάξεων αλλά και του λόγου περί εκ πλαγίου παράβασης των ίδιων διατάξεων, που προβάλλεται με την έφεση του Φώτη Χατζηδιάκου.
Επίσης απέρριψε ως απαράδεκτες τις εφέσεις των κ.κ. Ευσταθίου Κουσουρνά και Ιωάννη Μαχαιρίδη κατά τους λόγους που αναφέρονται σε έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας του προσβαλλόμενου βουλεύματος. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, από την πλημμύρα πνίγηκαν οι Κων/νος Αργυρόπουλος του Γεωργίου, ηλικίας τότε 50 ετών, η Αναστασία Κατσαρού του Ιωάννη, 36 ετών, η Καλλιόπη Παναγιώτου του Φειδία, 54 ετών και ο Ιωάννης Μπαϊράμης του Μικέ, 63 ετών, που παρασύρθηκαν από την ορμή των νερών του ποταμού, στις γέφυρες Παστίδας και Κρεμαστής, ενώ έχει προκληθιεί ζημία ύψους τουλάχιστον 577.533 ευρώ σε οικοσυσκευές ιδιωτών στην Ιαλυσό, στις Πεταλούδες, στην Παστίδα, στην Καλλιθέα και στην Λίνδο, ύψους τουλάχιστον 699,330 ευρώ σε εμπορικές, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις στην Κρεμαστή και στην Ιαλυσό και ύψους 3.750.000 ευρώ σε υποδομές και στο οδικό δίκτυο.
Στο κατηγορητήριο, που έχει σχηματιστεί τους αποδίδονται τα ακόλουθα:
«Α) Στον κατωτέρω τόπο και χρόνο, με πρόθεση προκάλεσαν, δια παραλείψεως, αν και είχαν ιδιαίτερη υποχρέωση να ενεργήσουν, πλημμύρα από την οποία μπορούσε να προκύψει και προέκυψε κοινός κίνδυνος σε ανθρώπους και επήλθε θάνατος πλειόνων του ενός ανθρώπων, το δε βαρύτερο αυτό αποτέλεσμα οφείλεται σε αμέλειά τους.
Ειδικότερα:
i) Ο πρώτος κατηγορούμενος, Ιωάννης Μαχαιρίδης του Θεοφύλακτου, έχοντας την ιδιότητα του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, ήδη από την 1.1.2011 και ο δεύτερος κατηγορούμενος, Φώτιος Χατζηδιάκος του Στέργου, έχοντας την ιδιότητα του Αντιπεριφερειάρχη με ειδικότερες αρμοδιότητες Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου και Πολιτικής Προστασίας Δωδεκανήσου, ήδη απο την 1.1.2011, με πρόθεση παρέλειψαν να προβούν, στον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή και την συντήρηση συγκοινωνιακών και αντιπλημμυρικών έργων στο βόρειο τμήμα της νήσου, ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων, και δη, μεταξύ άλλων, δεν προέβησαν στην αναβάθμιση των υφιστάμενων δικτύων απορροής των υδάτων, στην κατασκευή έργων διευθέτησης των κοιτών των ρεμάτων,
στην κατασκευή νέας γέφυρας στον Κρεμαστενό ποταμό και την κατάργηση της λεγόμενης “ιρλανδικής διάβασης” σε αυτόν, στη μελέτη και εκτέλεση έργων συγκράτησης των εδαφών σε εγγύς δασικές εκτάσεις που η φυσική τους βλάστηση είχε πρόσφατα καταστραφεί από πυρκαγιές (κορμοδέματα, κορμοφράγματα, αυλακώσεις κ.λπ.), με αποτέλεσμα να προκληθεί η πλημμύρα της 22ας Νοεμβρίου 2013.
Επιπλέον, δεν κινητοποίησαν τον μηχανισμό της πολιτικής προστασίας κατά τον κρίσιμο χρόνο, ώστε να ληφθούν βραχυπρόθεσμα μέτρα, όπως μέτρα διακοπής ή/και εκτροπής της κυκλοφορίας οδών που κινδυνεύουν από πλημμυρικά φαινόμενα, ενημέρωση των πολιτών, για να λάβουν και ίδια μέτρα πρόληψης και προστασίας της ζωής τους και των περιουσιών τους, σχολαστικό έλεγχο των αντιπλημμυρικών έργων και συντήρησή τους, έλεγχο και προληπτικό καθαρισμό των κοιτών των ρεμάτων, απομάκρυνση των φερτών υλικών που μπορούσαν να προκαλέσουν εμφράξεις σε παρακείμενα φρεάτια απορροής όμβριων υδάτων, επιτάχυνση εργασιών για ολοκλήρωση αντιπλημμυρικών έργων και σύγκληση Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειακών Ενοτήτων με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας σε δράσεις πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων και παρ’ ό,τι είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να προβούν στις ανωτέρω ενέργειες, η οποία απορρέει από το νόμο και δη από τα άρθρα 159, 160, 186 παρ. 1ί περ. ΣΤ’ υποπερ. 3 και 15 και περ. Θ’ και 283 παρ. 3 του ν. 3852/2010 (“Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -Πρόγραμμα Καλλικράτης”, ΦΕΚ Α’ 87/2010), τα άρθρα 6 και 29 του Π.Δ. 130/2010 (“Οργανισμός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου”, ΦΕΚ Α’ 223/2010), σε συνδυασμό με την με αριθ. οικ. 330/10.2.2011 απόφαση του Περιφερειάρχη Δωδεκανήσου (ΦΕΚ Β’ 408/16.3.2011) και παρά το γεγονός ότι είχαν λάβει γνώση για το ενδεχόμενο πλημμυρικών φαινομένων κατά την προαναφερθείσα ημερομηνία, εγκαίρως, δυνάμει του εκδοθέντος και κοινοποιηθέντος μεταξύ των άλλων και σε αυτούς, με αριθμό πρωτ. 6773/20.11.2013 εγγράφου του Κέντρου Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, με την ένδειξη “ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ” και θέμα “Έκτακτο Δελτίο Πρόγνωσης Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων” και επισυναφθέν το Έκτακτο Δελτίο ΕΜΥ/Επιδείνωσης Καιρού με ισχύ από την Τετάρτη 20.11.2013 μέχρι και την Παρασκευή 22.11.2013, με αποτέλεσμα όταν την 22η. 11.2013 στο βόρειο κυρίως τρίγωνο της νήσου Ρόδου και ιδιαίτερα στις περιοχές της Ιαλυσού, της Παστίδας και της Κρεμαστής έλαβαν χώρα έντονα καιρικά φαινόμενα, με ιδιαίτερα έντονη βροχόπτωση και μεγάλο όγκο νερού, να προκληθεί πλημμύρα, από την οποία μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο και προέκυψε κίνδυνος για τουλάχιστον πέντε (5) άτομα και να επέλθει αιτιωδώς θάνατος τεσσάρων (4) προσώπων και δη του Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου του Γεωργίου, της Αναστασίας Κατσαρού του Ιωάννη και του ζεύγους Ιωάννη Μπαϊράμη του Μικέ και Καλλιόπης Μπαϊράμη το γένος Φειδία Παναγιώτου, ενώ κινδύνευσε η ζωή του Ιωάννη Γκίζη του Ευαγγέλου. Ειδικότερα, εξαιτίας των ως άνω παραλείψεων των κατηγορουμένων, επήλθε αιτιωδώς ο θάνατος των Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου του Γεωργίου και Αναστασίας Κατσαρού του Ιωάννη, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να διέλθουν, με το με αριθ. κυκλοφορίας ΡΟΚ-8165 ΙΧΕ αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου, τον δρόμο που συνδέει τον Αερολιμένα Ρόδου με την πόλη της Ρόδου και ο οποίος διασχίζει την κοίτη του Κρεμαστενού ποταμού (ιρλανδική διάβαση), ακινητοποιήθηκε το τελευταίο συνεπεία μηχανικής βλάβης που προκλήθηκε από το νερό και κατά την έξοδό τους από το ανωτέρω όχημα, προκειμένου να διασωθούν, συνεπεία των ως άνω παραλείψεών τους παρασύρθηκαν από τα ορμητικά νερά του ποταμού, ανευρέθησαν δε ο μεν πρώτος στα παράλια της Τουρκίας, η δε δεύτερη τις πρώτες πρωινές ώρες της 23-11-2013, στην παραλία της Κρεμαστής, προέκυψε δε αιτία του θανάτου τους ο πνιγμός λόγω εισρόφησης υδάτων, και ο κίνδυνος ζωής του έτερου συνεπιβάτη τους, Ιωάννη Γκίζη του Ευαγγέλου, που κατά την έξοδό του από το ως άνω όχημα κατάφερε να πιαστεί από ένα σίδερο που προεξείχε στη γέφυρα και διασώθηκε χάρη στην παρέμβαση κατοίκων της περιοχής, καθώς και ο θάνατος των Ιωάννη Μπαϊράμη του Μικέ και της συζύγου του, Καλλιόπης Μπαϊράμη, το γένος Φειδία Παναγιώτου, οι οποίοι κατά τη διέλευσή τους, με το με αριθ. κυκλοφορίας ΡΟΕ-8785 ΙΧΕ αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του πρώτου, το οποίο οδηγούσε αυτός με συνεπιβάτιδα τη δεύτερη, στην περιοχή μεταξύ Παστίδας και Μαριτσών Ρόδου, επί γέφυρας κατασκευασμένης από οπλισμένο σκυρόδεμα, η οποία κατεβαίνει στο επίπεδο της όχθης ξηροποτάμου-χειμάρρου, δηλαδή από μία θέση χαμηλού υψόμετρου όπου ο παλαιός ασφαλτοστρωμένος δρόμος διασταυρώνεται με ρέμα, το οποίο είχε υπερχειλίσει, συνεπεία των ως άνω παραλείψεων τους, παρασύρθηκαν με το αυτοκίνητό τους λόγω της ορμητικότητας των υδάτων του εν λόγω υπερχειλισμένου ξηροποτάμου-χειμάρρου, κατά την επιστροφή τους από την Παστίδα προς τα Μαριτσά, ανευρέθησαν δε νεκροί ο μεν πρώτος στις 24-11-2013 και περί ώρα 14:30 εντός της κοίτης του χειμάρρου, η δε δεύτερη στις 23-11-2013 και περί ώρα 22:15 εντός πυκνής βλάστησης (καλαμιές) πλησίον της κοίτης του χειμάρρου, προέκυψε δε ως αιτία θανάτου αμφοτέρων ο πνιγμός λόγω εισρόφησης υδάτων.
Γνώριζαν δε αμφότεροι οι ανωτέρω κατηγορούμενοι ότι από τις ως άνω παραλείψεις τους μπορούσε να προκληθεί πλημμύρα και κίνδυνος για άνθρωπο, κίνδυνο τον οποίο αποδέχθηκαν, το δε βαρύτερο αποτέλεσμα του θανάτου που επήλθε, αποδίδεται σε αμέλειά τους, ήτοι σε έλλειψη προσοχής την οποία όφειλαν κατά τις περιστάσεις και μπορούσαν να καταβάλουν, καθώς το προέβλεψαν μεν, πίστεψαν όμως ότι δεν θα επερχόταν.
Β) Ο τρίτος κατηγορούμενος, Ευστάθιος Κουσουρνάς του Γεωργίου, έχοντας την ιδιότητα του Δημάρχου Ρόδου, ομοίως από την 1η.1.2011, με πρόθεση παρέλειψε να προβεί στον καθαρισμό και την αστυνόμευση ρεμάτων και απαλλοτριωμένων χώρων παρά τα ρέματα, ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων, και δη, μεταξύ άλλων, στη συντήρηση και στον καθαρισμό των δικτύων απορροής (οχετών, φρεατίων συλλογής, σχαρών) και των ρεμάτων από χλωρή και ξερή βλάστηση, όπως θάμνων και καλαμιών, ή από άλλα αντικείμενα, στον εντοπισμό καταλήψεων, επιχώσεων (μπαζώματα), ανεξέλεγκτων αμμοληψιών, απορρίψεων στερεών αποβλήτων (σκουπιδιών), ούτε δε έλαβε βραχυπρόθεσμα έστω μέτρα μετά την κοινοποίηση του προαναφερθέντος δελτίου της Ε.Μ.Υ. προς αποφυγή, του-ανωτέρω αποτελέσματος, όπως, να προβεί στη διενέργεια ασκήσεων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση και διαχείριση συνεπειών λόγω πλημμυρών, την διακοπή της πορείας της κυκλοφορίας σε επικίνδυνα σημεία της οδού, ενημέρωση των πολιτών, για να λάβουν και ίδια μέτρα πρόληψης και προστασίας της ζωής τους και των περιουσιών τους, αν και είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να προβεί στις ανωτέρω πράξεις, η οποία απορρέει από το νόμο και δη από το άρθρο 209 παρ. 1, 2 παρ. θ ν. 3852/2010, όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση του με το άρθρο 4 παρ. 2 θ’ του ν. 4071/2012 “Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση”, με αποτέλεσμα να προκληθεί πλημμύρα την 22/11/2013, από την οποία μπορούσε να προκύψει και προέκυψε κίνδυνος ανθρώπων και ειδικότερα τουλάχιστον των ως άνω πέντε (5) ατόμων, από τον οποίο επήλθε αιτιωδώς ο θάνατος τεσσάρων (4) προσώπων, και δη του Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου του Γεωργίου, της Αναστασίας Κατσαρού του Ιωάννη και του ζεύγους Ιωάννη Μπαϊράμη του Μικέ και Καλλιόπης Μπαϊράμη το γένος Φειδία Παναγιώτου, ενώ κινδύνευσε η ζωή του Ιωάννη Γκίζη του Ευαγγέλου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην υπό στοιχείο Α πράξη.
Γνώριζε δε ο κατηγορούμενος ότι από τις ως άνω παραλείψεις του μπορούσε να προκληθεί πλημμύρα και κίνδυνος για άνθρωπο, κίνδυνο τον οποίο αποδέχθηκε, το δε βαρύτερο αποτέλεσμα του θανάτου που επήλθε, αποδίδεται σε αμέλειά του, ήτοι σε έλλειψη προσοχής την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, καθώς το προέβλεψε μεν ως πιθανό, πίστευε όμως ότι δε θα επερχόταν και
Γ) στον κατωτέρω αναφερόμενο τόπο και χρόνο, με πρόθεση, εξέθεσαν άλλους και έτσι τους κατέστησαν αβοήθητους, από δε τις παραλείψεις τους αυτές, επήλθαν θάνατοι πλειόνων του ενός ανθρώπων, αποτέλεσμα το οποίο οφείλεται σε αμέλειά τους».
Ως συνήγοροι υπεράσπισής τους παρίστανται οι δικηγόροι κ.κ. Κ. Σαρής, Γρ. Μοράρης, Δ. Σαλαμαστράκης, Γ. Φιλιππάκος και Μ. Κουτσούκος.
Μαχαιρίδης, Χατζηδιάκος και Κουσουρνάς σε λαϊκό δικαστήριο για την φονική πλημμύρα του 2013!
