Οταν πριν από δώδεκα χρόνια ανακοινώθηκε στο Δημοτικό της Ηρακλειάς η εκμάθηση κρουστών από μια άγνωστη έως τότε ΜΚΟ, ουδείς μπορούσε να φανταστεί την καταλυτική επιρροή του σεμιναρίου σε έναν εκ των μαθητών του μικρού νησιού. «Μόλις ολοκληρώθηκε το μάθημα, εγώ και τα αδέλφια μου, μαγεμένοι, σχεδόν εξαναγκάσαμε τον πατέρα μου να μας αγοράσει τουμπερλέκια από τη Νάξο», θυμάται σήμερα ο 21χρονος Μανώλης Βλαβιανός, που εργάζεται ως ντράμερ στην Αθήνα, όπου ταυτόχρονα ολοκληρώνει και τις σπουδές του στο Ωδείο.
«Αυτό το εργαστήρι από την “Αγονη Γραμμή Γόνιμη” στάθηκε η αφορμή, για να ανακαλύψω την κλίση μου» λέει ο Μανώλης, που ανακαλεί με νοσταλγία και άλλα workshops. «Θυμάμαι τον έφηβο εαυτό μου, κάνοντας προπόνηση στο κουνγκ φου να σπάει… την κλειδαριά της πόρτας του σχολείου, αλλά και όλοι μαζί οι συμμαθητές να δωρίζουμε στον τότε πρόεδρο ένα ψηφιδωτό από τα… χεράκια μας». Η σταθερή παρουσία των συνεργατών της «Aγονης Γραμμής Γόνιμης» στην Ηρακλειά, με τους εκατό μόνιμους κατοίκους και 18 μαθητές, προσέφερε και προσφέρει διέξοδο στα παιδιά αλλά και στήριξη των εκπαιδευτικών στο δύσκολο έργο τους.
«Eχουμε τρέξει πάνω από 900 εργαστήρια σε 95 νησιά και χωριά, όπου δουλέψαμε με περίπου 18.000 παιδιά» αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της «Αγονης Γραμμής Γόνιμης», Στέφανος Νόλλας, με αφορμή τα δωδέκατα γενέθλια της οργάνωσης, που κατέστησε τα νησιά της άγονης γραμμής εστίες δημιουργικότητας και πηγές έμπνευσης. Η ιδέα γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2006, όταν ο ίδιος είχε κληθεί στη Φολέγανδρο για να διοργανώσει ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ. «Τότε σκέφθηκα ότι τέτοιες πρωτοβουλίες αποκτούν νόημα, μόνον όταν πραγματοποιούνται τον χειμώνα, την εποχή δηλαδή που τα νησιά ερημώνουν και οι κάτοικοι επιζητούν ερεθίσματα».
Μέσα σε λίγους μήνες συστάθηκε η οργάνωση με δίκτυο συνεργατών, από όλους τους κλάδους, που έκτοτε «οργώνουν» κυριολεκτικά το Αιγαίο. «Οι πόροι μας είναι ιδιωτικοί, προέρχονται από χορηγίες εταιρειών, όπως τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Alpha Bank, η Blue Star Ferries, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ο ΔΕΔΔΗΕ, η Rafarm, το Santo Maris Oia Luxury Suites & Spa κ.ά.» διευκρινίζει ο κ. Νόλλας, και «τα εργαστήρια εκπαίδευσης ανηλίκων τελούν υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας, εξ ου και τα πραγματοποιούμε στους χώρους του εκάστοτε σχολείου».
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Πολιτισμός κοντά σε όλους» παραδίδονται και μαθήματα σκακιού σε μικρούς επίδοξους… Κασπάροφ.
Στην Αστυπάλαια
Κάθε Σεπτέμβριο οι έφηβοι στην Αστυπάλαια «βομβαρδίζουν» τη διευθύντριά τους, Λαμπρινή Γρηγόρη, με ερωτήσεις: «Θα έρθουν και φέτος;», «Τους μεταφέρατε ότι θέλουμε να μάθουμε να χορεύουμε χιπ χοπ;». Τα αιτήματα των μαθητών ως επί το πλείστον εισακούονται. «Στα πέντε χρόνια που διδάσκω εδώ, έχει πραγματοποιηθεί εργαστήρι animation, κινηματογράφου, χιπ χοπ, ρομποτικής, συγγραφή κώδικα, ενώ φέτος τα παιδιά μαθαίνουν μοντέρνους χορούς, κάτι που επιθυμούσαν διακαώς, δεδομένου ότι δεν έχουν τη δυνατότητα στον τόπο μας», σημειώνει η κ. Γρηγόρη. Τον μεγαλύτερο ίσως ενθουσιασμό προκάλεσε το εργαστήρι κινηματογράφου το 2017, στο πλαίσιο του οποίου οι μαθητές δημιούργησαν ένα μικρού μήκους φιλμ, στο οποίο πρόβαλλαν την Αστυπάλαια. «Συμμετείχαμε σε έναν πανελλήνιο διαγωνισμό, στον οποίο μάλιστα διακριθήκαμε» συμπληρώνει η κ. Γρηγόρη, «τα παιδιά κλήθηκαν να μιλήσουν για το νησί τους, ένιωσαν περήφανα για τον τόπο τους, ανέπτυξαν τις δεξιότητές τους». Πολλά ανακάλυψαν το ταλέντο τους στη φωτογραφία, άλλα ονειρεύονται να γίνουν σκηνοθέτες όταν μεγαλώσουν.
«Χαίρομαι που μπορούμε έτσι να τους ανοίγουμε περισσότερες πόρτες, ώστε να διαπιστώσουν μόνα τους τι τους ενδιαφέρει πραγματικά» καταλήγει η εκπαιδευτικός στο νησί με τους 145 μαθητές όλων των βαθμίδων. Εν εξελίξει, φέτος, βρίσκονται το πρόγραμμα «Η ενέργεια για ζωή ταξιδεύει», που πραγματοποιείται από επιστημονικούς φορείς και χρηματοδότηση ΕΛΠΕ σε έντεκα νησιά, το «Πολιτισμός πιο κοντά σε όλους», το «Μικροί και Μεγάλοι», το «Μαζί με στόχο την Υγεία» που αφορά τον εξοπλισμό των νησιωτικών ιατρείων με δωρεά της Alpha Bank κ.ά.
«Ο εξοπλισμός που λάβαμε, όπως το επιτοίχιο ωτοσκόπιο, μου λύνει τα χέρια» λέει στην «Κ» σχετικά με το παραπάνω πρόγραμμα η Αγγελική Μανωλάκη, η μοναδική ειδικευμένη γιατρός στο Περιφερειακό Πολυδύναμο Ιατρείο Σκύρου. «Καθώς ο γενικός γιατρός συνταξιοδοτήθηκε και η θέση του παραμένει ορφανή, εκτελώ καθήκοντα παθολόγου, αν και έχω την ειδικότητα ειδικού παθολόγου». Το πρόγραμμα στήριξης των μονάδων υγείας στα νησιά έλαβε προ ημερών το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό Responsible Business Award για την αγαστή συνεργασία μεταξύ της ΜΚΟ και ιδιωτικού φορέα, δηλαδή της τράπεζας, η οποία χρονολογείται από το 2014.
Δεν είναι, πάντως, μόνο η ζωή των κατοίκων που αλλάζει μέσα από τα προγράμματα της «Αγονης Γραμμής Γόνιμης», καθώς ουκ ολίγες φορές η εργασιακή εμπειρία σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί αποδεικνύεται καθοριστική και για τους εκπαιδευτές. «Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018 είχα αντικρίσει τη Νάξο μόνον από τη γέφυρα του πλοίου της γραμμής» λέει στην «Κ» από τη Μουτσούνα της Νάξου η κ. Παρασκευή Κοκολάκη, που μετέβη πέρυσι στο νησί για να διδάξει κατασκευή κοσμήματος στο ορεινό χωριό Απείρανθος. «Η Απείρανθος ξεχωρίζει χάρη στην ιδιαίτερη παράδοση και στη μακρά της ιστορία» σημειώνει η κ. Κοκολάκη, που είχε την ευκαιρία να εξερευνήσει καλά το χωριό στον ελεύθερο χρόνο της.
Μεγάλο ενδιαφέρον
«Παρά το απαιτητικό αντικείμενο, υπήρξε μεγάλη προσέλευση από γυναίκες όλων των ηλικιών, από νεαρές μητέρες μέχρι γυναίκες στα εβδομήντα τους χρόνια, πολλές έρχονταν μετά μια απαιτητική μέρα με αγροτικές εργασίες» προσθέτει η ίδια, «οι μεγαλύτερες μάλιστα, έχοντας εμπειρία από αργαλειό και εργόχειρα, ήταν συχνά πιο επιδέξιες στον χειρισμό του μετάλλου και στην αφομοίωση ορισμένων μεθόδων». Το ευχάριστο και φιλικό κλίμα που επικρατούσε στα τρίωρα μαθήματα έκαναν την Παρασκευή, που είχε μόλις τρία χρόνια μετακομίσει από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, να νιώσει σαν στο σπίτι της. «Σκεφτόμουν από παλαιότερα να μετακομίσω στην Κρήτη, απ’ όπου κατάγεται ο πατέρας μου» υπογραμμίζει η 37χρονη, «έχω πλέον έντονη ανάγκη να έχω καθημερινή επαφή με τη φύση». Η νεαρή αργυροχρυσοχόος διαπίστωσε συν τω χρόνω ότι στη Νάξο, όπου η τουριστική κίνηση αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο, το κενό στον κλάδο της είναι μεγάλο, ενώ επιπλέον εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα σμύριδας. «Το έτερο πλεονέκτημα της Νάξου είναι ότι η φύση θυμίζει πολύ… Κρήτη» συμπληρώνει η Παρασκευή, που ξεκίνησε να περνά μεγαλύτερα διαστήματα στο νησί μέχρι να εγκατασταθεί μόνιμα. «Οργανώνω το εργαστήριό μου στη Μουτσούνα και εργάζομαι με ζήλο με ορίζοντα το καλοκαίρι».
«Τα μικρά, απομονωμένα νησιά διαθέτουν τη δυναμική να ανταποκριθούν στο στοίχημα της βιώσιμης ανάπτυξης» καταλήγει ο κ. Νόλλας, «το διαπιστώνω κάθε χειμώνα που τα επισκέπτομαι».
