Πρόκληση για την αναβάθμιση και την αύξηση του αριθμού των μικρών επιχειρήσεων παραγωγής και εκμετάλλευσης των τοπικών αγροτικών προϊόντων, συνιστά το επιδοτούμενο πρόγραμμα Leader / CLLD που προκηρύχθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Δωδεκάνησο. Η επιδότηση για αυτές τις κατηγορίες επενδύσεων μπορεί να φτάσει ακόμα και στο 75% της συνολικής δαπάνης, γεγονός που σημαίνει πως οι τελικοί δικαιούχοι θα έχουν μια μοναδική ευκαιρία να οργανώσουν τις δραστηριότητές τους και να βελτιώσουν την ίδια τους τη ζωή.
Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η “δημοκρατική” δείχνουν εξαιρετικά μικρό βαθμό διείσδυσης της συγκεκριμένης κατηγορίας δραστηριοτήτων στην τοπική οικονομία. Συγκεκριμένα, ενώ η Δωδεκάνησος έχει καταγεγραμμένες αρκετές χιλιάδες τουριστικών επιχειρήσεων και επαγγελμάτων παροχής υπηρεσιών, από όλες αυτές οι μόλις 116 έχουν ως αποκλειστικό αντικείμενο την παραγωγή τροφίμων και ποτών. Από αυτές οι 62 βρίσκονται στη Ρόδο και οι υπόλοιπες στα νησιά.
Επίσης, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στο Νομό δραστηριοποιούνται επαγγελματικά 36 χειροτέχνες, με αντικείμενο τις καλλιτεχνικές δημιουργίες σε μέταλλο, ξύλο, ύφασμα, δέρμα, τζάμι, πέτρα και πυλό. Σε αυτό τον αριθμό συμπεριλαμβάνονται ελάχιστοι αγιογράφοι και παραγωγοί ειδών λαϊκής τέχνης. Δεν περιλαμβάνονται οι αργυροχρυσοχόοι και οι επαγγελματίες ζωγράφοι της Δωδεκανήσου.
Μια κατηγορία από μόνοι τους είναι οι σφουγγαράδες, όπου πια σε ολόκληρο το Νομό έχουν απομείνει μόλις 12 και όλοι τους έχουν έδρα την Κάλυμνο. Τα φυσικά τους σφουγγάρια ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και παρότι είναι περιζήτητα, φαίνεται πως θα έρθει η στιγμή που και αυτό το επάγγελμα θα περάσει στη λήθη του χρόνου.
Το τρέχον πρόγραμμα είναι χρυσή ευκαιρία για όλους. Είτε πρόκειται για παραγωγούς που ήδη απασχολούνται, είτε για πρόσωπα που έχουν κατά νου να ξεκινήσουν επαγγελματική δραστηριοποίηση στους κλάδους της αγρο-διατροφής (παραγωγοί ή μεταποιητές), όλοι θα έχουν ισότιμη δυνατότητα πρόσβασης. Η σύγχρονη τάση στον τουρισμό και στη βιώσιμη ανάπτυξη, προβλέπει στροφή στις παραδοσιακές καλλιέργειες, στο σεβασμό της εποχικότητας, στην ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας και όλα αυτά δημιουργούν θέσεις εργασίας. Μπορεί αυτές οι επιχειρήσεις να είναι μικρές, με περιορισμένες παραγωγές, όμως θα είναι σε θέση να διασφαλίσουν καλή και σταθερή απασχόληση για τους ενδιαφερόμενους. Αλλωστε, σήμερα σε ολόκληρη την Ελλάδα οι δράσεις που αγκαλιάζονται περισσότερο από τους καταναλωτές είναι εκείνες που έχουν εστιαστεί στις μικρές και ελεγχόμενες παραγωγές.
Δυνητικά δικαιούχοι των επιδοτήσεων του Leader / CLLD και μάλιστα στο ποσοστό των 65% και 75% είναι σχεδόν όλοι οι παραπάνω βιοτέχνες, παραγωγοί και χειροτέχνες (υφιστάμενοι και νεοεισερχόμενοι στον κλάδο). Εξαιρούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις (με ετήσιο τζίρο που υπερβαίνει τα 2 εκ. ευρώ) ενώ οι επιχειρήσεις μεταποίησης αλιευμάτων όπως και οι σφουγγαράδες θα πρέπει να κάνουν λίγους μήνες υπομονή μέχρι να προκηρυχθεί το “δικό τους” LEADER, αυτό της Αλιείας.
Ποιες τουριστικές
επιχειρήσεις θα είναι
επιλέξιμες
Η δημιουργία νέων καταλυμάτων αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη μόνο για την περίπτωση κατά την οποία η επένδυση θα γίνει σε νησί με πληθυσμό μικρότερο των 3000 κατοίκων και εφόσον οι νέες κλίνες θα στεγαστούν σε χαρακτηρισμένο ως “διατηρητέο ή παραδοσιακό” οίκημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η επιδότηση ανέρχεται σε 40% της δαπάνης. Στα ίδια νησιά επιδοτείται η ανακαίνιση υφιστάμενων καταλυμάτων και κέντρων εστίασης.
Επιδοτούνται επίσης οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται δράσεις που αφορούν ορειβασία, ποδηλασία, πεζοπορίες και περιηγήσεις δράσεις σχετιζόμενες με την ανάδειξη του πολιτισμού. Σε αυτή τη φάση δεν θα επιδοτηθούν τα θαλάσσια σπορ, τα οποία θα συμπεριληφθούν στις επιλέξιμες δραστηριότητες του προγράμματος LEADER Αλιείας.Σημειώνεται πως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα έπρεπε ήδη να είχε ολοκληρώσει τη σχετική γραφειοκρατική διαδικασία για το ‘Αλιείας’, ωστόσο φαίνεται πως η γρήγορη διεκπεραίωση αυτών των υποχρεώσεων δεν είναι το δυνατό σημείο των αρμόδιων στελεχών του.
Υπό όρους
τα φροντιστήρια
και τα κέντρα παροχής υπηρεσιών
Ναι, οι περισσότερες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών είναι επιλέξιμες για επιδότηση, στην κατηγορία του 40% αρκεί να υπάρχει αποδεδειγμένη ανάγκη για την παροχή τους και να ανήκουν στις επιλέξιμες δραστηριότητες που περιγράφονται στην πρόσκληση (επιλέξιμοι ΚΑΔ). Για το λόγο αυτό, επειδή η νήσος Ρόδος βρίθει φροντιστηρίων ξένων γλωσσών και μέσης εκπαίδευσης, αυτές οι δραστηριότητες δεν θα υποστηριχθούν από το Leader. Εστω κι αν μια εκπαιδευτικός θα θελήσει να εργαστεί ως οικοδιδάσκαλος στην Κατταβιά (και ζητήσει επιδότηση για την αγορά σύγχρονων μέσων διδασκαλίας), η δράση της αυτή δεν έχει σοβαρές πιθανότητες ένταξης. Άλλωστε, για τόσο μικρές δραστηριότητες οι ενδιαφερόμενοι είναι προτιμότερο να αναζητήσουν πόρους μέσα από άλλες οδούς, παρά μέσα από ένα πρόγραμμα που απαιτεί μελέτες και την τήρηση σειράς κανόνων. Το ίδιο ισχύει για κέντρα αισθητικής, γυμναστήρια, επιχειρήσεις περιποίησης μαλλιών, καλλωπισμού, ακόμα και για τους καλλιτέχνες.
Αντιθέτως, όλες οι παραπάνω δράσεις παροχής υπηρεσιών είναι δυνατόν να επιδοτηθούν στα μικρά νησιά, υπό την προϋπόθεση πως υπάρχει αποδεδειγμένη έλλειψη αυτών στις κοινωνίες τους και στοχεύουν, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Επιδοτήσεις
και πληρωμές
Τα χρήματα που θα δοθούν ως ενισχύσεις στη Δωδεκάνησο θα ανέλθουν στα 4,12 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία μπορεί να διπλασιαστούν εάν υπάρξει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγρο-διατροφή.
Τα ποσοστά της επιδότησης ξεκινούν από 40% για τις δράσεις που είναι σχετιζόμενες με τον τουρισμό και αφορούν καταλύματα ή εναλλακτικές μορφές τουρισμού και μπορεί να φτάσουν μέχρι το 75% για επενδύσεις στα αγροτικά προϊόντα και τη διατροφή. Σε αυτή την κατηγορία των επιδοτήσεων μπορούν να υπαχθούν και επιχειρήσεις που δεν σχετίζονται με τα παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα, αλλά με άλλα είδη διατροφής όπως για παράδειγμα μπορεί να είναι η παραγωγή πρώτων υλών ζαχαροπλαστικής, αρτοσκευασμάτων, γλυκισμάτων κ.ά.
Δικαιούχοι είναι κυρίως μεμονωμένοι επαγγελματίες και μικροί επιχειρηματίες, χωρίς περιορισμό στα χρόνια λειτουργίας ή στις θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει πως μπορούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα νέες, ή ακόμα και υπό ίδρυση επιχειρήσεις. Προϋπόθεση για όλους είναι η συμπλήρωση και υποβολή του τυποποιημένου φακέλου υποψηφιότητας που ουσιαστικά αποτελεί μια οικονομοτεχνική μελέτη (τεχνική, βιωσιμότητας, κτλ). Οι ειδικοί συνιστούν σε όλους τη συνεργασία των επενδυτών με μελετητές (μηχανικούς, οικονομολόγους, γεωπόνους, συμβούλους επιχειρήσεων) διότι έτσι ο φάκελος υποψηφιότητας θα είναι πιο πλήρης, η μελέτη βιωσιμότητας ρεαλιστική. Αλλωστε, η αμοιβή των συμβούλων είναι επιλέξιμη δαπάνη.
Χρονοδιάγραμμα
Οι αιτήσεις όλες θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου 2019. Από κει και πέρα τα στελέχη της ΑΝΔΩ θα αναλάβουν την αξιολόγησή τους με γνώμονα ένα αντικειμενικό σύστημα βαθμολόγησης. Ο τρόπος βαθμολόγησης κάθε επένδυσης είναι διαφανής και ήδη προσδιορισμένος στην πρόσκληση. Έτσι, από τώρα μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να μάθει ποια θα είναι η βαθμολογία της πρότασής του, αρκεί να έχει έτοιμο το φάκελό της.
Ο διευθυντής της ΑΝΔΩ Κώστας Ζήφος δήλωσε προς τη “δημοκρατική” ότι «ο αριθμός των προτάσεων θα είναι και εκείνος που θα καθορίσει το χρόνο που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων». Έχει εκτιμηθεί πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα.
Η πληρωμή των επιδοτήσεων θα γίνει σε δόσεις ανάλογα με την πρόοδο του φυσικού αντικειμένου του έργου, την προσκόμιση εξοφλημένων παραστατικών και έλεγχο από την ΑΝΔΩ. Η τελευταία δόση θα δοθεί μόλις οι ελεγκτές του προγράμματος θα διαπιστώσουν ότι το έργο έχει ολοκληρωθεί και η νέα δραστηριότητα έχει λάβει άδεια λειτουργίας.
Ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης των εγκεκριμένων επενδύσεων έχει οριστεί σε τρία χρόνια και από κει και πέρα η επιχείρηση θα έχει υποχρέωση να παραμείνει σε λειτουργία για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι την αποκλειστική ευθύνη για τη διαχείριση και ολοκλήρωση του προγράμματος Leader / CLLD για την Δωδεκάνησο έχει η ΑΝΔΩ ΑΕ, η πολυμετοχική εταιρεία της αυτοδιοίκησης και των φορών του νομού μας, με τουλάχιστον 25 χρόνια εμπειρίας στη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Με επιδότηση μέχρι και 75% το “Leader” συνιστά μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη της αγροδιατροφής στη Δωδεκάνησο
