Εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, η χρηματοδότηση για τη δημιουργία Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης με στόχο τη φύλαξη των θαλασσίων συνόρων της Ελλάδας, τα οποία, βεβαίως, συμπίπτουν με αυτά της Ε.Ε. Πρακτικά, η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει το έργο με 50 εκατ. ευρώ, το οποίο θα επιτρέψει στο Λιμενικό Σώμα (Λ.Σ.) να έχει έγκαιρη γνώση της κατάστασης στη θάλασσα σε πραγματικό χρόνο και επί 24ωρου βάσεως. Πρωταρχικός σκοπός είναι, βεβαίως, η παρακολούθηση των προσφυγικών ροών και η πάταξη της εγκληματικότητας, αλλά θα χρησιμοποιηθεί για να παρέχει πληροφορίες και για εξωτερικές απειλές.
Για την ανάπτυξη του δικτύου θα χρησιμοποιηθούν και ορισμένες από τις στρατιωτικές υποδομές της χώρας, κυρίως για λόγους ασφαλείας. Οι 35 σταθεροί σταθμοί αισθητήρων θα βρίσκονται εντός στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ενώ δύο ακόμη θα είναι εγκατεστημένοι σε οχήματα, ώστε να μετακινούνται για την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών. Το βασικό Κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου θα βρίσκεται στο αρχηγείο του Λ.Σ., ωστόσο ένα εφεδρικό θα εδρεύει στη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.). Θα αναπτυχθούν συνολικά 455 χλμ. οπτικής ίνας, προκειμένου να διασυνδεθούν οι σταθμοί επιτήρησης με τα Κέντρα Διοίκησης και Ελέγχου, μέσω του δικτύου των Ενόπλων Δυνάμεων (Ενοποιημένο Σύστημα Επικοινωνιών Εθνικής Αμυνας). Η έγκριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων έγινε αφενός λόγω των αναγκών που υπάρχουν, αφετέρου λόγω της ελλιπούς συμμόρφωσης της Ελλάδας με το κεκτημένο Σένγκεν.
Τα στοιχεία που συγκεντρώνουν οι αισθητήρες του Συστήματος Θαλάσσιας Επιτήρησης θα μπορεί να συλλεχθούν ανά πάσα στιγμή από τον Frontex και να χρησιμοποιηθούν αυτοτελώς ή και συνδυαστικά με εκείνα που ο Οργανισμός συγκεντρώνει και από τις χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης. Με βάση το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης η δράση αυτή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ώς το τέλος του 2022. Θεωρητικά, τα έργα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει ήδη στο τέλος του 2018, ωστόσο η απόφαση για ένταξη του Εθνικού Συστήματος Θαλάσσιας Επιτήρησης στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Εσωτερικής Ασφαλείας και, μάλιστα, σε μια περίοδο προεκλογική, δείχνει ότι το συγκεκριμένο έργο θεωρείται υψηλής σημασίας. Οι δυνατότητες θαλάσσιας επιτήρησης στο Αιγαίο αποτελούν ένα από τα παλαιά προβλήματα της Αθήνας, καθώς η οικονομική κρίση δεν επέτρεψε τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών.
Η ολοκλήρωση αυτού του έργου θα ενισχύσει εκ των πραγμάτων και τη θέση της Ελλάδας στο εσωτερικό της Ε.Ε., καθώς οι κινήσεις πλοίων στο Αιγαίο θα μπορούν να γίνονται ορατές απευθείας από τις Βρυξέλλες και όποια άλλη ενδιαφερόμενη χώρα, περιλαμβανομένων, βεβαίως, των τουρκικών θαλάσσιων παραβιάσεων, αν αυτό χρειαστεί.
Βασίλης Νέδος
