Διαστάσεις έχει προσλάβει και η ενδοοικογενειακή βία

Διαρκώς αυξανόμενα βαίνουν τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα μας τα τελευταία έτη, τα οποία εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους συνήθως, στα πιο ευάλωτα, θεωρητικά, μέλη της οικογένειας, όπως είναι οι γυναίκες, τα ανήλικα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
Οι μορφές εκδήλωσης της βίας δεν είναι απαραιτήτως μόνο η σωματική κακοποίηση. Πολλές είναι και οι περιπτώσεις σεξουαλικής παραβίασης και αιμομιξίας, ψυχολογικής κακοποίησης και λεκτικής κακοποίησης των θυμάτων από τον εκάστοτε θύτη. Επίσης, συχνότερη όλων είναι η περίπτωση του συνδρόμου του «αμέτοχου θεατή», όπου ένα ή και περισσότερα μέλη της οικογένειας γίνονται μάρτυρες κάποιας μορφής βίας, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να κινηθούν ενάντια στο θύτη.
Το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο με σοβαρότατες συνέπειες για τα θύματα, είτε ψυχολογικές, είτε σωματικές. Για το λόγο αυτό η πολιτεία δεν έχει μείνει αμέτοχη. Ανά την Ελλάδα έχουν ιδρυθεί ξενώνες προστασίας των θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας και ειδικά συμβουλευτικά κέντρα.
Σε τοπικό επίπεδο, έχει ήδη ιδρυθεί ξενώνας προστασίας κακοποιημένων μελών της οικογένειας, ενώ σύντομα πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία και κέντρο παροχής ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, στελεχωμένο από άρτια εκπαιδευμένο και καταρτισμένο επί του θέματος προσωπικό.
Αρμόδιοι φορείς της τοπικής κοινωνίας κλήθηκαν από τη «δ» να καταθέσουν πληροφορίες σχετικά με την έκταση του φαινομένου καθώς και συμβουλές για την προστασία των θυμάτων.
Η δημοτική σύμβουλος Ρόδου, κα. Χαρούλα Γιασιράνη, δήλωσε: “Η έκφραση της ενδοοικογενειακής βίας είναι σημαντικά αυξημένη στην περιοχή μας στα τελευταία δύο έτη. Ειδικότερα φέτος τα κρούσματα ήταν υπερδιπλάσια έναντι των περσινών. Πλέον, οι θύτες καταδικάζονται σε αρκετά χρόνια φυλάκισης. Το γεγονός αυτό είναι αποτέλεσμα της διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας σχετικά με τη βελτίωση του νόμου 3500, όπου τα γυναικεία σωματεία, τα οποία κλήθηκαν να συμμετέχουν σε αυτήν τη βελτίωση του νόμου και κατέθεσαν τις προτάσεις τους, ομαδοποιήθηκαν και συμπεριελήφθησαν στην τροποποίηση. Πολύ σημαντικό σκέλος της βελτίωσης του νόμου αποτελεί το γεγονός ότι μήνυση του θύματος πραγματοποιείται άνευ καταβολής κάποιου αντίτιμου. Τα αίτια εκδήλωσης του φαινομένου είναι βαθύτερα και διαχρονικά. Όμως, η έξαρση των τελευταίων ετών οφείλεται στην οικονομική ύφεση, διότι έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά τα οικονομικά των οικογενειών. Η έκφραση της γκρίνιας που προκύπτει μέσα στην οικογένεια από την οικονομική δυσχέρεια είναι αυτή η κακοποιητική στάση των ανδρών απέναντι στις γυναίκες ή/και τα παιδιά τους. Η βία δεν έχει ούτε οικονομικό, ούτε κοινωνικό, ούτε μορφωτικό επίπεδο. Θα πρέπει, σε αυτό το σημείο, να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε λειτουργία ξενώνας φιλοξενίας γυναικών-θυμάτων βίας, ο οποίος περιθάλπει θύματα. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση του φαινομένου και στην υποστήριξη των θυμάτων. Καθοριστική, βεβαίως, συμβολή στη δημιουργία του ξενώνα έχει η μη κερδοσκοπική οργάνωση «γυναίκες χωρίς σύνορα» διότι αυτή είναι που εξασφάλισε τις δομές υποστήριξης. Οι «γυναίκες χωρίς σύνορα» πολύ σύντομα θα διενεργήσουν μια μεγάλη καμπάνια με 5 θεματικές ανοιχτές εκδηλώσεις για την καταπολέμηση της βίας, ενημερώνοντας τους συμπολίτες μας, ώστε να γνωρίζουν τις μορφές βίας και τους τρόπους αντιμετώπισης”.
Η αντιδήμαρχος Ρόδου, κα. Λίτσα Ροδίτη, δήλωσε: “Η φτώχεια και η ανέχεια που βιώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά επιδεινώνουν το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας. Καταγγελίες πολλές, αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν, διότι σε μια επαρχιακή πόλη, όπως είναι η Ρόδος, τα θύματα προσπαθούν να αποφύγουν την έκθεσή τους για τέτοιου είδους ζητήματα. Θεωρώ πως κρούσματα βίας υπάρχουν, όμως τα θύματα δεν έχουν τη δύναμη να τα καταγγείλουν. Ενδιαφέρον για το κέντρο φιλοξενίας υπάρχει, χωρίς ωστόσο να παρατηρείται αυξημένη προσέλευση. Το τελικό βήμα ακόμη δεν έχει πραγματοποιηθεί. Τα περισσότερα κρούσμα βίας καταγράφονται στα χαμηλότερα κοινωνικά ή μορφωτικά στρώματα. Δυστυχώς, η ύπαρξη των αυξημένων οικονομικών προβλημάτων καταλήγει στη βία. Βεβαίως, το πρόβλημα στη Ρόδο, ναι μεν υπάρχει, αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Αξίζει επίσης, να αναφερθεί πως ο ξενώνας προστασίας βρίσκεται σε απομακρυσμένη περιοχή του νησιού, η οποία για ευνόητους λόγους δεν κοινοποιείται. Είναι στελεχωμένος με άριστα καταρτισμένο προσωπικό, παρέχει διατροφή και φύλαξη και δωρεάν μετακίνηση των φιλοξενούντων θυμάτων”.
Η περιφερειακή σύμβουλος, κα. Δέσποινα Μουτάφη, δήλωσε: “Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή, στη Ρόδο έχει δημιουργηθεί από το Δήμο και τη Γενική Γραμματεία Ισότητας ένας ξενώνας, όπου μπορούν να φιλοξενηθούν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης, όποιο άτομο χρήζει προστασίας μπορεί να απευθυνθεί τηλεφωνικά στη γραμμή Πρόνοιας του Δήμου στον αριθμό 2241044750, όπου μπορεί να αναζητήσει βοήθεια οποιοσδήποτε έχει ανάγκη προστασίας. Τώρα πλέον, παρέχεται μεγάλη προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας από το κράτος, διότι άλλαξε η νομοθεσία με αποτέλεσμα να είναι εφικτή η εκδίκαση του θύτη αυτεπάγγελτα από τον εισαγγελέα. Τα αίτια του φαινομένου δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο στην οικονομική κρίση, διότι θύματα υπήρχαν ανέκαθεν. Η έλλειψη αγάπης ανάμεσα στο ζευγάρι και η ύπαρξη υπέρμετρου εγωισμού είναι οι κυριότεροι παράγοντες που οδηγούν σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Υπάρχουν βεβαίως και περιπτώσεις ατόμων με ψυχικές διαταραχές. Αρκετά ήταν τα περιστατικά, σε τοπικό επίπεδο, που χρειάστηκε να απομακρυνθούν τα ανήλικα μέλη από τις οικογένειες τους. Δυστυχώς, το πρόβλημα είναι παντού. Τα θύματα δεν πρέπει να διστάζουν να ζητούν βοήθεια”.
Ο ψυχίατρος και επιστημονικά υπεύθυνος της εταιρίας «ΠΑΝΑΚΕΙΑ», κ. Αναστάσιος Πλατής, αναφέρθηκε στο ζήτημα, λέγοντας: “Είναι λυπηρό το γεγονός ότι στη Ρόδο και γενικότερα στα Δωδεκάνησα παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων μέσα στην οικογένεια. Η οικονομική κρίση φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης, διότι ένα ποσοστό ανέργων επιλέγει να διαμείνει με την οικογένεια του, έχοντας συνεχή επικοινωνία με τα μέλη αυτής. Η καθημερινή τριβή των μελών δημιουργεί μεταξύ τους μια άλλου είδους οικειότητα. Τα κρούσματα αυξάνονται διαρκώς και αρκετές ήταν οι φορές που αναγκαστήκαμε να επέμβουμε, προκειμένου να ξεκαθαρίσουμε την υπόθεση. Υπάρχουν, όμως ακόμη περισσότερα περιστατικά, τα οποία δεν γνωρίζουμε. Τα περισσότερα κρούσματα παρατηρούνται σε οικογένειες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά, των οποίων η μητέρα κακοποιείται, είναι και τα ίδια θύματα λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής ή σεξουαλικής κακοποίησης. Επίσης, οι κακοποιημένες γυναίκες διατρέχουν πολύ μεγάλο κίνδυνο να κακοποιήσουν και οι ίδιες τα παιδιά τους. Τα παιδιά θύματα της ενδοοικογενειακής βίας συνήθως εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα και άλλες διαταραχές που μπορεί να καταλήξουν σε απόπειρες αυτοκτονίας. Δυστυχώς, δεν έχουμε τη δυνατότητα να λάβουμε μέτρα πρόληψης του φαινομένου, παρά μόνο να αντιμετωπίζουμε τα περιστατικά μετά την εμφάνισή τους και αφού καταγγελθούν”.
Τέλος, αναφορικά με την αντιμετώπιση του ζητήματος από την πλευρά της Ελληνικής Αστυνομίας, ο Αστυνόμος Β’ και Προϊστάμενος του Γραφείου Ενημέρωσης της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, κ. Πέτρος Βασιλάκης, δήλωσε: “Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που τιμωρείται από τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Ο συγκεκριμένος νόμος αντιμετωπίζει την ενδοοικογενειακή βία ως αυτοτελές αδίκημα και έχει σκοπό να προστατεύσει, πέραν των γυναικών, ευρύτερο κύκλο προσώπων χωρίς να παρεμβαίνει στην ιδιωτική ζωή των μελών της οικογένειας. Η Ελληνική Αστυνομία ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη απέναντι στο φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας με διάφορες δράσεις εκπαιδεύει, καταρτίζει και ενημερώνει το προσωπικό της για το χειρισμό τέτοιων υποθέσεων με ιδιαίτερη ευαισθησία. Με στόχο την αποτελεσματική αστυνομική παρέμβαση κατά την διερεύνηση υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας έχουν δοθεί κατάλληλες οδηγίες στους αστυνομικούς ώστε να εξασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο:
3Η προστασία και η ασφάλεια του θύματος.
3Η αποφυγή δευτερογενούς θυματοποίησης.
3Η ενημέρωση του θύματος για τις νομικές επιλογές του.
3Ο σεβασμός του δικαιώματος αυτοδιάθεσης και επιλογών του θύματος.
3Η παραπομπή του θύματος σε ειδικούς επιστήμονες.
3Η αντιμετώπιση του προβλήματος με βάση τους κανόνες και τις διατάξεις του νόμου.
Και όλα αυτά επιδεικνύοντας σοβαρότητα, υπομονή, ευαισθησία, αμεροληψία, αντικειμενικότητα, διακριτικότητα και απόλυτη εχεμύθεια”.