Μεγάλη μείωση προβλέπεται να σημειωθεί φέτος στην παραγωγή ελαιόλαδου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η μείωση θα υπερβαίνει το ποσοστό του 50% σε σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας. Σε τοπικό επίπεδο, το πρόβλημα είναι εξίσου έντονο.
Αιτία του φαινομένου αποτελεί κυρίως η προβληματική καρπόδεση και σχινοκαρπία που οφείλεται στις καιρικές συνθήκες. Βέβαια, σύμφωνα με στελέχη του ΕΛΓΑ, στη μειωμένη φετινή παραγωγή συμβάλλει και το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας, δεδομένης της περσινής καλής παραγωγής.
Έντονο πρόβλημα αναμένεται να προκληθεί στην ελληνική οικονομία, καθώς το ελαιόλαδο αποτελεί βασικό εξαγώγιμο προϊόν. Σύμφωνα μάλιστα, με παράγοντες της αγοράς, υπάρχουν πολλές εταιρείες που έχουν συμβόλαια για εξαγωγές και εκ των πραγμάτων θα είναι δύσκολο να εκτελέσουν τις παραγγελίες λόγω της μειωμένης παραγωγής.
Από την άλλη πλευρά, ο ΕΛΓΑ ισχυρίζεται ότι δεν προβλέπεται αποζημίωση για ζημιές κατά το στάδιο της ανθοφορίας των ελαιόδεντρων, είτε πρόκειται για υψηλές θερμοκρασίες, είτε για λίγες βροχοπτώσεις, είτε για ισχυρούς ανέμους.
Ο μόνος τρόπος να λάβουν οικονομική ενίσχυση οι ελαιοπαραγωγοί είναι να δοθεί έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πρόγραμμα κρατικών-οικονομικών ενισχύσεων, που θα της υποβάλει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έπειτα από συνεργασία με τον ΕΛΓΑ.
Βέβαια, ακόμη και αν εγκριθεί η εφαρμογή του προγράμματος, δεν θα υπάρξει άμεση λύση στα προβλήματα των ελαιοπαραγωγών, διότι η διαδικασία προετοιμασίας και υποβολής του προγράμματος είναι χρονοβόρα και εκτιμάται ότι δεν είναι εφικτό να υπάρξει σαφές αποτέλεσμα σε λιγότερο από έναν χρόνο.
Οι τιμές ελαιολάδου στην Ελλάδα, υστερούν σημαντικά από τις μέσες τιμές στην Ιταλία και την Ισπανία. Η διαφορά μάλιστα είναι τέτοια που φτάνουν οι Ισπανοί παραγωγοί να πουλούν σήμερα σε υψηλότερες τιμές βιομηχανικά ελαιόλαδα και ραφινέλαια, από τις τιμές που πουλούν οι Έλληνες το πολύ καλύτερης ποιότητας παρθένο ελαιόλαδο.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 2,46 ευρώ έως 2,70 ευρώ το κιλό, ενώ του παρθένου ελαιολάδου από 2,14 ευρώ έως 2,32 ευρώ το κιλό. Αρμόδιοι επί του θέματος φορείς της τοπικής κοινωνίας κατέθεσαν δηλώσεις στη «δ» σχετικά με το ζήτημα.
Ο αντιπεριφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Αντώνης Χατζηιωάννου δήλωσε:
“Η φετινή χρονιά προβλέπεται κακή για την παραγωγή λαδιού. Οι μειώσεις θα φτάσουν το ποσοστό του 40%. Δυστυχώς, πλέον οι καλλιέργειες δεν φροντίζονται συστηματικά. Οι περισσότεροι είμαστε ερασιτέχνες. Οι κατά κύριο επάγγελμα γεωργοί στο Νότιο Αιγαίο είναι περίπου 5.000. Έχουμε εγκαταλείψει τον πρωτογενή τομέα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2003 οι πρωτογενώς απασχολούμενοι στο Νότιο Αιγαίο αγγίζουν το 8%, αλλά μέσα στη δεκαετία το ποσοστό έχει μειωθεί στο 5%. Υπάρχουν ασθένειες των ελαιόδεντρων που απαιτούν την παρέμβαση του καθενός εξ ημών και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν προβλέπεται κάποια κρατική χορήγηση. Η τιμή του ελαιόλαδου προβλέπεται να λάβει αυξητική πορεία, διότι η ποσότητα θα είναι μειωμένη, αλλά σε τοπικό επίπεδο ούτως ή άλλως η παραγωγή δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών μας. Η τοπική αγορά καλύπτεται από την εισαγωγή λαδιού από άλλες περιοχές της Ελλάδος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Νοτίου Αιγαίου, το οποίο θα πρέπει να επιλυθεί είναι η έλλειψη τυποποιητηρίων, διότι από τα 48 νησιά υπάρχει μόνο ένα στην Κω και ένα στη Ρόδο”.
Ο πρόεδρος της ΕΑΣΔ, κ. Εμμανουήλ Πιτροπάκης επεσήμανε: “Φέτος παρατηρούμε τρομερή ακαρπία. Η παραγωγή θα μειωθεί κατά τα 2/3 εν συγκρίσει με την περσινή χρονιά. Αρνητικό ρόλο διαδραμάτισαν τα φυσικά φαινόμενα. Από τη μια κατά τους χειμερινούς μήνες δεν υπήρξαν χαμηλές θερμοκρασίες και από την άλλη οι αυξημένες θερμοκρασίες κατά την ¶νοιξη, σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις και τους νοτιάδες, δεν επέτρεψαν να ευνοηθεί η καρπόδεση. Προσπάθειες για να δοθεί αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ έχουν υπάρξει και στο παρελθόν. Ωστόσο, το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο. Φέτος δεν υπήρξαν καν δηλώσεις ακαρπίας από τους παραγωγούς. Ήδη η τιμή του ελαιόλαδου έχει αυξητική τάση. Δεν γνωρίζω αν θα ξεπεράσει την τιμή του ισπανικού ή του ιταλικού λαδιού, αλλά σίγουρα θα αυξηθεί. Το θέμα αφορά τους χονδρεμπόρους και τους μεσάζοντες. Εμείς δεν μπορούμε να καθορίσουμε την τιμή”.
Τέλος, ο ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου, κ. Στέφανος Γέροντας υποστήριξε: “Η μείωση στην παραγωγή λαδιού φέτος θα είναι ιδιαιτέρως υψηλή. Συγκριτικά με μια καλή χρονιά η μείωση μπορεί να φτάσει και το 70%. Υπάρχουν διάφορες ασθένειες, οι οποίες επηρεάζουν την καρποφορία και την καρπόδεση. Επιπλέον, τελευταία είναι συχνό το φαινόμενο των υψηλών θερμοκρασιών και βροχοπτώσεων κατά την περίοδο της ανθοφορίας και του ζεστού χειμώνα με νότιους ανέμους, ενώ το ελαιόδεντρο για να καρποφορήσει απαιτεί κρύο χειμώνα με βοριάδες και μέση θερμοκρασία για 100 ημέρες κάτω των 15 βαθμών κελσίου. Ο ΕΛΓΑ συνήθως αποφεύγει την αποζημίωση των παραγωγών, ειδικότερα φέτος που η ζημιά είναι γενική σε όλη την Ελλάδα. Όσον αφορά στη ζήτηση και τον καθορισμό τιμής ανά λίτρο, δυστυχώς, παρατηρείται μείωση στην κατανάλωση του ελαιόλαδου, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Συνεπώς, αν υπάρξει αύξηση της τιμής φέτος, εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής, η ζήτηση θα παρουσιάσει ακόμη μεγαλύτερη πτώση”.
