Βαρύς θα είναι ο λογαριασμός για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επαγγελματίες προκειμένου ο προϋπολογισμός του 2014 να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα 2,87 δισ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών για το επόμενο έτος προβλέπει ισχνή ανάπτυξη 0,6%, ενώ η ανεργία προβλέπεται να ανέλθει στο 26%, με την ιδιωτική κατανάλωση να συνεχίζει να πέφτει με ρυθμό 1,6% σε σύγκριση με φέτος.
Την ίδια στιγμή όμως προβλέπει αύξηση των καθαρών εσόδων στα 49.544 εκατ. ευρώ έναντι προβλέψεων για εφέτος 46.990 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδα θα είναι αυξημένα κατά 2.554 εκατ. ευρώ ή σε ποσοστό 5,4%.
Από πού όμως θα προέλθει η αύξηση των εσόδων; Την απάντηση δίνει ο πίνακας του νέου προϋπολογισμού και δεν είναι άλλη από την αύξηση των άμεσων φόρων κατά 2.163 εκατ. ευρώ. Οι άμεσοι φόροι θα αυξηθούν το 2014 σε 21.335 εκατ. ευρώ έναντι 19.172 εκατ. ευρώ το 2013, ενώ οι έμμεσοι φόροι για το 2014 έχουν προϋπολογιστεί σε 24.529 εκατ. ευρώ έναντι 24.628 εκατ. ευρώ το 2013, δηλαδή μειωμένοι κατά 99 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει περικοπή πρωτογενών δαπανών κατά 2.779 εκατ. ευρώ καθώς αυτές αναμένεται να διαμορφωθούν το 2014 σε 41.947 εκατ. ευρώ έναντι 44.726 το 2013.
Η αύξηση των άμεσων φόρων οφείλεται κυρίως στα φορολογικά νομοσχέδια που έχουν ψηφιστεί τους προηγούμενους μήνες και θα εφαρμοστούν με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν το επόμενο έτος.
Η μεγαλύτερη αλλαγή είναι η διαμόρφωση νέας φορολογικής κλίμακας για μισθωτούς και συνταξιούχους με κατάργηση του αφορολογήτου για παιδιά και εφαρμογή μιας νέας έκπτωσης φόρου που ανέρχεται σε 2.100 ευρώ σε αντικατάσταση του γενικού αφορολογήτου των 5.000 ευρώ, η οποία θα μειώνεται όσο αυξάνονται τα εισοδήματα πάνω από τις 21.000 ευρώ. Η έκπτωση των 2.100 ευρώ θα σταματά στα εισοδήματα που ανέρχονται σε 42.000 ευρώ και άνω.
Στην περίπτωση των ελεύθερων επαγγελματιών αλλά και όσων έχουν εισοδήματα από ακίνητα καταργούνται η φορολογική κλίμακα και το αφορολόγητο και πλέον θα εφαρμόζονται δύο φορολογικοί συντελεστές κατά περίπτωση.
Στην περίπτωση των ελεύθερων επαγγελματιών η φορολογία είναι πλέον 26% για ετήσια καθαρά κέρδη ως 50.000 ευρώ και για ποσό άνω των 50.000 ο φορολογικός συντελεστής διαμορφώνεται σε 33%.
Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια οι φορολογικοί συντελεστές για το 2013 είναι 11% για ετήσια ενοίκια ως 12.000 ευρώ και 33% για το ποσό άνω των 12.000 ευρώ ενώ τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν το 2014 και θα δηλωθούν το 2015 θα φορολογηθούν με συντελεστή 11% για τα πρώτα 12.000 ευρώ αλλά ταυτόχρονα καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% που προβλέπεται σήμερα για τα ενοίκια από κατοικίες, ο οποίος είναι 3% για τα ενοίκια από επαγγελματικά ακίνητα και τις κατοικίες άνω των 300 τ.μ.
Σημαντικό πλήγμα στα νοικοκυριά θα επέλθει από την κατάργηση σημαντικών φοροαπαλλαγών. Οι εν λόγω φοροαπαλλαγές έχουν καταργηθεί από τα εφετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν το 2014. Κατά συνέπεια, για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους είναι κέρδος αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Μεταξύ των φοροαπαλλαγών που δεν ισχύουν πλέον είναι οι τόκοι στεγαστικών δανείων, το ενοίκιο κύριας κατοικίας της οικογένειας και των παιδιών που σπουδάζουν, τα φροντιστήρια καθώς και τα ασφάλιστρα ζωής και περίθαλψης.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες σημαντική μείωση θα σημειωθεί από τη μη καταβολή του ΕΚΑΣ σε περίπου 120.000 δικαιούχους οι οποίοι ενώ μέχρι φέτος λαμβάνουν κανονικά το ΕΚΑΣ από του χρόνου θα τους κοπεί γιατί δεν θα έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Πάντως, για τα έσοδα του 2014 το υπουργείο Οικονομικών δίνει τη δική του εξήγηση για τη γενναία αύξηση που θα σημειωθεί. Ειδικότερα αναφέρει στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για τα καθαρά έσοδα του «Κρατικού Προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση»:«Θα ανέλθουν σε 54.546 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,6% έναντι του 2013. Η αύξηση αυτή θα προέλθει κυρίως από:
• Τις αυξημένες εισπράξεις κατά 1,1 δισ. ευρώ περίπου των δύο πρώτων μηνών του 2014. Το ποσό αυτό όμως, όπως προαναφέρθηκε, καθώς αφορά αποπληρωμή δόσεων για φορολογικές υποχρεώσεις του 2013, θα καταγραφεί στο δημοσιονομικό έτος 2013, μετά τις προβλεπόμενες εθνικολογιστικές προσαρμογές.
• Τις ευνοϊκότερες προβλέψεις συγκεκριμένων μακροοικονομικών μεταβλητών (π.χ. ιδιωτική κατανάλωση), οι οποίες είναι βελτιωμένες έναντι των προβλέψεων που είχαν ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση του επικαιροποιημένου ΜΠΔΣ και επηρεάζουν επί τα βελτίω τις προβλέψεις για το 2014 (π.χ. έσοδα ΦΠΑ).
• Τις εκτιμήσεις για σταδιακή αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης (tax compliance) από το επόμενο έτος, καθώς και τις εκτιμήσεις της φορολογικής διοίκησης για την απόδοση συγκεκριμένων δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων των τελευταίων ετών για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Τονίζεται ότι οι ως άνω εκτιμήσεις βασίζονται σε ευρήματα μελετών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΔΝΤ και τελούν υπό τελική αξιολόγηση, ενώ η εξειδίκευση των δράσεων της φορολογικής διοίκησης θα συνεχιστεί μέχρι και την κατάρτιση του σχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού σε συνεργασία με την Τεχνική Βοήθεια που παρέχεται από τους εταίρους».
«Διά πυρός και σιδήρου» για να αποφύγεις την
παγίδα των τεκμηρίων
Δεν δέχεται η εφορία ό,τι δεν μπορεί να επαληθεύσει
Εμπόδια στην αντιμετώπιση των τεκμηρίων από τους πολίτες, βάζει το υπουργείο Οικονομικών. Αν και τα τεκμήρια είναι, εξ ορισμού, «μαχητά» και μπορεί ο πολίτης να αποφύγει να πληρώσει επιπλέον φόρο, αν επικαλεστεί ότι χρησιμοποίησε εισοδήματα περασμένων ετών που έχουν ήδη φορολογηθεί, ώστε να συμπληρώσει το χαμηλό εισόδημα που δηλώνει, η εφορία θα του βάζει διαρκώς όρους και προϋποθέσεις για να μπορεί έτσι και να απορρίψει σαν αβάσιμους τους χαρακτηρισμούς του.
Σε νεότερες οδηγίες που απέστειλε στις εφορίες, το υπουργείο Οικονομικών τονίζει πως οι πολίτες μπορούν να επικαλεσθούν εισοδήματα παρελθόντων ετών, εφόσον αυτά έχουν αποδεδειγμένα φορολογηθεί ή έχουν απαλλαγεί νόμιμα από τον φόρο.
Ωστόσο η «ανάλωση κεφαλαίου» παρελθόντων ετών, εμπίπτει σε μια σειρά προϋποθέσεις, τις οποίες πρέπει να ικανοποιεί ο ισχυρισμός του πολίτη.
Συγκεκριμένα, για τον προσδιορισμό του «κεφαλαίου» κάθε έτους, το οποίο μπορεί να επικαλεστεί ο πολίτης, αθροίζονται όλα τα εισοδήματα που είχε, είτε έχουν φορολογηθεί είτε έχουν νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο, καθώς και όλα τα χρηματικά ποσά που απέκτησε αν δεν θεωρούνται εισόδημα (πχ αποζημιώσεις απολύσεως, ΕΚΑΣ κλπ), ή που προέρχονται από την πώληση περιουσιακών στοιχείων, από την εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, από δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές κ.λπ., καθώς και οποιοδήποτε άλλο ποσό, το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί.
Στη συνέχεια, από το άθροισμα όλων αυτών των ποσών εισοδημάτων και εσόδων, αφαιρούνται οι αντικειμενικές δαπάνες ή τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ, σκάφη, πισίνες, υπηρετικό προσωπικό και δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, καθώς, επίσης, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, για δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών και για την αποπληρωμή δανείων. Το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση των παραπάνω δαπανών, είναι το «μη αναλωθέν κεφάλαιο» που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος.
Με τις ισχύουσες διατάξεις, δεν προβλέπεται χρονικός περιορισμός για την κάλυψη των τεκμηρίων με «ανάλωση κεφαλαίου». Συνεπώς, για την κάλυψη τεκμηρίων μπορεί θεωρητικά να γίνει επίκληση «ανάλωσης κεφαλαίου» οσωνδήποτε προηγούμενων ετών (δηλαδή 5, 10, 20, 25 ή ακόμη και 30 ετών).
Ωστόσο:
– Οι χρονιές για τις οποίες θα υπολογιστεί το κεφάλαιο, πρέπει να είναι συνεχόμενες, χωρίς κενά. ¶ρα, αν κάποιος πχ επικαλεστεί ότι κέρδισε το λαχείο πριν 20 χρόνια, θα ελεγχθεί και για το τι κατανάλωσε από το ποσό αυτό όλα τα μετέπειτα χρόνια, μέχρι τη χρονιά για την οποία ζητά να μην φορολογηθεί με βάση το τεκμήριο.
– Αν π.χ. οι ΔΟΥ δεν έχουν κρατήσει στοιχεία από τα παλαιότερα χρόνια (πχ πριν μηχανογραφηθούν) και έτσι, δεν μπορέσουν να διασταυρώσουν την ακρίβεια των ισχυρισμών του (με δηλώσεις και δικαιολογητικά περασμένων ετών όπως πχ βεβαίωση είσπραξης κερδών από παίγνια ή συμβόλαια πώλησης ακινήτων κλπ), τότε ο έφορος υποχρεούται να απορρίψει το αίτημα, εκτός αν βρει τρόπο ο πολίτης να αποδείξει με αδιαμφισβήτητο τρόπο την ακρίβεια των ισχυρισμών του.
Οι φορολογούμενοι που θα θελήσουν να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια θα πρέπει να μεταβούν αυτοπροσώπως στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. Θα πρέπει δε να προσκομίσουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα, τα οποία θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι τα τεκμαρτά εισοδήματα τα οποία τούς καταλογίστηκαν είναι εξωπραγματικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως, αν επιχειρήσουν να εμπλακούν στην πολύπλοκη γραφειοκρατική διαδικασία της αμφισβήτησης των τεκμηρίων θα ταλαιπωρηθούν άδικα, καθώς οι οδηγίες του υπουργείου Οικονομικών προς τους Εφόρους γι’ αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ αυστηρές. Ούτως ή άλλως, και οι ίδιοι οι φορολογούμενοι δύσκολα θα βρουν και θα συγκεντρώσουν τόσο συγκεκριμένα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι πράγματι τα εισοδήματά τους δεν ήταν τόσο υψηλά όσο αυτά που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/allazi-i-forologiki-klimaka-gia-misthotous-ke-sintaxiouchous/
