Στα καστανοπράσινα μάτια της Σμαράγδας Παπουτσά, λες και καθρεφτίζονται τα ποιήματα του Νίκου Καββαδία και η αγάπη του για τη θάλασσα.
Ένα κορίτσι 19 χρονών, που αγάπησε το μπάρκο πριν καν τελειώσει τη Σχολή της, ονειρεύεται να τιμονεύει πλοία στις θάλασσες του κόσμου, κι όπως λέει ο Καββαδίας στο ποίημα «Αγαπάω: «Τα καράβια που φεύγουν για καινούρια ταξίδια και δεν ξέρουν καλά – αν ποτέ θα ‘ρθουν πίσω αγαπάω, και θα θελα μαζί τους να πάω κι ούτε πια να γυρίσω», έτσι κι η Σμαράγδα ανυπομονεί για τη στιγμή που θα βλέπει μπροστά της από τη Γέφυρα του πλοίου, να ενώνεται το μπλε της θάλασσας και του ουρανού.
Στη συνέντευξή της σήμερα στη «δημοκρατική» μιλάει για την απόφασή της να φοιτήσει στην Α.Ε.Ν., την αγάπη της για τη θάλασσα, την καθημερινότητα μέσα σε ένα πλοίο και τι της έλειψε περισσότερο αλλά και τα σχέδιά της για το –πολλά υποσχόμενο- μέλλον που ανοίγεται μπροστά της πέρα από τα σύνορα…
Συνέντευξη στη
Μαίρη Φώτη
• Σμαράγδα, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη, από το τέλος! Για πες μας, από πού μας έρχεσαι;
Ηρθα από την Αίγυπτο. Πήγαμε εκεί με το ποντοπόρο, περάσαμε τη Διώρυγα του Σουέζ και μετά από εκεί ξεμπάρκαρα.
• Και για πες μας, πώς βρέθηκε ένα κορίτσι λίγο πριν τα 19 σε ποντοπόρο πλοίο;
Εγώ το επέλεξα, μόλις ολοκλήρωσα το πρώτο έτος φοίτησης στην Α.Ε.Ν. Ηθελα να ταξιδέψω στο εξωτερικό και έτσι έκανα αιτήσεις σε διάφορες εταιρείες. Ευτυχώς η συγκεκριμένη εταιρεία απάντησε θετικά κι έτσι είχα την ευκαιρία να μπαρκάρω σε ποντοπόρο. Είχα οκτώ ώρες την ημέρα βάρδια στη γέφυρα με τον αξιωματικό φυλακής που είναι ανθυποπλοίαρχος, για να μαθαίνω.
• Γιατί επέλεξες αυτή τη Σχολή;
Μου αρέσει η πειθαρχία, και μου άρεσε από παιδί να βλέπω τη θάλασσα. Η αλήθεια είναι ότι με τη βαθμολογία των πανελλαδικών περνούσα σε όλες τις Σχολές που είχα επιλέξει. Περνούσα και στο Πολεμικό Ναυτικό αλλά τελικά επέλεξα την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού. Στην αρχή σκέφτηκα να μπω στην ΑΕΝ για να μπω μετά στο Λιμενικό Σώμα αλλά τελικά δεν θα πάω. Θα μείνω στα καράβια.
• Σου άρεσε λοιπόν αυτή η πρώτη εμπειρία του ταξιδιού.
Ναι.
• Τι καράβι ήταν;
Δεξαμενόπλοιο, 300 μέτρων. Ηθελα οπωσδήποτε να βγω εκτός Ελλάδας, ήθελα ποντοπόρα πλοία.
• Πόσους άνδρες και πόσες γυναίκες είχε στο πλοίο;
Ημασταν 33 άνδρες κι εγώ! Με πρόσεχαν όλοι, με βοηθούσαν να εγκλιματιστώ, να αντιληφθώ γενικά τι συμβαίνει μέσα στο πλοίο.
• Ελληνες;
Μόνο οι αξιωματικοί ήταν Ελληνες, κι ένας λοστρόμος. Οκτώ άτομα συνολικά. Οι υπόλοιποι ήταν Φιλιππινέζοι.
• Μίλησέ μου για την πρώτη μέρα που μπήκες μέσα στο καράβι.
Πήγα στην Αθήνα, από εκεί πετάξαμε πέντε ώρες για Ντουμπάι αρχικά, μετά από εκεί πήραμε άλλο αεροπλάνο για άλλες εννέα ώρες και φτάσαμε στο Κέιπ Τάουν στην Νότιο Αφρική απ΄όπου και πήρα το καράβι. Πήγαμε με λάντζα στο πλοίο.
Οταν ανέβηκα πάνω, μου φάνηκε τεράστιο! Δεν είχα ξαναδεί ποτέ τόσο μεγάλο πλοίο. Χρειάστηκε λίγος χρόνος για να προσαρμοστώ αλλά εγκλιματίστηκα γρήγορα. Εκείνη την ώρα που φτάσαμε εμείς, 11 άτομα στο σύνολο καινούργιο προσωπικό, ήταν όλοι πάνω στο πλοίο στο τρέξιμο, διότι είχαμε προμήθειες και γινόταν ένας πανικός. Οταν ηρέμησε η κατάσταση, ήρθε ο υποπλοίαρχος, μου μίλησε μου εξήγησε πολλά πράγματα και μετά πήγα στη γέφυρα όπου κάθισα για κάποιες ώρες. Οσο ήμουν στο πλοίο, οφείλω να πω ότι με βοήθησε πολύ ο ανθυποπλοίαρχος για όλη τη δουλειά που έπρεπε να βγει στη Γέφυρα, για να προσανατολιστώ και για να ξέρω πού να ψάξω τι. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η βοήθεια του υποπλοιάρχου που με βοήθησε σε θέματα της “κουβέρτας”, του καταστρώματος δηλαδή, με το φορτίο του πλοίου. Ο υποπλοίαρχος μού συμπεριφέρθηκε ως δεύτερος πατέρας στο πλοίο, με είχε από κοντά και ήταν τεράστια η βοήθειά του. Είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι τα κορίτσια στα καράβια, δεν αντιμετωπίζονται όπως ίσως φημολογείται, και αυτές οι μεμονωμένες απόψεις που κακοπροαίρετα ορισμένοι διαδίδουν, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, εγώ εκεί συνάντησα μια μεγάλη οικογένεια.
• Πες μου ποια ήταν η πρώτη εικόνα όταν κάθισες στη γέφυρα.
Είχε ομίχλη έξω θυμάμαι… Προσπαθούσα να συνειδητοποιήσω, από πού ξεκίνησα και πού έφτασα!
• Και εκεί συνειδητοποιείς προφανώς, ότι τελικά έκανες τη σωστή επιλογή.
Ναι.
• Για πες μας τώρα για το ταξίδι με το πλοίο…
Ξεκινήσαμε από το Κέιπ Τάουν και από εκεί πήγαμε Ινδία. Ξεφορτώσαμε και μετά πήγαμε στη Φουτζέιρα όπου καθίσαμε έναν μήνα και περιμέναμε να μας ενημερώσουν για το επόμενο ταξίδι. Μετά, πήγαμε στον Περσικό Κόλπο, στο Κουβέιτ και φορτώσαμε, ξεφορτώσαμε στο Βιετνάμ και μετά πήγαμε στην Κίνα για επισκευή. Μετά την Κίνα, πήγαμε στη Σιγκαπούρη, στη συνέχεια επιστρέψαμε στη βάση μας και τώρα το καράβι θα πάει Βενεζουέλα για να φορτώσει.
• Κι εσύ επέστρεψες για να πας στη Σχολή.
Ναι.
• Ποιο είναι το μεγαλύτερο διάστημα που έκανες μέσα στο καράβι για να πιάσεις λιμάνι;
Εγώ βγήκα μόνο στην Κίνα, όλο το διάστημα των τεσσάρων μηνών ήμουν μέσα στο καράβι.
• Πώς ήταν μια συνηθισμένη μέρα μέσα στο καράβι;
Στην αρχή έκανα την βάρδια 8 με 12, πρωί-βράδυ, στη Γέφυρα και το overtime το έκανα 1 το μεσημέρι με 5 το απόγευμα. Οι βάρδιες στη Γέφυρα είναι τετράωρες, είναι τρεις αξιωματικοί που κάνουν τις βάρδιες. Στη Γέφυρα έκανα κυρίως αποφυγές αλλά υπάρχει και τεράστια γραφειοκρατική δουλειά, πολλά χαρτιά. Στο διάστημα 1 το μεσημέρι με 5 το απόγευμα ήμουν στο κατάστρωμα όπου έκανα “ματσακόνι”. Ειναι ένα εργαλείο για σφυροκρούσεις, για να αφαιρείται η σκουριά. Εκτός από το ματσακόνι έκανα και βάψιμο και γενικότερα, εργασίες συντήρησης.
• Σκληρή δουλειά για ένα κορίτσι αυτή του καταστρώματος.
Όχι, ιδιαίτερα. Εξαρτάται πόσο αγαπάς αυτό που κάνεις.
• Στον ελεύθερο χρόνο σου, τι έκανες μέσα στο πλοίο;
Μαζευόμασταν και βλέπαμε ταινίες, μιλούσαμε. Αυτά.
• Σκέφτεσαι όταν τελειώσεις τη Σχολή σου να μπαρκάρεις σε ποντοπόρο;
Ναι, σίγουρα.
• Δεν σε πτοεί που είναι κατά κύριο λόγο ανδροκρατούμενο επάγγελμα;
Οχι.
• Δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή που να σκέφτηκες να εγκαταλείψεις το πλοίο και να γυρίσεις πίσω;
Ούτε μία!
• Τι ήταν εκείνο που σου έλειψε περισσότερο;
Η αγαπημένη μου μάρκα ελληνικού καφέ!
• Οι φίλοι σου όχι;
Τα παιδιά που έκανα παρέα πριν μπαρκάρω ήταν από την Σχολή, οπότε εκείνη την περίοδο ήμασταν όλοι στα καράβια.
• Με τους δικούς σου, πόσο συχνή ήταν η επικοινωνία;
Στο καράβι είχε πάρα πολλή δουλειά, δεν είχα χρόνο για να μπαίνω συχνά στο διαδίκτυο, ήταν και η διαφορά ώρας… Συνήθως κάθε τρεις μέρες επικοινωνούσαμε.
• Οι γονείς σου, πώς είδαν την απόφασή σου να μπαρκάρεις σε ποντοπόρο πλοίο;
Η αλήθεια είναι ότι ανησυχούσαν, ειδικά στην αρχή είχαν αντιρρήσεις.
• Σου ζήτησαν να επιλέξεις άλλο πλοίο;
Οχι, μου είπαν πήγαινε παιδί μου σε άλλη Σχολή! Με προέτρεπαν να πάω είτε στο Πολεμικό Ναυτικό, είτε σε ένα από τα Πανεπιστήμια που είχα περάσει. Αλλά τώρα έχουν αλλάξει άποψη γιατί είδαν πόσο αγαπώ αυτό που κάνω.
• Και τώρα ετοιμάζεσαι για την Κάλυμνο.
Ναι, πέρυσι τον Ιανουάριο βγήκαν οι μετεγγραφές και από την Κρήτη, πήγα στη Σχολή της Καλύμνου όπου έχω καθίσει ήδη έναν μήνα εκεί.
• Είναι κι άλλες κοπέλες από τη Σχολή, που θέλουν να κάνουν καριέρα στα ποντοπόρα πλοία;
Ναι, έχει κι άλλες κοπέλες που το σκέφτονται κι άλλες που ήδη έχουν δρομολογηθεί. Οσο ήμουν στο καράβι για την επισκευή στην Κίνα ήρθε μια Γ΄ Μηχανικός και πριν φύγω ήρθε μια ανθυποπλοίαρχος στη Σιγκαπούρη και καθίσαμε μαζί δύο εβδομάδες.
• Πότε επέστρεψες Ρόδο;
Πριν από περίπου 10 μέρες. Βγήκαμε από τη Διώρυγα του Σουέζ στο Πορτ Σάιντ, ήρθε η λάντζα μας πήρε, περάσαμε Τελωνείο και μετά πήγαμε στο αεροδρόμιο για το ταξίδι της επιστροφής. Ηθελα να φύγω μεν γιατί έπρεπε να επιστρέψω στη Σχολή, είχαν ξεμπαρκάρει ήδη και τα παιδιά που έκανα παρέα μέσα στο καράβι, αλλά στενοχωρήθηκα που θα έβγαινα στη στεριά. Τώρα ανυπομονώ να έρθει ο Ιούνιος για να ξαναμπαρκάρω!
• Το μέλλον σου πώς το σκέφτεσαι;
Σίγουρα θα φτάσω μέχρι υποπλοίαρχος, θα κάνω μεταπτυχιακό και μετά θα δείξει… Οπωσδήποτε πάντως σκέφτομαι τη θάλασσα και όχι τη στεριά.
Καλότυχη και ο Άι Νικόλας πάντα κατάπλωρα.