ην ανάγκη διαμόρφωσης ενός στοχευμένου στρατηγικού σχεδίου για την επόμενη μέρα του ελληνικού τουρισμού, με ορίζοντα υλοποίησης την επόμενη δεκαετία, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος. Επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες για μια συνολική ψηφιακή στρατηγική, η οποία θα ωφελήσει και τον τουρισμό, ενώ εξηγεί ότι θα πρέπει να προσαρμόζουμε και να αναπτύσσουμε διαρκώς το ελληνικό τουριστικό προϊόν και τις εμπειρίες που προσφέρουμε στους επισκέπτες μας.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες παράμετροι που θα καθορίσουν την τουριστική σεζόν του 2020;
Η εικόνα για την επόμενη τουριστική σεζόν θα εξαρτηθεί από ένα σύνολο παραμέτρων, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στο εσωτερικό της χώρας. Σίγουρα ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα είναι το ότι αποτελεί ασφαλή προορισμό στα μάτια των ξένων επισκεπτών μας και σημείο σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη μεριά, βλέπουμε ότι ο ανταγωνισμός συνεχώς εντείνεται και οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. Δεν θα πρέπει να θεωρείται τίποτα δεδομένο, καθώς ο τουρισμός δεν θα αναπτύσσεται για πάντα με αυτόματο πιλότο. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, το ίδιο και οι καταναλωτικές τάσεις, βάσει των οποίων θα πρέπει να προσαρμόζουμε και να εξελίσσουμε διαρκώς το ελληνικό τουριστικό προϊόν και τις εμπειρίες που προσφέρουμε στους επισκέπτες μας. Ως αποτέλεσμα, το να απομονώνουμε τις όποιες ενέργειες με στοχοθέτηση μόνο σε μία περίοδο –όπως την αιχμή της τουριστικής σεζόν κάθε έτους– δεν αποτελεί λύση.
Ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες πολιτικής και επιχειρηματικών αποφάσεων;
Στις προτεραιότητες όλων μας, πολιτείας, τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιωτικού τομέα, πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός στοχευμένου στρατηγικού σχεδίου με ορίζοντα υλοποίησης την επόμενη δεκαετία, προκειμένου ο τομέας να εισέλθει σταδιακά σε έναν κύκλο βιώσιμης ανάπτυξης. Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες για να ξεκινήσει μια σειρά βασικών αλλαγών. Είναι ευκαιρία να κλείσουν τα παρατεταμένα ανοιχτά μέτωπα για τον τομέα, με τη διαμόρφωση ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής που θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα των τουριστικών επιχειρήσεων, με μείωση του ΦΠΑ σε διαμονή, εστίαση και εγχώρια μεταφορά επιβατών, αποκλιμάκωση της φορολόγησης της εργασίας, κατάργηση του φόρου διαμονής, μείωση της προκαταβολής φόρου, κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου στα ακίνητα και ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Εμείς, από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε τα ζητήματα στον δημόσιο διάλογο και να επιμένουμε για αλλαγή νοοτροπίας και ατζέντας σε όλα τα επίπεδα, προσδοκώντας συνέργειες και συμμαχίες για την επόμενη μέρα του ελληνικού τουρισμού.
Σε επίπεδο διεθνών εξελίξεων, πιστεύετε ότι η παράταση του Brexit μπορεί να επηρεάσει τον ελληνικό τουρισμό;
Η Βρετανία βρίσκεται παραδοσιακά στις δύο πρώτες θέσεις μεταξύ των σημαντικότερων αγορών για τον ελληνικό τουρισμό. Το ενδιαφέρον των Βρετανών για τον ελληνικό προορισμό παρατηρήθηκε και φέτος το καλοκαίρι, οπότε καταγράφηκαν υψηλές αυξήσεις τόσο στις αφίξεις όσο και στις ταξιδιωτικές εισπράξεις. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι κατά τη φετινή περίοδο ταξίδεψαν στη χώρα μας περί τα 3 εκατ. Βρετανοί τουρίστες, δαπανώντας πάνω από 2 δισ. ευρώ. Σε σχέση με το Brexit, παρακολουθούμε τις εξελίξεις και έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας στην πολιτεία, προκειμένου να μην επηρεαστεί η τουριστική κίνηση προς τη χώρα μας. Ανεξαρτήτως όμως των πρόσκαιρων μεταβολών σε κάθε αγορά, αυτό που καθορίζει την επιτυχία ενός προορισμού είναι η ικανότητα προσαρμογής στην κάλυψη των ταξιδιωτικών αναγκών των επισκεπτών. Άλλωστε, όπως διαπιστώνουμε, οι νέες τάσεις δεν αφήνουν ανεπηρέαστα ούτε τα παγκόσμια κανάλια διανομής. Οι τάσεις αυτές δείχνουν ότι οι ταξιδιώτες αναζητούν νέες, ξεχωριστές, αυθεντικές και βιώσιμες εμπειρίες ζωής. Και πιστεύουμε ότι η Ελλάδα διαθέτει όλα τα πλεονεκτήματα στο νέο αυτό περιβάλλον, για να ενισχύσει περαιτέρω την τουριστική της εικόνα στη διεθνή αγορά. Επιπλέον, η φιλοξενία αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα για την Ελλάδα στη μάχη του ανταγωνισμού με άλλους προορισμούς, το οποίο αναγνωρίζουν εμπράκτως οι Βρετανοί επισκέπτες μας. Οδεύοντας στη νέα δεκαετία, ευελπιστούμε να ενισχυθεί περαιτέρω το τουριστικό ρεύμα των Βρετανών προς τη χώρα μας, ενώ από την πλευρά μας θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών.
Ένα από τα θέματα που έχετε αναδείξει τελευταία είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Τι θα πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;
Πρόσφατες έρευνες καταλήγουν στο ότι οι παγκόσμιες δαπάνες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό θα ανέλθουν κοντά στα 2,3 τρισ. ευρώ έως το 2023, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ήμισυ των συνολικών δαπανών στην αγορά των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας αλλάζει τα δεδομένα τόσο στο ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον των επιχειρήσεων όσο και στον τρόπο που πλέον οι ταξιδιώτες αναζητούν τις ταξιδιωτικές τους εμπειρίες. Στη χώρα μας, όπου η τουριστική βιομηχανία βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο ανάπτυξης, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στο θέμα της υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, αλλά μπορούν και πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά περισσότερα. Η βελτίωση της εμπειρίας των πελατών των τουριστικών μονάδων φιλοξενίας εξαρτάται άμεσα από την ικανότητά τους να αφομοιώσουν τις σύγχρονες τεχνολογίες, προσφέροντας αναβαθμισμένες υπηρεσίες σε όλους τους τομείς. Στον αντίποδα, όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι η χώρα μας βρίσκεται στην κατηγορία των ψηφιακών ουραγών της Ευρώπης. Απαιτείται ένα δομημένο σχέδιο δράσης, που μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα εφαρμόσει μια συνολική ψηφιακή στρατηγική. Από την πλευρά μας, έχουμε το ζήτημα ψηλά στην ατζέντα και μέσω των δύο τελευταίων συνεδρίων μας, παρουσιάζοντας βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που αφορούν την ανάγκη αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών για την αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και την ενσωμάτωση στη χάραξη της στρατηγικής για τη διαμόρφωση της εικόνας των προορισμών. Η χάραξη τουριστικής στρατηγικής οφείλει πλέον να αρχίζει και να τελειώνει με την προσαρμογή μας στη νέα εποχή.
Σύντομα συμπληρώνετε τρία χρόνια στο τιμόνι του ΣΕΤΕ. Ποια ήταν τα σημαντικότερα βήματα σε αυτή την πορεία και πού οδηγεί;
Έχουμε ένα φιλόδοξο σχέδιο για τον ελληνικό τουρισμό της επόμενης δεκαετίας. Με συστηματική δουλειά, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της αγοράς και στην ελληνική επιχειρηματικότητα, με συνεννόηση και διάλογο κατακτώνται οι στόχοι. Και την τελευταία τριετία υπηρετούμε –με όραμα και σαφή προσανατολισμό για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας στρατηγικής για τον τουρισμό– τον θεσμικό μας ρόλο στον δημόσιο διάλογο, με στοχευμένες παρεμβάσεις. Θέματα όπως η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, η βιώσιμη ανάπτυξη μέσω σαφούς χωροταξικού σχεδιασμού, η αύξηση της απασχόλησης, το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς και πολλά ακόμα κρίσιμα θέματα για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού είναι ψηλά στη συζήτηση. Προσδοκούμε ένα πιο ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον κινήτρων και ελαφρύνσεων για τον τομέα. Έχουμε πλέον ολοκληρώσει έναν κύκλο συναντήσεων με το σύνολο σχεδόν των συναρμόδιων υπουργών. Διαπιστώνεται διάσπαση αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε υπουργεία και οφείλουμε να ενημερώνουμε τους ιθύνοντες για τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τον τομέα, ο οποίος ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης –και συνεχίζει να είναι– ισχυρός στυλοβάτης της εθνικής μας οικονομίας. Βασικό σημείο που αφορά την κεντρική διοίκηση αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση είναι το ζήτημα της διαχείρισης προορισμών, με ιδιαίτερη έμφαση στην επάρκεια και την αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών, καθώς και τη βελτίωση σε πύλες εισόδου, όπως λιμάνια, αεροδρόμια και τοπικά οδικά δίκτυα. Σαφής είναι και η ανάγκη θεσμοθέτησης ενός χωροταξικού και πολεοδομικού πλαισίου για τον τουρισμό, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης τουριστικής αγοράς. Κοντά στις τοπικές κοινωνίες, μέσα από τις σχεδόν 20 περιφερειακές συναντήσεις που πραγματοποιήσαμε, αναδείχθηκαν τα τοπικά ζητήματα των προορισμών και προβάλαμε τη σημασία του κοινωνικού αποτυπώματος του τουρισμού, καθώς και την ουσιαστική διασύνδεση τομέων, όπως για παράδειγμα της αγροδιατροφής και του πολιτισμού, που μπορούν να ενισχύσουν ποιοτικά την εμπειρία που προσφέρει η χώρα. Παράλληλα, στο πλαίσιο της ανανεωμένης και πιο εξωστρεφούς στρατηγικής μας, αναπτύξαμε και μια σειρά δράσεων για τη διάχυση των ελληνικών θέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενωμένοι και πιστοί στο μοντέλο συνεργασίας, της σύνθεσης απόψεων και της ομαδικότητας, εξακολουθούμε να επιζητούμε συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες για τα «κενά» που διαρκώς επισημαίνουμε και τα οποία θα πρέπει να αποτελέσουν κεντρική προτεραιότητα.
