Όσο επιτρέπουμε στην Τουρκία να μας προλαβαίνει στη Μεσόγειο, τόσο ο Ερντογάν θα συνεχίζει να επεκτείνει την μαξιμαλιστική του πολιτική, εκμεταλλευόμενος την ασταθή πολιτική της Ουάσινγκτον και την αδυναμία των Βρυξελλών να έχουν ρόλο για τις εξελίξεις στην γειτονιά τους.τονίζει στο liberal.gr ο Κωνσταντίνος Φίλης.
Επισημαίνει ότι τα αμφίσημα μηνύματα που στέλνει η Ευρώπη στον Ερντογάν του επιτρέπουν να θεωρεί ότι έχει χώρο για να συνεχίζει στην ίδια επιθετική τακτική, μετά την συμφωνία με την Λιβύη.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων θεωρεί τέλος, πως το ενδεχόμενο προκλητικής ενέργειας του Ταγίπ Ερντογάν νοτίως της Κρήτης θα πρέπει να απαντηθεί άμεσα και με αποφασιστικότητα.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
– Kύριε Φίλη, πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Τουρκία μετά την συμφωνία που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Λιβύης;
Σε περίπτωση που ο Ερντογάν κρίνει ότι κάποια προκλητική ενέργεια θα οδηγήσει την Αθήνα σε διαπραγμάτευση μπορεί να το επιχειρήσει.
– Γιατί να το κάνει;
Για να δημιουργήσει τετελεσμένα προς όφελος των σκοπιμοτήτων της. Το 2011 οριοθέτησε την ΑΟΖ με το ψευδοκράτος. Και με βάση αυτή τη συμφωνία εξασφάλισε αδειοδοτήσεις στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων (TPAO) για έρευνες της περιοχή δικαιοδοσίας των τουρκοκυπρίων. Στην περιοχή της Καρπασίας υπάρχει ένα από τα δύο γεωτρύπανα για αυτόν τον λόγο. Αυτό θέλει να κάνει τώρα και με τη Λιβύη. H Toυρκία αυτό που λέει το εννοεί και έχει πάντα νομική επίφαση, όσο ασθενής κι αν είναι αυτή. Κινείται με μαξιμαλιστική λογική
– Θα επιτρέψουμε στους Τούρκους να δημιουργήσουν παρόμοιες συνθήκες εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας;
Αν η Τουρκία στείλει ερευνητικά σκάφη είτε γεωτρύπανα νοτίως της Κρήτης η απάντηση της Αθήνας πρέπει να είναι συντριπτική!
– Τι εννοείτε συντριπτική; Θα πάμε σε πόλεμο;
Κοιτάξτε, σε περίπτωση που στηθεί τουρκικό γεωτρύπανο νοτίως της Κρήτης, τα περιθώρια αντίδρασης δεν είναι πολλά, δεδομένου πως δεν έχεις πολλές επιλογές. Και η αποφασιστικότητα είναι πλέον μείζον ζήτημα για τα εθνικά συμφέροντα. Αν εμφανιστεί κάποιο ερευνητικό σκάφος, τότε έχεις πιο πολλές δυνατότητες να το κάνεις να επιστρέψει στη βάση του. Δεν πιστεύω όμως, ότι θα φτάσουμε ως εκεί, με την προυπόθεση η ελληνική διπλωματία να ξυπνήσει και να προχωρήσει με δυναμισμό στις απαραίτητες ενέργειες που δεν έκανε τόσα χρόνια. Το σενάριο αυτό, διευκρίνισε ο διεθνολόγος, είναι απευκταίο και για εμάς και για την Τουρκία.
– Γιατί καθυστερήσαμε να οριοθετήσουμε την ΑΟΖ με την Αίγυπτο; Έχει αλλάξει κάτι τώρα, στις διαθέσεις του Καΐρου;
Η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Παλαιότερα η κυβέρνηση Αλ Σίσι είχε δηλώσει στην Αθήνα να τα βρει πρώτα με την Τουρκία. Σκοπός των Αιγύπτιων είναι πάντα να αποδυναμώσουν την ηγεμονική διάθεση της Τουρκίας και όχι να συνεργαστούν παραγωγικά με την Ελλάδα. Και για αυτό αποφεύγουν να λύσουν το διμερές μας ζήτημα. Τώρα βέβαια, εξαρτάται από την ελληνική διπλωματία, η οποία πρέπει να αποδείξει ότι είναι σε θέση να επιταχύνει τις διαδικασίες.
– Ποιες θα είναι οι κινήσεις της ελληνικής διπλωματίας;
Aφ’ ενός να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια, απέναντι στην κατάσταση της Λιβύης, για να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τα δεδομένα. Πιστεύω ότι αυτό είναι εξαιρετικά αμφίβολο να συμβεί, λόγω της εξάρτησης που έχουν από την Τουρκία.
Eιδάλλως, να επιλέξουμε έναν πιο δυναμικό δρόμο. Να ενισχύσουμε την επικοινωνία μας τον Χάφταρ, τον ηγέτη της άλλης κυβέρνησης της Λιβύης. Αυτόν που ελέγχει ένα μεγάλο μέρος της ανατολικής Λιβύης, τις πετρελαιοπηγές, και είναι αρκετά ισχυρός. Να επενδύσουμε λοιπόν σε αυτή την επιλογή, προφανώς με σχέδιο, προκειμένου να ανατραπεί η συμφωνία, όταν εκείνος αναλάβει την εξουσία.
– Πόσο πιθανό είναι κάτι τέτοιο;
Ξέρουμε ότι ο Χάφταρ αυτή τη στιγμή έχει εχθρικές σχέσεις με την Τουρκία. Στηρίζεται από την Αίγυπτο, στηρίζεται από τη Γαλλία, στηρίζεται από τη Ρωσία. Είναι μία περίπτωση, όσο μπορούμε να ξέρουμε, που έχει πιθανότητες.H Λιβύη είναι από το 2014 διαιρεμένη σε αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη και στην ανατολική Λιβύη και τα οποία βρίσκονται σε ένοπλη αντιπαράθεση. Βέβαια, ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στη Λιβύη, όμως τα έσοδα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη.
– Η στάση της ΕΕ είναι μάλλον πολύ ήπια. Τι πρέπει να απαιτήσει η δική μας κυβέρνηση από τους εταίρους;
Μακάρι να υπήρχε αντίδραση. Η δική μας κυβέρνηση πρέπει άμεσα να ζητήσει από την ΕΕ να εκδώσει μια καταδικαστική ανακοίνωση και να μην αναγνωρίσει την συμφωνία, η οποία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους-μέλους μας, όπως είναι η Ελλάδα.
Είναι διάχυτη η αμηχανία έναντι του Ερντογάν ενώ υπάρχουν πολλά κοινά συμφέροντα στο προσφυγικό – μεταναστευτικό, στην οικονομία και την ενεργεία. Εδώ και 6 μήνες περιμένουμε την επιβολή κυρώσεων για την ευθεία παραβίαση της ΑΟΖ της Κύπρου. Αυτό δεν συμβαίνει και η Τουρκία αποθρασύνεται.
– Κάποτε πρέπει να αφήσουμε πίσω την αναβλητικότητα δεκαετιών…
Έχετε δίκιο. Όλα μας τα δεινά τα οφείλουμε στην αναβλητικότητα της εξωτερικής μας πολιτικής που δεν προλαμβάνει και σέρνεται πίσω από τις εξελίξεις. Νομίζουμε ότι ο χρόνος θα λειτουργεί υπέρ μας αλλά πάντα, αποδεικνύεται πως ό τι έρχεται είναι πιο δύσκολο από τα προηγούμενα. Τα περιθώρια στενεύουν και είναι πλέον, καιρός να αφυπνιστούμε. Να δούμε κατά πόσο υπάρχει η δυνατότητα εμείς να οριοθετήσουμε τις δικές μας θαλάσσιες ζώνες με όμορες χώρες, όπως είναι η Αλβανία, η Ιταλία και η Αίγυπτος. Και θα πρέπει να στείλουμε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, με όλους τους τρόπους, προς την Τουρκία. Το οποίο θα λέει ότι οποιαδήποτε ενέργεια γίνει σε περιοχή συμφερόντων και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, θα απαντηθεί άμεσα και με τον δέοντα τρόπο
