Ηπαράταση των συµβάσεων παραχώρησης των αεροδροµίων και οι διακρατικές συµφωνίες που θα επιτρέψουν τα ταξίδια από και προς συγκεκριµένες χώρες, οι οποίες έχουν αντιµετωπίσει επαρκώς την έξαρση του κορονοϊού, δίνοντας µια ανάσα για ορισµένες -έστω και λίγες- πτήσεις στο δίκτυο εξωτερικού, βρίσκονται στο µικροσκόπιο της κυβέρνησης, µε βασικό στόχο την ενίσχυση του κλάδου των αεροµεταφορών, ο οποίος βιώνει µια καταστροφή χωρίς προηγούµενο.
Η σταδιακή άρση των µέτρων και η επόµενη µέρα προβληµατίζουν και τον κλάδο των αεροµεταφορών, µε τον οποίο είναι συνδεδεµένες περίπου 460.000 θέσεις εργασίας, ενώ αποτελεί το κύριο µέσο εισόδου στη χώρα, καθώς το 2019 περίπου 22 εκατοµµύρια επιβάτες, από το σύνολο των 33 εκατ. αφίξεων, έφτασαν στην Ελλάδα µε αεροπλάνο. Σήµερα η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική, µε το µεγαλύτερο αεροδρόµιο της χώρας, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» να µοιάζει µε φάντασµα, την ώρα που και η βασική ελληνική αεροπορική εταιρεία, η Aegean, έχει καθηλώσει την πλειονότητα των αεροσκαφών της, έχοντας αναστείλει πάνω από το 95% του πτητικού της έργου και εξυπηρετώντας πλέον µόνο ελάχιστες συνδέσεις στο εσωτερικό δίκτυο και τη σύνδεση Αθήνας-Βρυξελλών 3-4 φορές την εβδοµάδα.
Πτώση 60%
Την ίδια στιγµή, τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για τον Μάρτιο ήταν απογοητευτικά, καταδεικνύοντας «βουτιά» της επιβατικής κίνησης στα ελληνικά αεροδρόµια σε ποσοστό που προσεγγίζει το 60%, ενώ τα επόµενα στοιχεία αναµένεται να είναι ακόµα χειρότερα, καθώς τον τρέχοντα µήνα τα αεροπορικά ταξίδια έχουν «παγώσει». Είναι χαρακτηριστικό ότι από το αεροδρόµιο της Αθήνας τον προηγούµενο µήνα διακινήθηκαν µόλις 635.408 επιβάτες, έναντι 1.640.877 επιβατών τον Μάρτιο του 2019. Επιπλέον, πριν από λίγες ηµέρες η ΥΠΑ µε νέες NOTAMs που εξέδωσε παρέτεινε µέχρι τις 15 Μαΐου την απαγόρευση πτήσεων από και προς Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Ηνωµένο Βασίλειο, Ολλανδία και Γερµανία.
Στη χώρα µας, όπως επισηµαίνει στο «Εθνος της Κυριακής» ο υπουργός Υποδοµών και Μεταφορών, Κώστας Καραµανλής, έχουν ήδη ληφθεί τα πρώτα µέτρα για τη στήριξη της αεροπορικής κοινότητας. «Αµεσα αναστείλαµε την καταβολή των αεροπορικών τελών από τις εταιρείες (το γνωστό σπατόσηµο), ενώ προχωρήσαµε στην ακύρωση του διαγωνισµού για τις άγονες γραµµές, µε στόχο να επιδοτηθούν τα δροµολόγια εσωτερικού που πρέπει να συνεχίσουν να εκτελούνται ακόµα και µε ελάχιστη επιβατική κίνηση» τονίζει, προσθέτοντας ότι στα προγράµµατα ενίσχυσης των εργαζοµένων έχουν ενταχθεί περί τους 7.000 εργαζόµενους στην αεροδροµιακή κοινότητα της Αθήνας (υπάλληλοι εταιρειών security, handlers κ.λπ.).
Παράλληλα, µε την τελευταία Πράξη Νοµοθετικού Περιεχοµένου θεσµοθετήθηκε και το voucher διάρκειας 18 µηνών, το οποίο θα λαµβάνουν όσοι είχαν αγοράσει εισιτήρια για πτήσεις που µαταιώθηκαν, µε στόχο να απεγκλωβιστούν οι εταιρείες από τον βραχνά της µαζικής επιστροφής του αντιτίµου σε χιλιάδες επιβάτες. Στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων βρίσκονται δύο βασικές προτάσεις, υπό την προϋπόθεση βέβαια να έχουν ανάψει οι ειδικοί το «πράσινο φως»:
■ Η δυνατότητα παράτασης των συµβάσεων παραχώρησης στα ελληνικά αεροδρόµια µε παράλληλες διευκολύνσεις, ώστε τόσο ο ∆ΑΑ όσο και η Fraport (που έχει αναλάβει τη διαχείριση των 14 µεγαλύτερων περιφερειακών αεροδροµίων) να µπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις και στην εξυπηρέτηση του δανεισµού τους. Υπενθυµίζεται ότι η σύµβαση παραχώρησης που έχει υπογράψει ο ∆ΑΑ για το αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» λήγει το 2046, ενώ της Fraport Greece για τους 14 περιφερειακούς αερολιµένες λήγει το 2057.
■ Η δυνατότητα υπογραφής διακρατικών συµβάσεων µε ορισµένες χώρες ώστε να επανεκκινήσουν οι αεροπορικές συνδέσεις µε την Ελλάδα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Στις χώρες αυτές, µε τα έως τώρα δεδοµένα, θα µπορούσαν να συµπεριληφθούν η Κίνα, το Ισραήλ, η Κύπρος, η Μέση Ανατολή και κάποιες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Τσεχία, η Σλοβακία ή η Αυστρία. Βασικός στόχος είναι να αποσοβηθεί ο κίνδυνος να εκτελεστεί τους θερινούς μήνες τμήμα μόνο του πτητικού προγράμματος στο εσωτερικό δίκτυο, λύση που δε θεωρειται βιώσιμη ειδικά για ένα αεροδρόμιο του μεγέθους της Αθήνας. Κι αυτό γιατί και η κίνηση του εσωτερικού δεν πρόκειται να ανακτηθεί αυτόματα στο σύνολό της. Προυπόθεση για να επανεκκινήσουν τα ταξίδια έστω και προς συγκεκριμένους προορισμούς θα είναι να ακολουθούνται αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα και από τα δύο μέρη. Το αεροδρόμιο της Αθήνας είναι ήδη σε ετοιμότητα ώστε να υποβάλονται εκεί σε μαζικά τεστ όσοι αναχωρούν εάν κάτι τέτοιο αποφασιστεί, αλλά το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες αναχώρησης. Ωστόσο για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί ένα task force με τη συμμετοχή πολλών φορέων, καθώς οι άνθρωποι που θα φτάσουν θα πρέπει να μπορούν να φιλοξενηθούν σε ανοιχτά καταλύματα, κλπ. Επιπλέον το συγκεκριμένο βήμα θα πρέπει να «επικοινωνηθεί» εγκαίρως ώστε να δοθεί χρόνος για να προετοιμαστούν ενδεχόμενα ταξίδια.
Η διάσωση του αεροπορικού κλάδου, πάντως, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ΙΑΤΑ αναθεωρεί διαρκώς επί τα χείρω τις προβλέψεις της, με τις πιο πρόσφατες να κάνουν λόγο για απώλειες εσόδων από τις αεροπορικές που θα φτάσουν τα 314 δισεκατομμύρια δολάρια και άμεση απειλή για περίπου 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως.
Υπό αυτό το πρίσμα πλέον η μία μετά την άλλη, ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες (Lufthansa, Swiss, Austrian, Brussels, Alitalia και Iberia) προσφεύγουν στους κρατικούς αλλά και στους κοινοτικούς φορείς, αναζητώντας στήριξη. Η Ιταλία δεσμεύτηκε ότι θα διοχετεύσει στην Alitalia 600 εκατ. Ευρώ, ενώ η Lufthansa θα διεκδικήσει κρατική ενίσχυση από τη Γερμανία, την Ελβετία, το Βέλγιο και την Αυστρία, για τις θυγατρικές της Swiss, Austrian και Brussels.
Την ίδια στιγμή, στην Αμερική έχουν εγκριθεί ήδη 29 δισ. δολάρια για υποστήριξη της απασχόλησης στις αεροπορικές εταιρίες και επιπλέον 29 δισ. δολάρια σε εγγυημένα δάνεια για αεροπορικές για ρευστότητα καθώς επίσης και 10 δισ. δολάρια για τα αεροδρόμια, ενώ στην Ασία η Korean Airlines είχε προειδοποιήσει ότι η επιδημία μπορεί να απειλήσει την επιβίωσή της αφού κατήργησε πάνω από το 80% της δυναμικότητάς της σε όλο τον κόσμο μετά την καθήλωση των αεροσκαφών της.
Στη χώρα μας ακόμα δεν έχουν υποβληθεί επισήμως αιτήματα για απευθείας στήριξη από την Πολιτεία. Αλλωστε παρά το γεγονός ότι αναμένονται πιο χαλαροί έλεγχοι από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε.σε αυτό το ζήτημα, δεν παύει να ελλοχεύει ο κίνδυνος αυτού του είδους η στήριξη να θεωρηθεί παράνομη κρατική ενίσχυση.
