«Σκοπεύουμε να ανοίξουμε την Αγία Σοφία για προσευχή την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020, μαζί με την προσευχή της Παρασκευής» είπε μεταξύ άλλων ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο διάγγελμα για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα.
Την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας για την Αγία Σοφία «καλωσόρισε» ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υπέγραψε το προεδρικό διάταγμα, βάσει του οποίου το μνημείο περνάει στα χέρια της Προεδρίας και ειδικότερα της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων και μετατρέπεται σε τζαμί. Η κίνηση της Τουρκίας προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αυστηρό μήνυμα στη γειτονική χώρα έστειλε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Την Παρασκευή 24 Ιουλίου σκοπεύουμε να ανοίξουμε την Αγία Σοφία για προσευχή», ανακοίνωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος και τόνισε πως «η Αγία Σοφία θα αρχίσει να λειτουργεί ξανά ως τζαμί έπειτα από 86 χρόνια» εκφράζοντας την ελπίδα, τουλάχιστον έτσι είπε, πως «αυτή η απόφαση να είναι επωφελής για το έθνος μας και για όλη την ανθρωπότητα».
«Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων ξεκίνησαν τις προετοιμασίες», είπε ακόμη ο «σουλτάνος»,. ο οποίος στη συνέχεια επισήμανε: «Καταργούμε την πληρωμένη αίτηση εισόδου στο Τζαμί της Αγίας Σοφίας. Οι πόρτες θα είναι ανοιχτές σε όλους. Η Αγία Σοφία θα συνεχίσει να αγκαλιάζει όλους».
Ο Τούρκος Πρόεδρος, όμως, δεν έμεινε μόνο σ’ αυτά. Έσπευσε με τρόπο να προκαλέσει τη διεθνή κοινότητα και όσους αντιτίθενται στην προκλητική του απόφαση. «Καλώ όλους να σεβαστούν την απόφαση για την Αγία Σοφία που ελήφθη από τα δικαστικά και εκτελεστικά όργανα της χώρας μας. Το θέμα για το πώς και με ποιο σκοπό θα χρησιμοποιηθεί η Αγία Σοφία είναι κυριαρχικό μας δικαίωμα. Έτσι απ’ αυτή την άποψη, θεωρούμε ότι οποιαδήποτε στάση ή έκφραση πέρα από την απόφαση των δικαστικών και εκτελεστικών οργάνων της χώρας συνιστά παραβίαση της εθνικής μας ανεξαρτησίας», είπε χαρακτηριστικά.
«Η απόφαση έχει τη στήριξη όλων των κομμάτων Η Αγία Σοφία είναι το λάβαρο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης» επεσήμανε ακόμη.
«Το δικαίωμα του τουρκικού έθνους στην Αγία Σοφία δεν είναι μικρότερο από αυτό των πρώτων κατασκευαστών αυτού του έργου πριν από περίπου 1.500 χρόνια. Αντιθέτως, το δικαίωμα του έθνους μας στην Αγία Σοφία, που θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά έργα της ανθρώπινης κληρονομιάς, είναι μεγαλύτερο λόγω των συνεισφορών μας και της ισχυρής ιδιοκτησίας του» τόνισε λέγοντας επίσης ότι το τουρκικό έθνος πάντα φρόντιζε την Αγία Σοφία και «δεν προσπάθησε καν να αλλάξει το πρωτότυπο όνομά της που σημαίνει ”Σοφία του Θεού”».
Κάλεσε τον κόσμο να μη σπεύσει να επισκεφθεί την Αγία Σοφία πριν από το επίσημο άνοιγμά της ως μουσουλμανικό τέμενος, ήτοι πριν από τις 24 Ιουλίου, ενώ χαρακτήρισε την Αγία Σοφία «το μαργαριτάρι της Κωνσταντινούπολης» και πρόσθεσε πως «κατέχει μια ειδική θέση στην καρδιά του τουρκικού έθνους».
«Η Αγία Σοφία είναι το σύμβολο του έθνους και του κράτους μας, είναι το λάβαρο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης», συνέχισε ο ίδιος, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία, υποστηρίζοντας ότι «όλοι οι σουλτάνοι συνέβαλαν στη διατήρηση του μνημείου».
Σε ό,τι αφορά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο, ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε πως «κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ, γιατί αντίκειται στο νόμο». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι «οποιαδήποτε επαναφορά στο πρότερο καθεστώς (σ.σ. τη μετατροπή του ναού σε τζαμί) είναι η καλύτερη απάντηση απέναντι στις επιθέσεις που δέχονται οι αξίες μας».
«Θα διατηρήσουμε την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της Αγίας Σοφίας», συνέχισε ο Ερντογάν και είπε ότι «το τζαμί θα αγκαλιάσει τους πάντες».
«Το νέο άνοιγμα της Αγίας Σοφίας ως τζαμί είναι η θέληση πολλών Τούρκων», ανέφερε ακόμη ο «σουλτάνος».
Να σημειωθεί επίσης πως το διάγγελμα ξεκίνησε στις 20:53, με κάποια τουρκικά μέσα να αναφέρουν πως επελέγη η συγκεκριμένη ώρα, καθώς συμβολίζει το έτος 2053 και την συμπλήρωση 600 ετών από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Αντιδρά η UNESCO
Σε εκ νέου αξιολόγηση του καθεστώτος της Αγιάς Σοφιάς ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει η UNESCO, καθώς ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την ανακήρυξε τζαμί.
«Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της.
«H UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της», πρόσθεσε η διευθύντρια του Οργανισμού, Οντρεΐ Αζουλέ.
Η Αγιά Σοφιά είναι ενταγμένη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο.
Μπορέλ: Λυπηρή απόφαση
«Λυπηρή» χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ. Ο κ. Μπορέλ ανέφερε ότι «η Αγιά Σοφιά έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας»
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τόνισε ότι «η απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας να ανατρέψει μία από τις αποφάσεις ορόσημο της σύγχρονης Τουρκίας και η απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων, είναι λυπηρή».
Τέλος, ο Ζοζέπ Μπορέλ σημείωσε ότι «ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών, η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκειακό και διαπολιτισμικό διάλογο και να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη συνύπαρξη».
Γαλλία: «Θλίψη» για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί
Η κυβέρνηση της Γαλλίας κατέγραψε μετά «θλίψης» της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή του μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ χθες Παρασκευή οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.
Αντιδράσεις στη Γερμανία
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρίμπελ δηλώνει ότι είναι «πολύ λυπηρό το γεγονός ότι η Αγιά Σοφιά διατίθεται αποκλειστικά σε μία θρησκεία για την τέλεση προσευχής» και επισημαίνει ότι «το κτίριο έχει μία ιδιαίτερη ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ». Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η είδηση για τη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί σχολιάζεται ποικιλοτρόπως, μεταξύ άλλων και από ορισμένους πολιτικούς. Ο Φλόριαν Χαν, αναπληρωτής γενικός γραμματέας και βουλευτής των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) δηλώνει μέσω Twitter, ότι «η χρήση της ως τεμένους συμβολίζει την εντεινόμενη αποξένωση ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία του Ερντογάν. Μόνο μία συνέπεια μπορεί να υπάρξει: οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία πρέπει να τερματιστούν. Έχουν καταντήσει φάρσα». Σε ακόμη πιο υψηλούς τόνους η Μπέατριξ φον Στορχ, αντιπρόεδρος της Κ.Ο. του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) δηλώνει ότι «η Τουρκία είναι ισλαμιστική χώρα και δεν ανήκει στην Ευρώπη. Όχι στην ένταξή της στην ΕΕ».
«Δεν συμβιβάζονται αυτά τα δύο, από τη μία μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες για τον τουρισμό και από την άλλη αλλαγή του καθεστώτος για την Αγιά Σοφιά. Λυπηρές οι εξελίξεις…» σχολιάζει η πρώην υπουργός Ρενάτε Κίναστ από το Κόμμα των Πρασίνων. Ενδιαφέρον το σχόλιο από τον Μπουράκ Ασίζ, στέλεχος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) στη Βάδη-Βυρτεμβέργη με ειδικότητα στη μεταναστευτική πολιτική, αλλά και με καταγωγή από την Τουρκία. Ο νεαρός πολιτικός γράφει στο Twitter πως «ο Ατατούρκ είχε καταλάβει ότι στον ομφαλό της γης, στο σημείο που συναντώνται Ανατολή και Δύση, θα επέλθει ειρήνη μόνο αν οικοδομηθεί ένα λαϊκό κράτος, με ουδετερότητα απέναντι σε όλες τις θρησκείες. Κρίμα που σήμερα κανείς δεν ενδιαφέρεται για ένα λαϊκό κράτος».
Νέες εντάσεις μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας;
«Τουρκικό δικαστήριο επιτρέπει να χρησιμοποιηθεί η Αγιά Σοφιά ως τζαμί» επιγράφεται άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της Süddeutsche Zeitung. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι «το καθεστώς του κτιρίου συνιστά πολιτικό ζήτημα. Οπαδοί του ισλαμικού-συντηρητικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ζητούν εδώ και πολύν καιρό να ξαναγίνει τζαμί. Κυρίως η Ελλάδα και η Ρωσία είναι αντίθετες με την αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που έχει η Αγιά Σοφιά για την Ορθοδοξία. Η απόφαση αυτή θα μπορούσε να κλιμακώσει τις εντάσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τη γειτονική Ελλάδα, καθώς οι δύο χώρες βρίσκονται ήδη σε αντιπαράθεση για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο».
Μήνυμα Μόσχας και αντιδράσεις από ΗΠΑ
Ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή) Κονσταντίν Κόσατσεφ, εξέφρασε την λύπη του για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να χρησιμοποιηθεί ο Ναός της Αγιάς Σοφιάς ως τζαμί, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά αρνητικές αντιδράσεις σε όλο τον χριστιανικό κόσμο.
Ο ίδιος επισήμανε ότι στην περίπτωση αυτή δεν είναι αποδεκτό το σκεπτικό ότι η τύχη των αρχιτεκτονικών μνημείων αποτελεί αυστηρά εσωτερική υπόθεση μιας χώρας.
Ο Κόσατσεφ υποστήριξε πως δεν βλέπει στην απόφαση αυτή κάποια επιδίωξη της Τουρκίας να προκαλέσει έξωθεν δυνάμεις, εκτιμώντας ότι υπερτερούν στην περίπτωση αυτή ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. «Δεν θα έβλεπα στην περίπτωση αυτή μια άμεση επιδίωξη (του προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ) Ερντογάν να προβεί σε κάποια πρόκληση προς έξωθεν δυνάμεις, ακόμη και παρά τις ήδη συνεχείς προστριβές με την Ελλάδα στο εν λόγω ζήτημα: κάθε φορά, όταν στην Αγιά σοφιά διάβαζαν αποσπάσματα από το Κοράνι, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας αντιδρούσε. Υπερτερούν εδώ παρόλα αυτά θέματα εσωτερικής πολιτικής», εκτιμά ο Κόσατσεφ.
Κατά την άποψη του ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίζει πόντους στους οπαδούς της ισλαμικοποίησης της Τουρκίας «παίρνοντας ακόμη και την πρωτοβουλία από τους πιο συντηρητικούς του αντιπάλους».
«Δεν σταματούν και οι συζητήσεις για πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες η αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας επίσης μπορεί να εξυπηρετεί τις κυβερνητικές δυνάμεις. Όλα αυτά είναι ερμηνείες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν ότι από εδώ και στο εξής θα χάσει το ουδέτερο στάτους του μουσείου ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο, που διατηρεί και χριστιανικά και μουσουλμανικά στοιχεία διακόσμησης, το οποίο επι πολλά χρόνια υπήρξε σύμβολο διαθρησκευτικής ειρήνης και όχι μόνο μέσα στην ίδια την Τουρκία». Επισήμανε ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας.
«Και πιστεύω ότι η Άγκυρα πρέπει να φαίνεται τώρα στα μάτια όλου του κόσμου ως ο παραβάτης της διαθρησκευτικής ισορροπίας και θα χάσει το κύρος της ως ένας σημαντικός περιφερειακός παράγοντας. Είναι πολύ λυπηρό ότι συνέβη αυτό», κετέληξε ο Κόσατσεφ.
Πρώτη αμερικανική αντίδραση
Λίγη ώρα νωρίτερα, είχε έρθει και η πρώτη αντίδραση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την απόφαση του τουρκικού ΣτΕ από τον Αμερικανό Γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ.
Ο Μενέντεζ, επιφανές μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, ανέφερε σε tweet του πως… «καταγγέλλω έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Καλώ τον Ερντογάν να αντιστρέψει την πορεία που ακολουθεί και να αποκαταστήσει την αξιοθαύμαστη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας ως μουσείο που θα επισκέπτονται άνθρωποι όλων των θρησκειών και πολιτισμών».
Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο Δημοκρατικός βουλευτής και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής Ντέιβιντ Σισελίνι τόνισε ότι η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίσει συνέπειες γι’ αυτή την απόφαση.
«Ο κόσμος πρέπει να εξοργιστεί με την απόφαση του Ερντογάν να πάρει την Αγία Σοφία – μέρος της κοινής μας παγκόσμιας κληρονομιάς – και να τη χρησιμοποιήσει ως πολιτικό εργαλείο που διαιρεί.
“Χλιαρή” αντίδραση Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Να διατηρηθεί ανεμπόδιστη η προσβασιμότητα στην Αγία Σοφία
Την απογοήτευση των ΗΠΑ για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί εξέφρασε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους. Απαντώντας σε ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον, η κ. Ορτέιγκους κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους τους επισκέπτες.
“Κατανοούμε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη διατήρηση της πρόσβασης στην Αγία Σοφία για όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη χωρίς εμπόδια σε όλους”, τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως εξήγησε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Αγία Σοφία είναι ένα σημαντικό μέρος από τις “ιστορικές τοποθεσίες της Κωνσταντινούπολης” που συμπεριλαμβάνονται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, σε αναγνώριση της πλούσιας πολυπολιτισμικής της ιστορίας.
Ελπιδοφόρος: «Το χειρότερο παράδειγμα θρησκευτικού φανατισμού»
«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί αποτελεί το χειρότερο παράδειγμα θρησκευτικού φανατισμού», αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter o Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.
«Tα συνταρακτικά νέα σχετικά με την Αγία Σοφία ελπίζουμε να μην σηματοδοτούν την επιδείνωση της πολιτικής της Τουρκικής κυβέρνησης έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Τουρκίας, δηλαδή την προσβολή της θρησκευτικής ελευθερίας», προσθέτει σε άλλη ανάρτηση.
Αναστασιάδης: Πρόκληση για τον πολιτισμένο κόσμο
«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, είναι μία ακόμη πρόκληση για το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου και των διεθνών οργάνων που τον εκπροσωπούν. Συνιστά ιστορική εκτροπή και βεβήλωση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με ιδιαίτερη αξία για τους όπου γης χριστιανούς» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.
Πηγή: newpost.gr
