Στις καλένδες του Δήμου Ρόδου έχει παραπεμφθεί, κατά παράβαση του Καλλικράτη και μάλιστα από τον Μάρτιο του 2011 η υποχρέωση διορισμού «Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης».
Σχετικά έχει ενημερωθεί με εγκύκλιο από τον Ιανουάριο του 2020 και η νέα δημοτική αρχή του Δήμου Ρόδου.
Ο θεσμός του συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά πανελληνίως στο άρ. 77 παρ. 3 ν. 3852/2010, (νόμος για τον Καλλικράτη), σύμφωνα με το οποίο, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης, “δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα”.
Η δε αιτιολογική έκθεση του ν. 3852/2010 αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για να καταδείξει τους σκοπούς του νέου θεσμού “..τα πολυσυζητημένα προβλήματα κακοδιοίκησης στους δήμους, τα παράπονα αρκετών πολιτών για μεροληψία και επιλεκτική πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων των δημοτικών αρχών, αλλά και η υπερφόρτωση του δημάρχου από αιτήματα και παράπονα μεμονωμένων πολιτών και ομάδων, καθιστούν αναγκαία την καθιέρωση ενός νέου θεσμού διαμεσολάβησης μεταξύ διοικούμενων και δημοτικών αρχών και υπηρεσιών.
Ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης έχει ως αποστολή την έγκαιρη καταπολέμηση της κακοδιοίκησης, τη διασφάλιση της αμεροληψίαςτων δημοτικών αρχών, την βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς και την αποσυμφόρηση του δημάρχου και άλλων αιρετών οργάνων του δήμου από την ασφυκτική και συχνά, παραλυτική, συσσώρευση αιτημάτων και παραπόνων των πολιτών..”.
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι ο Συμπαραστάτης δεν είναι μία ακόμη γραφειοκρατική υπηρεσία του Δήμου, αλλά ένας ανεξάρτητος διαμεσολαβητικός μηχανισμός μεταξύ των δημοτών και των δημοτικών αρχών και δημοτικών υπηρεσιών.
Το βασικό ζήτημα που τίθεται και χρήζει διευκρίνισης είναι το περιεχόμενο της αξιολογικής έννοιας “κακοδιοίκηση”.
Η αποσαφήνιση της παραπάνω έννοιας οδηγεί αυτομάτως και στην οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων του Συμπαραστάτη, καθόσον είναι επιφορτισμένος με την καταπολέμησή της. Περιττό να ειπωθεί ότι ο νόμος εκλαμβάνει ως δεδομένη την ύπαρξη κακοδιοίκησης, γι’ αυτό άλλωστε και προβαίνει στη σύσταση του εν λόγω θεσμού.
Μια και µόνο κύρωση έχει ο Συμπαραστάτης του Δημότη και αυτή δεν είναι έννομη αλλά μία κύρωση ηθικοκοινωνικού χαρακτήρα, που του αναγνωρίζει ο ίδιος ο νομοθέτης. Την δημοσιότητα μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του Δήμου των ειδικών εκθέσεων ελέγχου, όπου προβάλλονται φαινόμενα κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει και προτείνει λύσεις για την αντιμετώπισή τους. Η αρχή της διαφάνειας βέβαια επιβάλλει την δημοσιοποίηση εκτός των εκθέσεων ελέγχου και των απαντητικών πορισμάτων που απευθύνονται σε δημότες και την στάση ή τις ενέργειες της διοίκησης απέναντι στην τοποθέτηση του συμπαραστάτη.
Η δημοσιοποίηση εξάλλου των ενεργειών του συμπαραστάτη και των σκεπτικών των κρίσεών του, επιβάλλεται για να προληφθεί κάθε κακόβουλη και υστερόβουλη έκφραση γνώμης που αμφισβητεί την θεμελιώδη αρχή πάνω στην οποία λειτουργεί και θα λειτουργεί ο θεσμός, αυτή δηλαδή της νομιμότητας.
