Μετά την βίαιη εκκένωση του ΠΙΚΠΑ της Λέσβου, στις 30 Οκτωβρίου, ήλθε η σειρά, την Τετάρτη, 25 Νοεμβρίου, του ΠΙΚΠΑ της Λέρου, όπου με επέμβαση των κρατικών αρχών, κατόπιν εντολής, και εδώ, Μηταράκη, μεταφέρθηκαν οι ευάλωτες ομάδες των προσφύγων που φιλοξενούταν στη δομή (περίπου 30 άτομα είχαν απομείνει, βασικά οικογένειες), στον ασφυκτικά στοιβαγμένο χώρο του hotspot στα Λέπιδα.
Σχετική προειδοποίηση είχε υπάρξει εδώ και μερικούς μήνες, από τότε, δηλαδή, που είχε αποφασιστεί η δημιουργία και στη Λέρο (όπως στη Σάμο και στην Κω) του περίκλειστου στρατοπέδου συγκέντρωσης για όλους ανεξαιρέτως τους πρόσφυγες. Και πράγματι, έτσι έγινε: πριν λίγες μέρες ξεκίνησαν οι εργασίες για το κλειστό στρατόπεδο στο χώρο που είχε επιλεγεί και ταυτόχρονα έγινε η εκκένωση και του τελευταίου «χώρου με μια ανάσα ελευθερίας και ανθρωπιάς» που είχε απομείνει για τους πρόσφυγες στο νησί.
Το ΠΙΚΠΑ της Λέρου ξεκίνησε τη λειτουργία του από τα τέλη του 2015, πριν καν δημιουργεί το hotspot, ως χώρος υποτίθεται της Υπηρεσίας Υποδοχής, ενώ ήδη διεκδικούνταν από το Δίκτυο Αλληλεγγύης της Λέρου για φιλοξενία των προσφύγων. Γι΄ αυτό, όταν παρά τις αντιδράσεις των τοπικών αρχών έγινε δυνατό να μπει μπροστά η λειτουργία του, η ανακαίνιση του κτιρίου και ο εξοπλισμός του, κρεβάτια, λουτρά, λοιποί χώροι κλπ, έγινε αποκλειστικά με οικονομικές συνεισφορές από αλληλέγγυους στην Ελλάδα και διεθνώς.
Όλα αυτά τα χρόνια, οι βασικές ανάγκες των εκατοντάδων και χιλιάδων προσφύγων και προσφυγισών που φιλοξενήθηκαν εκεί (φαγητό, ρουχισμός, τα πάντα στη δομή), καλύπτονταν αποκλειστικά από το Δίκτυο Αλληλεγγύης της Λέρου (μειοψηφικό μεν, αλλά πάντα δυνατό). Μόνο μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα η Υπηρεσία Υποδοχής έστειλε κάποιους συμβασιούχους υπαλλήλους της να στεγαστούν εκεί, στα γραφεία που είχαν ανακαινιστεί και διαμορφωθεί από τους αλληλέγγυους.
Τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, Χρυσοχοϊδη, Μηταράκη, πιστή, εκ βαθιάς άλλωστε πεποιθήσεως, στο έργο που της έχει ανατεθεί από τις Βρυξέλες για περιφρούρηση των συνόρων της Ευρώπης-φρούριο, με όχημα την πολιτική του «νόμου και της τάξης» παντού, με όποιο κόστος ως προς την καταστρατήγηση δικαιωμάτων, αλλά και σε ανθρώπινες ζωές, προχωράει την πολιτική της, βασικά, στρατοπεδικής αντιμετώπισης του προσφυγικού, πολύ πιο πέρα από εκεί που την παρέλαβε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Τα κλειστά στρατόπεδα είναι κυριολεκτικά μια απροσχημάτιστη και αμετάκλητη μορφή θανατοπολιτικής απέναντι στους πρόσφυγες.
Ειδικά για τη Λέρο, με τη βαριά στρατοπεδική/ιδρυματική κληρονομιά που κουβαλάει, ισχύει σε μεγάλο βαθμό αυτό που έχει παρατηρηθεί σε αντίστοιχες περιπτώσεις για τη σχέση ανάμεσα στην χωροταξία και τους χώρους των εγκλεισμών, αφενός, και, αφετέρου, την ιστορική διαδρομή των διαδοχικών εγκλεισμών : όταν, δηλαδή, οι χώροι αυτοί δεν μετασχηματίζονται (και μάλιστα με τον, κατά το δυνατόν, πιο ριζικό τρόπο) και απλώς αδειάζουν από μια ομάδα εγκλείστων μιας ορισμένης εποχής – εν αναμονή ενός νέου εγκλεισμού, μιας άλλης ομάδας «κοινωνικών απόβλητων» και απόκληρων μιας επόμενης περιόδου.
Στο χώρο των Λεπίδων, όπου άρχισαν τα έργα για το κλειστό στρατόπεδο, κοντά στη βάση του πολεμικού ναυτικού, δίπλα ακριβώς στη βάση, είναι το κατερειπωμένο κτίριο των «Βασιλικών Τεχνικών Σχολών» όπου, από το 1949, και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 60, έκαναν τα «μαθήματά» τους χιλιάδες έγκλειστα (σε παραδίπλα κτίρια) παιδιά ανταρτών (καθώς και νεαροί, έφηβοι αντάρτες) του Δημοκρατικού Στρατού, προ «εθνικήν αναμόρφωσιν» (οι γνωστές και ως σχολές της Φρειδερίκης).
Λίγο πιο δίπλα, είναι ένα κτίριο όπου, από το 1967 έως το 1971 ήταν έγκλειστοι ένα μέρος των εξόριστων της χούντας στη Λέρο (οι υπόλοιποι στο Παρθένι). Το ίδιο κτίριο έγινε αργότερα, το 1985, το «περίπτερο 16» του Κρατικού Θεραπευτηρίου της Λέρου (ΚΘΛ), το γνωστό ως το «περίπτερο των γυμνών» (ήταν από εκεί που ξεκίνησε το εγχείρημα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη Λέρο).
Και τώρα, λίγο πιο δίπλα, πάνω από το παλιό νεκροτομείο (ούτε αυτό λείπει από την χωροταξία των διαδοχικών εγκλεισμών), πάνω σε μικρούς λόφους, γίνεται το νέο στρατόπεδο για τους πρόσφυγες. Που, στη νέα εποχή που έχουμε μπει, προμηνύει μια πολύ πιο θλιβερή κατάσταση για το νησί (όπως για όλη την κοινωνία), ένα ζοφερό μέλλον.
Λίγο πιο δίπλα είναι το «ανοιχτό» στρατόπεδο, το hotspot (Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης), που θα καταργηθεί με την μεταφορά των προσφύγων στο κλειστό, και, ακόμα λίγο πιο δίπλα από αυτό, είναι οι δομές του ψυχιατρείου, με όσους ακόμα, ελάχιστους ασθενείς έχουν απομείνει.
Ως συνήθως, η προπαγάνδα για να κερδηθεί η αποδοχή/ανοχή από την τοπική κοινωνία είναι η καλλιέργεια και η διέγερση των ξενόφοβων αντανακλαστικών (δεν θα κυκλοφορούν, δεν θα «ενοχλούν», δεν θα υπάρχει η όποια «παραβατικότητα» κλπ).
Το επιχείρημα, δηλαδή, της δήθεν «ασφάλειας», με ταυτόχρονη την, όπως πάντα, υπόσχεση (μέσα σε μια, όπως παντού, καθημαγμένη οικονομία και με καλπάζουσα την ανεργία) για δυνατότητα θέσης εργασίας στη νέα αυτή μορφή «βιομηχανίας του εγκλεισμού» (όπως γινόταν και παλιά, με το ΚΘΛ κλπ). Αλλωστε, αυτό ήταν, ήδη από το 2012, το μοτίβο του Χρυσοχοίδη για την προώθηση των στρατοπέδων συγκέντρωσης για τους πρόσφυγες σε όλη τη χώρα: «θα φέρουν ανάπτυξη, έλεγε, θέσεις εργασίας» κλπ.
Είναι, εν τέλει, ενδιαφέρον ότι, μπροστά στην αμηχανία και/ή στην παθητικοποίηση του κόσμου (που, φυσικά, είναι διάχυτη παντού, δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της Λέρου), η κοινοβουλευτική αριστερά, σύμπασα, δεν άρθρωσε κουβέντα : να ενημερώσει για το τι πραγματικά διακυβεύεται, ποιες είναι οι εναλλακτικές στον εγκλεισμό – που «είναι δυνατές αρκεί να το θέλουμε» – και για την οργάνωση αντιστάσεων απέναντι στην όποια στρατοπεδική αντιμετώπιση του προσφυγικού (με κλειστά ή «ανοιχτά» στρατόπεδα).
Από τον Σύριζα, «άκρα του τάφου σιωπή», ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι, στο φεστιβάλ της ΚΝΕ, που έγινε στη Λέρο στις 5 Σεπτέμβρη, και ενώ ήταν γνωστή η απόφαση να προχωρήσουν στο κλειστό στρατόπεδο και είχαν επιλεγεί οι χώροι κλπ, δεν λέχθηκε κουβέντα γι΄ αυτό που προετοιμαζόταν λίγο πιο πέρα από εκεί που γινόταν εκδήλωση και που όλοι ήξεραν και κανείς δεν μιλούσε.
Αυτό που γίνεται στη Λέρο δεν αφορά απλά τη Λέρο. Είναι μια πτυχή αυτού που γίνεται σε όλη τη χώρα και όχι μόνο στο προσφυγικό, αλλά παντού, σε όλους τους τομείς, με τις πολιτικές που απειλούν άμεσα την κοινωνική ύπαρξη του καθενός και την ίδια τη ζωή – και όχι μόνο λόγω κορονοϊού. Οχι μόνο μια απλά «βιολογική ζωή», αλλά, προπαντός, μια «ζωή με αξιοπρέπεια».
Είναι αυτή η ανάγκη για μια «ζωή με αξιοπρέπεια» που έχει κάνει το παλιό σύνθημα «η ελευθερία του καθενός είναι προϋπόθεση για την ελευθερία του άλλου», ένα όχι ονειρικό, ουτοπικό, αλλά ένα άμεσο και απροϋπόθετο αίτημα/διεκδίκηση για την ίδια τη ζωή.
Πηγή: efsyn.gr
Θ. Μεγαλοοικονόμου
