Σε έναν αγώνα αντοχής μπαίνει το οικονομικό επιτελείο για το πρώτο εξάμηνο του 2021, προσπαθώντας να πετύχει έναν διπλό δύσκολο στόχο: να προετοιμάσει, όσο αυτό είναι δυνατό, την ανάκαμψη της οικονομίας μετά τον Ιούνιο και παράλληλα να κρατήσει την πραγματική οικονομία όρθια μέχρι τότε.
Η “προετοιμασία” της ανάκαμψης έχει πολλές επιμέρους παραμέτρους. Η πιο σημαντική είναι η σωστή προετοιμασία και η αποτελεσματική χρήση των 32 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στην κατεύθυνση αυτή, η Ελλάδα έχει πάρει ήδη τα μέτρα της. Ξεκινά τα έργα που έχουν κριθεί ως συμβατά με τις κατευθυντήριες αρχές της Ε.Ε., με εθνική χρηματοδότηση, από το πρώτο δίμηνο του χρόνου. Παράλληλα, προχωρά γρήγορα και στη δημιουργία των Αρχών που θα ελέγχουν και θα υλοποιούν έργα και μεταρρυθμίσεις του προγράμματος. Από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας η Ελλάδα περιμένει για το 2021 καθαρές εισροές 2,1 δισ. από την προκαταβολή του 13% του συνόλου των επιδοτήσεων των 16,4 δισ., που θα έρθει τον Ιούνιο, και άλλα 3,4 δισ. μέχρι και το τέλος του χρόνου. Τούτο χωρίς να υπολογιστεί το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα των πόρων αυτών που θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.
Ένα δεύτερο πολύ σημαντικό θέμα είναι η προσπάθεια για την ανάκαμψη του τουρισμού, ο οποίος δέχτηκε ισχυρό πλήγμα το 2020. Ο τζίρος του πιο προσοδοφόρου κλάδου της οικονομίας υποχώρησε κατά 70% για το 2020, στα 4,5 δισ., από 16,1 δισ. που έφτασε το 2019. Για το 2021 ο στόχος που έχει τεθεί είναι να φτάσει ξανά ο τζίρος στο 60% του τζίρου του 2019, δηλαδή κοντά στα 10 δισ. ευρώ. Δηλαδή να διπλασιαστεί σε σχέση με πέρσι. Το δύσκολο σε αυτή την προσπάθεια είναι ότι δεν φτάνει η Ελλάδα να ξεπεράσει την πανδημία του κορονοϊού, εμβολιάζοντας το 70% των πολιτών της. Θα πρέπει να γίνει το ίδιο και με τις χώρες από όπου προέρχεται η τουριστική κίνηση (Γερμανία, Αγγλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία κτλ.) και παράλληλα να αρθούν και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί από και προς την Ελλάδα.
Ο πρωθυπουργός προχώρησε σε προσωπική παρέμβαση, στέλνοντας τη γνωστή πια επιστολή προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για το ταξιδιωτικό πιστοποιητικό όσων εμβολιάζονται. Παράλληλα, στη συνάντηση που είχε στη Λισαβόνα με τον Πορτογάλο ομόλογό του, κ. Αντόνιο Κόστα, έθεσε το θέμα της επιτάχυνσης των διαδικασιών για τις εγκρίσεις και την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και βρήκε θετική ανταπόκριση.
Το τρίτο σκέλος της ανάκαμψης είναι η ιδιωτική κατανάλωση, που δημιουργεί το 67% του ΑΕΠ της χώρας. Από το υπουργείο Οικονομικών δηλώνουν ότι ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των καταθέσεων κατά 15 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας αποτελεί αποταμίευση λόγω αυτής. Κατά συνέπεια, θα μετασχηματιστεί σε κατανάλωση μετά την άρση των περιορισμών. Αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα για την αναθέρμανση της κατανάλωσης. Το οικονομικό επιτελείο, και κατ’ επέκταση και η κυβέρνηση, θα πρέπει όσο εξελίσσεται ο εμβολιασμός του πληθυσμού να κινείται πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Από τη μια να μην αφήσει τα lockdowns να οδηγήσουν σε λουκέτα και από την άλλη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τους ειδικούς, να αποφύγει ένα τρίτο κύμα της πανδημίας, που θα είναι πιο ισχυρό, αφού θα εξελιχθεί μέσα στον χειμώνα, δηλαδή σε περίοδο κορύφωσης των ιώσεων, και, άρα, θα έχει βαρύτερες συνέπειες σε κρούσματα και πίεση στο σύστημα υγείας. Προς αυτή την κατεύθυνση ήταν και η απόφαση για το μερικό άνοιγμα της αγοράς με τη μορφή του click away.
Δύσκολη και η στήριξη της οικονομίας
Παρότι είναι εκφρασμένη η θέση των οικονομικών υπουργών ότι επιχειρήσεις και εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να στηρίζονται για όσο χρειαστεί, είναι σαφές ότι τα περιθώρια δεν είναι απεριόριστα. Ο καθ’ ύλην αρμόδιος, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε ότι, αν έχουμε μακροχρόνια lockdowns μετά τον Μάιο, θα έχουμε πρόβλημα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πόροι για να στηριχθεί η οικονομία. Από την άλλη, βέβαια, θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια ώστε μετά το τέλος της πανδημίας να υπάρχουν επιχειρήσεις που μπορούν να ανακάμψουν και να διατηρηθεί μια κουλτούρα πληρωμών ώστε το Δημόσιο να μπορεί να ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος από τα έσοδα που έχει χάσει λόγω των αναστολών και της μείωσης τζίρου το 2020.
Από τα 7,5 δισ. που έχουν προβλεφθεί από τον Προϋπολογισμό για μέτρα στήριξης, τα 6 δισ. θα δοθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο, που ήταν αναμενόμενο ότι θα ήταν δύσκολο. Ωστόσο θα υπάρχουν χρήματα και για τον Απρίλιο και για τον Μάιο και −αν χρειαστεί− και τον Ιούνιο. Με δεδομένη την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα και επαγωγικά την καλή πορεία των ελληνικών ομολόγων, ο ένας δρόμος είναι ο δανεισμός από τις αγορές, ο οποίος ανανέωνε συνεχώς τα ταμειακά διαθέσιμα για το 2020 και θα συνεχίσει να τα ανανεώνει και το 2021. Επίσης υπάρχουν τα 1,6 δισ. ευρώ από το ειδικό Ταμείο REACT-EU, που θα εισρεύσουν για να καλύψουν ανάγκες που δημιούργησε η πανδημία. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο θα έρθει και το υπόλοιπο των 700 εκατ. ευρώ από την κοινοτική πρωτοβουλία “SURE” για τη στήριξη της απασχόλησης από το συνολικό ποσό των 2,7 δισ. που δέσμευσε η Ελλάδα και από τα οποία πήρε τα 2 δισ. στο τέλος του 2020.
Ωστόσο, έχει ξεκαθαριστεί ότι από εδώ και πέρα οι ενισχύσεις και η γενικότερη στήριξη θα είναι επικεντρωμένες σε αυτούς που έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες, ώστε αφενός να πετύχουν τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και αφετέρου να στηρίξουν όσους συνεχίζουν να πλήττονται από τις συνέπειες της πανδημίας.
Πηγή: capital.gr
