Την άποψη ότι δεν θεραπεύεται το κώλυμα εκλογιμότητας του υποψηφίου δημοτικού συμβούλου με την παράταξη “Ροδίων Όραμα” κ. Στέφανου Δράκου εκφράζει με γνωμοδότησή του, ο δικηγόρος κ. Ιωάννης Κουμπιάδης.
Ο κ. Κουμπιάδης, που θεωρείται από τους πλέον καταρτισμένους στα Δωδεκάνησα σε θέματα εκλογικής νομοθεσίας, έκρινε, λαμβάνοντας υπόψιν την νομολογία αλλά και την εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών για τις εκλογές ότι ο κ. Δράκος δεν δύναται να είναι υποψήφιος.
Ο κ. Δράκος στο μεταξύ, την 22α Απριλίου 2014 μεταβίβασε το σύνολο των μεριδίων του στις εταιρείες “Γεωμηχανική Κατασκευαστική ΟΕ” και “Μηχανική Ρόδου ΑΕ”, που φέρονται να έχουν συμβληθεί με το Δήμο Ρόδου σε έργα τα οποία δεν φέρονται ακόμη να έχουν παραληφθεί οριστικώς και τυπικώς, στη σύζυγό του κ. Παρασκευή Σταυριανού έναντι 1.500 και 1.200 ευρώ, αντίστοιχα. Ουσιαστικά δηλαδή φαίνεται να πώλησε τα μερίδια του στη σύζυγό του για να απαλλαγεί από το κώλυμα εκλογιμότητας.
Εχει διατηρήσει τη θέση του εκπροσώπου στην εταιρεία “Βασίλης Σταυριανός και ΣΙΑ ΕΕ” ενώ ενεργές είναι ακόμη δύο εταιρείες στις οποίες έχει μερίδια και προφανώς δεν έχουν συμβάσεις με το Δήμο Ρόδου και τις εταιρείες του, ως και στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και συγκεκριμένα στις εταιρείες “Ασφαλτοδομή” και “Ασφαλτοκατασκευαστική ΕΕ”.
Το όλο θέμα αναμένεται να διαλευκάνει σε κάθε περίπτωση το εκλογοδικείο.
Στη γνωμοδότηση του κ. Κουμπιάδη αναφέρονται συγκεκριμένα τα εξής:
«Στο πρόσφατο και το απώτερο παρελθόν έχουν αντιμετωπιστεί και έχουν κριθεί από τα αρμόδια δικαστήρια περιπτώσεις που αφορούν κωλύματα εκλογής υποψηφίων των Δήμων( υποψήφιοι δήμαρχοι, πρόεδροι Κοινοτήτων, δημοτικοί ή κοινοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικού διαμερίσματος, τοπικοί σύμβουλοι ή πάρεδροι) , που συνδέονται με το Δήμο ή την Κοινότητα ή τα νπδδ αυτών, εξαιρουμένων των συνδέσμων, με συμβάσεις προμήθειας, εκτέλεσης δημοτικού ή κοινοτικού έργου, παροχής υπηρεσιών, παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας, ύψους άνω των 5.000 ευρώ συνολικά ετησίως, ή συνδέονται με τους οικείους Ο.Τ.Α. έστω και εμμέσως. Ειδικότερα σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα :
Στο άρθρο 14 παρ. 12 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α` 87) ορίζεται ότι: «Για τους υποψηφίους στις δημοτικές εκλογές … ισχύουν αποκλειστικά τα κωλύματα του άρθρου 29 του Κ.Δ.Κ. στα διοικητικά όρια της εκλογικής τους περιφέρειας…».
Εξάλλου, στο άρθρο 29 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 3463/2006 (Α` 114), ορίζεται ότι: «Δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι δήμαρχοι, πρόεδροι Κοινοτήτων, δημοτικοί ή κοινοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικού διαμερίσματος, τοπικοί σύμβουλοι ή πάρεδροι:
α. Όποιοι συνδέονται με το Δήμο ή την Κοινότητα ή τα νομικά τους πρόσωπα, εξαιρουμένων των συνδέσμων, με συμβάσεις προμήθειας, εκτέλεσης δημοτικού ή κοινοτικού έργου, παροχής υπηρεσιών, παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας, ύψους άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ συνολικά ετησίως.
β. Μέλη διοικητικών συμβουλίων, διαχειριστές, μέτοχοι, και εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών ( Α.Ε , ΕΠΕ ), που έχουν συμβληθεί με το Δήμο ή την Κοινότητα, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής τους στις εταιρείες υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού κεφαλαίου της εταιρίας, εταίροι προσωπικών εταιριών, καθώς και κοινοπρακτούντα πρόσωπα, με τη συνδρομή των προϋποθέσεων της προηγούμενης περίπτωσης. Αν Δήμος ή Κοινότητα συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην επιχείρηση που συμβάλλεται, δεν υπάρχει, ασυμβίβαστο για τους αντιπροσώπους του Δήμου ή της Κοινότητας που μετέχουν στη διοίκηση δημόσιων επιχειρήσεων, καθώς και δημοτικών ή κοινοτικών επιχειρήσεων».
Κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων του άρθρου 29 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006), οι οποίες, όπως έχει και πάγια νομολογηθεί, έχουν διατυπωθεί κατά απόλυτο τρόπο και αποβλέπουν στην προστασία των συμφερόντων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι ή να εκλεγούν ή να είναι δημοτικοί ή κοινοτικοί άρχοντες όσοι συνδέονται με το Δήμο ή την Κοινότητα ή τα νομικά τους πρόσωπα, εξαιρουμένων των συνδέσμων, με συμβάσεις προμήθειας, εκτέλεσης δημοτικού ή κοινοτικού έργου, παροχής υπηρεσιών, παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας, ύψους άνω των 5.000 ευρώ συνολικά ετησίως, ή συνδέονται με τους οικείους Ο.Τ.Α. έστω και εμμέσως (βλ. Σ.τ.Ε. 3464/2007, 3083/2007, 2225/2007, 1456/2006, 1557/2004).
Από τις ίδιες διατάξεις και τα νομολογηθέντα, συνάγεται ότι κρίσιμος χρόνος της συνδρομής ή μη του πιο πάνω κωλύματος εκλογιμότητας είναι η ημέρα ανακήρυξης των υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές και, επομένως, αν κατά την ημερομηνία αυτή δεν υπάρχει ενεργής (εκκρεμής) σύμβαση μεταξύ του οικείου ΟΤΑ και των ανωτέρω προσώπων, τότε τα εν λόγω πρόσωπα δεν κωλύονται να ανακηρυχθούν υποψήφιοι και να καταλάβουν αξίωμα τοπικής αυτοδιοίκησης (βλ. Σ.τ.Ε. 2225/2007, 1534/2007, 1557/2004).
Εφ’ όσον όμως, σύμφωνα με όσα προπαρατέθηκαν, σε περιπτώσεις που, κατά το χρόνο της ανακήρυξης ως υποψηφίου δημοτικού συμβούλου, υπάρχουν ενεργείς (εκκρεμείς) συμβάσεις εκτέλεσης δημοτικών έργων, μεταξύ του Δήμου και του υποψηφίου ή –εννοείται- της εταιρείας στην οποία ο υποψήφιος έχει μια από τις ιδιότητες ή θέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 29 παρ.3β ΚΔΚ , ύψους άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ συνολικά ετησίως, ενώ τα αναληφθέντα έργα από αυτόν ή –εννοείται-από την εταιρεία στην οποία μετέχει , δεν είχαν ολοκληρωθεί, παραδοθεί και παραληφθεί (πρβλ. Σ.τ.Ε.3464/2007, 1534/2007), χωρίς να ενδιαφέρει το ποσό που εισέπραξε για την εκτέλεση των προαναφερόμενων δημοτικών έργων, ούτε ο χρόνος καταβολής του ποσού αυτού (πρβλ. Σ.τ.Ε.1842/2006) , δεν μπορεί να είναι υποψήφιος κατά τις προσεχείς δημοτικές εκλογές, γιατί στο πρόσωπό του συντρέχει το κώλυμα εκλογιμότητας του άρθρου 29 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Δεν μπορεί δε να αρθεί το κώλυμα αυτό, κατά τη γνώμη μου, στην ως άνω περίπτωση με παραίτηση εκ της ιδιότητος ή θέσεως του υποψηφίου στην εταιρεία ή εκχώρησης μεριδίων σε τρίτο, αλλά ακόμη και με υπαναχώρηση της εταιρείας εκ της συμβάσεως με το Δήμο (γνδ ΝΣΚ 361/2001), εάν τα αναληφθέντα έργα από αυτόν ή την εταιρεία στην οποία μετέχει με μια από τις ιδιότητες ή θέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 29 παρ.3β ΚΔΚ δεν έχουν ολοκληρωθεί, παραδοθεί και παραληφθεί, χωρίς να υπάρχουν άλλες υποχρεώσεις εκατέρωθεν των μερών μέχρι και την λήξη(12.00) της προτεραίας ημέρας της ανακήρυξης στην προκειμένη δε περίπτωση των υποψηφίων στις προσεχείς δημοτικές εκλογές.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται, προς επίρρωση της παραπάνω θέσης μου, ότι, στο π.δ. 410/1995 (ΦΕΚ 231 Α΄) στο άρθρο 47 στη. παρ. 7 προβλεπόταν ρητά ότι: «… 7. Το κώλυμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 παύει να υπάρχει αν τα πρόσωπα που έχουν το κώλυμα παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημέρα της ανακηρύξεως των υποψηφίων.», η δε παρ, 2 ανέφερε «…. 2. Δεν μπορούν επίσης να εκλεγούν ή να είναι δήμαρχοι, πρόεδροι κοινοτήτων και δημοτικοί ή κοινοτικοί σύμβουλοι όποιοι συνδέονται με το δήμο ή την κοινότητα με σύμβαση της οποίας το οικονομικό αντικείμενο είναι ετήσιας αξίας: α) 500.000 δραχμών και άνω, αν πρόκειται για δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους και β) 1.000.000 δραχμών και άνω, αν πρόκειται για δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων.
“Το κώλυμα και το ασυμβίβαστο αυτό ισχύει και για τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων, διαχειριστές, μετόχους και εταίρους κεφαλαιουχικών εταιρειών, που έχουν συμβληθεί με το δήμο ή την κοινότητα, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού κεφαλαίου της εταιρείας, εταίρους προσωπικών εταιρειών, καθώς και για τα κοινοπρακτούντα πρόσωπα.”».Δηλαδή προβλεπόταν ρητά ότι παύει να υπάρχει το εν λόγω κώλυμα αν τα πρόσωπα που έχουν το κώλυμα παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημέρα της ανακηρύξεως των υποψηφίων.
Με την ισχύουσα όμως εκλογική νομοθεσία έχει απαλειφθεί κατά συνειδητή επιλογή του νομοθέτη η δυνατότητα παραίτησης από τη θέση του υποψηφίου πριν από την ημέρα της ανακηρύξεως των υποψηφίων , αυτό δε προκύπτει από την διατύπωση του σχετικού άρθρου 14 του ν.3852/2010 (Α` 87/7.6.2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -Πρόγραμμα Καλλικράτης», σε συνδυασμό με το 29 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α` 114), που εφαρμόζεται εν προκειμένω δυνάμει της διατάξεως της παρ. 12 του άρθρου 14 του ν. 3852/2010.
Ειδικότερα στο άρθρο 14 παρ. 7 ν. 3852 /2010 αναφέρεται ότι: «… 7. Το κώλυμα που προβλέπεται στις περιπτώσεις α` έως και δ` της παραγράφου 1 παύει να υπάρχει, αν τα πρόσωπα στα οποία συντρέχει παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημέρα της ανακήρυξης των υποψηφίων.». Δηλαδή ο νέος καλλικρατικός νόμος δεν περιλαμβάνει πλέον την δυνατότητα παραίτησης του υποψηφίου για τις περιπτώσεις της παραγράφου 3 η οποία αναφέρει ότι
: «…3. Δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι δήμαρχοι, πρόεδροι Κοινοτήτων, δημοτικοί ή κοινοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι δημοτικού διαμερίσματος, τοπικοί σύμβουλοι ή πάρεδροι: α. Όποιοι συνδέονται με το δήμο ή τα νομικά τους πρόσωπα, εκτός από τους συνδέσμους, με σύμβαση προμήθειας, εκτέλεσης δημοτικού έργου, παροχής υπηρεσιών, παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοτικού έργου ή δημοτικής υπηρεσίας με αντικείμενο αξίας πάνω από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ ετησίως.
β. Γενικοί Διευθυντές, πρόεδροι και μέλη διοικητικών συμβουλίων, διαχειριστές, μέτοχοι και εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών, που έχουν συμβληθεί με το δήμο, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής τους στις εταιρείες υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού κεφαλαίου της εταιρείας, καθώς και εταίροι προσωπικών εταιρειών και κοινοπρακτούντα πρόσωπα, που έχουν συμβληθεί με το δήμο, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προηγούμενης περίπτωσης.
Από όλα τα παραπάνω εκτεθέντα είναι σαφής η επιλογή του νομοθέτη και το προέχον γι’ αυτόν, στο νέο καλλικρατικό νόμο, να ισχύει οπωσδήποτε το εν λόγω κώλυμα εκλογιμότητας σε περιπτώσεις που, κατά το χρόνο της ανακήρυξης ως υποψηφίου σε δημοτικές εκλογές, υπάρχουν ενεργείς (εκκρεμείς) συμβάσεις εκτέλεσης δημοτικών έργων, μεταξύ του Δήμου και του υποψηφίου ή –εννοείται- της εταιρείας στην οποία ο υποψήφιος έχει μια από τις ιδιότητες ή θέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 29 παρ.3β ΚΔΚ.
Ιωάννης Κουμπιάδης,
Δικηγόρος».
