“Η επέτειος των 200 χρόνων ας γίνει η αρχή για μία νέα εκσυγχρονιστική επανάσταση”
Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη μεγάλη επέτειο της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας. Το 1821 ένα αρχαίο έθνος, παρά την αρνητική εξωτερική συγκυρία, δημιούργησε ελεύθερο, ανεξάρτητο εθνικό κράτος και συνέχισε τη διαχρονική του πορεία, χωρίς να χάσει πίστη, γλώσσα, ταυτότητα και συνείδηση της ιστορίας του. Τότε μπήκαν τα θεμέλια σύνδεσης της Ελλάδας με τη Δύση και σήμερα είμαστε μεταξύ των λαών της σύγχρονης Ευρώπης και του κόσμου.
Στις 25 Μαρτίου γιορτάζουμε δυο Θαύματα: Το θείο Θαύμα Του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και το Ελληνικόν Θαύμα της Επαναστάσεως του 21. «Η πατρίδα του κάθε ανθρώπου και η θρησκεία είναι το παν” έλεγε ο Μακρυγιάννης. Πατρός τε και μητρός τε και των άλλων απάντων, τιμιότερον και οσιότερον και σεμνότερον εστίν η Πατρίς έλεγε ο Σωκράτης. Κινούμαστε λοιπόν μέσα σε αυτό το δίπτυχο.
Θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ εν συντομία στο οικονομικό, πνευματικό και πολιτικό πεδίο του προεπαναστατικού Ελληνικού Έθνους και τούτο για να διαφανεί όσο είναι δυνατόν για ποιους λόγους πέτυχε η Επανάσταση του 1821.
Την περίοδο 1669-1821 και πάλι έχουμε επαναστατικά κινήματα τα οποία δεν είχαν αίσιο τέλος. Όμως είχαμε μια πραγματική κοσμογονία, στην οικονομία, στην κοινωνία σε ιδεολογικό και πνευματικό επίπεδο, στην παιδεία, στην πολιτική. Τον 18οαιώνα συντελείται ένα οικονομικό θαύμα. Οι δρόμοι του Εμπορίου γίνονται και δρόμοι των Ιδεών.
Οι Έλληνες της διασποράς κατά μίμηση του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού συμβάλλουν στη δημιουργία του Ελληνικού διαφωτισμού. Μεγάλα ονόματα όπως οι Βούλγαρης, Κούμας, Μοισιόδακας, στέκονται δίπλα στους μεγάλους Γάλλους Διαφωτιστές. Συνδέουν τον εθνικό βίο των Ελλήνων της Τουρκοκρατίας με τους προγόνους. Αναθερμαίνουν τον πόθο για την ελευθερία, την καλλιέργεια της φυσικής τάσης του λαού για μάθηση. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη των ελληνικών γραμμάτων στις παροικίες του ελληνισμού, και την επικράτεια του ελληνικού έθνους. Δημιουργούνται ξακουστές σχολές, τυπογραφεία εκδοτικοί οίκοι, Ακαδημίες: Ελληνική Σχολή( 1593-1962) και το Φλαγγιανό Γυμνάσιο (1664-1797),εκδοτικοί οίκοι, ,Μαρκιανή Βιβλιοθήκη, το ελληνικό κολέγιο της Ρώμης (1577) ΡΩΜΗ, το κολέγιο του Καττούνιου 17ος αιών ΠΑΔΟΒΑ και Σχολές ξακουστές στον Ελλαδικό χώρο:, Άρτα, Μέτσοβο Καστοριά, Κοζάνη, Σιάτιστα, Αθήνα, Αμπελάκια, Πάτμος, Χίος, Δημητσάνα, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Ηγεμονίες. Μέσα σε αυτό το οικονομικο πνευματικό-πολιτικό πλαίσιο ανατρέφονται σπουδαίοι πολιτικοί και πνευματικοί ηγέτες όπως Ρήγας Φεραίος, Αδαμάντιος Κοραής, Ιωάννης Καποδίστριας ο Άγιος της πολιτικής και ο μεγαλύτερος Έλληνας Διπλωμάτης. Όλες οι ελληνικές κοινότητες γίνονται οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα, που μέσω των ιδεών του διαφωτισμού προάγουν την ιδέα μιας καθολικής Επανάστασης. Ιδρύθηκαν σε όλες τις ελληνικές κοινότητες επαναστατικές οργανώσεις στο τέλος του 18ου αιώνα, όπου πρυτανεύουν οι ιδέες: αδελφότης- Ισότης- Ελευθερία, και προετοιμάζεται το έδαφος για τη δημιουργία και την επιτυχία του έργου της Φιλικής Εταιρίας.
Η νέα αστική τάξη συνέβαλε όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ιδεολογικά, αφού στάθηκε ο πρωτεργάτης της αφύπνισης της εθνικής συνείδησης του υπόδουλου ελληνικού έθνους. Και το κυριότερο είναι ότι συνέβαλλε στη μεταστροφή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, υπέρ βέβαια των αγωνιζομένων για την ελευθερία τους Ελλήνων. Μέχρι τότε οι ευρωπαϊκοί λαοί είχαν την άριστη γνώμη για τους Αρχαίους Έλληνες και τη χείριστη για τους Νεοέλληνες. Έτσι για πρώτη φορά διαφοροποιείται η εξωτερική πολιτική των Μεγάλων δυνάμεων έναντι των λαών που επαναστατούν.
Αυτή η τεράστια και πρωτοφανής οικονομική ανάπτυξη επέδρασε πρώτα, πρώτα θετικά στην καλλιέργεια της παιδείας του αγωνιζόμενου έθνους. Όλη αυτή η πνευματική ανάπτυξη δεν είχε άλλο σκοπό παρά την προετοιμασία της Επανάστασης. Το οικονομικό θαύμα οδήγησε στην πνευματική αναγέννηση και αυτή με τη σειρά της στην ενίσχυση του δημοκρατικού φρονήματος των πολιτών, δηλαδή στην ισχυροποίηση της δημοκρατίας, όπου ήταν δυνατόν να εφαρμοστεί.
Και ας μην λησμονούμε το ρόλο των Aγωνιστών! Η ανδρεία των Ελλήνων είναι δεδομένη. Το θαύμα επετεύχθη χάριν της ενότητος. Και την ενότητα όλων των δυνάμεων που συνέβαλαν στο ξεσηκωμό και στην ευόδωση της Επανάστασης, τη συμβολίζει περισσότερο από κάθε άλλον, ένα πρόσωπο-όλοι μαζί- ο Γέρος του Μοριά, ο πατριώτης όλων των Ελλήνων, και το πρότυπο του αγωνιστή όλου του κόσμου, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Θοδωράκης, όπως του άρεσε να τον αποκαλούν.
Ενότητα σε όλα τα επίπεδα, ενότητα που θριάμβευσε, και όταν κατελύθη είχαμε ολέθρια αποτελέσματα, ενότητα που έχουμε ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά σήμερα. Ήταν πλήθος οι μορφές των ηρώων. Θα σταθώ ειδικά στον Κανάρη. Όταν τον ρώτησαν πως τόλμησε να μπει στο Λιμάνι που ήταν αγκυροβολημένος ο τουρκικός στόλος και να πλησιάσει τη ναυαρχίδα του ,απήντησε: Εκείνο το πρωί είπα στον εαυτό μου, Κωνσταντή σήμερα πρέπει να πεθάνεις. Οι ήρωες μόνο θυσιάζονται. Και δε σπρώχνουν και φυσικά δε σπρώχνονται όπως θέλησαν να μας διδάξουν κάποιοι μέσα σε εισαγωγικά σπουδασμένοι των καιρών μας.!
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η επανάσταση του 21 ήταν καταδικασμένη όχι να αποτύχει, αλλά να επιτύχει και πέτυχε. Λάθη δεν έγιναν; Πολλά. Δύο εμφύλιοι πόλεμοι. Ο Κολοκοτρώνης φυλακίσθηκε. Η φτώχεια πολλών αγωνιστών. Ο Νικηταράς πέθανε ζητιανεύοντας. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Μακρυγιάννη. Τούτη όμως την ώρα δε μετράμε τις απώλειες, αλλά αυτά που κερδίσαμε. Γιατι όλα αυτά Δάσκαλε; Γιατί Σήμερα το ζητούμενο είναι το τρίτο θαύμα. Είναι εφικτό; ΝΑΙ. Με Πίστη και Αγώνα και Μνήμη και Ομοψυχία. «Oτι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μη λέγη ούτε ο δυνατός “εγώ”, ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγη ο καθείς εγώ; Όταν αγωνιστή μόνος του και φκειάση, ή χαλάση να λέγη εγώ. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκειάνουν, τότε
να λένε “εμείς”. Είμαστε εις το εμείς κι όχι εις το “εγώ”. Και εις το εξής να μάθωμεν γνώση, αν θέλωμεν να φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί».
O λόγος του ας γίνει εφαλτήριο για το αύριο που οφείλουμε να αγωνιστούμε για να είναι καλύτερο από το χθες.
Η επέτειος των 200 χρόνων προσφέρεται για απολογισμό όσων έγιναν από τότε, προσφέρεται όμως παράλληλα για οραματισμό της μελλοντικής πορείας του έθνους. Οφείλουμε να τιμήσουμε την επέτειο, να αναδείξουμε την ιστορία μας που αφήνει μια παρακαταθήκη για το μέλλον, να αξιολογήσουμε αυτά που πετύχαμε, να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας αλλά συγχρόνως να ξεκινήσουμε μια νέα εκσυγχρονιστική επανάσταση, να μετατρέψουμε την ιστορία μας σε ευρηματικότητα και ορμή για το μέλλον, να ψάξουμε το καινούργιο.
Να συνδέσουμε το παρελθόν με το μέλλον και να του δώσουμε αναπτυξιακή διάσταση. ΄Ετσι το 2021 μπορεί να είναι μια αφετηρία για να πετύχουμε μια νέα παλιγγενεσία και όχι μόνο μια ευκαιρία για ανάμνηση του παρελθόντος.
Δημήτρης Γ. Κρητικός
Γιατρός πνευμονολόγος
Επικεφαλής παράταξης «Ρόδος Αξιών»
Πρώην Δήμαρχος Καμείρου Ρόδου
