Την πρόταση αναθεώρησης – εξειδίκευσης και την Εισηγητική Έκθεση για την Αναθεώρηση και Εξειδίκευση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, παρουσιάζει σήμερα η «δ».
To θέμα απασχόλησε τη χθεσινή συνεδρίαση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην πολυσέλιδη αναλυτική εισήγηση, το ΠΧΠ Ν.Αιγαίου συνιστά, την συνθετική πρόταση για το νέο χωρο-αναπτυξιακό σχέδιο της Περιφέρειας, και περιλαμβάνει τον συνολικό σχεδιασμό με αναπτυξιακές -οικονομικές, χωροταξικές-περιβαλλοντικές και πολεοδομικές-οικιστικές κατευθύνσεις σε χρονικό ορίζοντα δεκαπενταετίας.
Αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την περιφερειακή αναπτυξιακή ανασυγκρότηση (νέα αυτοδιοικητική περιφερειακή δομή) και τη δημιουργία συνθηκών προώθησης, ανάδειξης και διευκόλυνσης ζωτικών για την οικονομία επενδυτικών ευκαιριών και, στο πνεύμα αυτό, το προγραμματικό πλαίσιο για τα έργα και τις παρεμβάσεις που θα προγραμματισθούν στα επόμενα χρόνια και, συγχρόνως, το πλαίσιο στήριξης και τεκμηρίωσης των αντίστοιχων αιτημάτων της Περιφέρειας για χρηματοδότηση. Με την σχετική Υπουργική Απόφαση αναθεωρείται και εξειδικεύεται το μέχρι σήμερα ισχύον ΠΠΧΣΑΑ Ν.Αιγαίου, ώστε να ανταποκρίνεται σε επικαιροποιημένες ανάγκες και δεδομένα.
Σκοποί και Στόχοι
Οι βασικοί σκοποί του ΠΧΠ συνίστανται:
1. Στην απόκτηση ενός επικαιροποιημένου ολοκληρωμένου χωρο-αναπτυξιακού Σχεδίου της ΠΝΑι, με αναπτυξιακές – οικονομικές, χωροταξικές – περιβαλλοντικές και πολεοδομικές – οικιστικές κατευθύνσεις σε χρονικό ορίζοντα δεκαπενταετίας.
2.Στην ανάδειξη της ΠΝΑι συνολικά και κάθε διακριτής μονάδας αυτοτελώς σε έναν αξιοβίωτο τόπο μόνιμης διαβίωσης
-Επιμέρους γενικοί και ειδικοί στόχοι:
1.Ενίσχυση της εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας της ΠΝΑι σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, μέσω της μεταστροφής των αδυναμιών που συνεπάγεται η νησιωτικότητα
2. Σταδιακή ελαχιστοποίηση των εξαρτήσεων και προσέγγιση της αυτάρκειας σε ορισμένους τομείς
3. Ανάπτυξη εσωτερικών δικτύων συνεργασίας / συμπληρωματικής λειτουργίας, με έμφαση στη μείωση της αναποτελεσματικότητας και την εξοικονόμηση ανθρώπινων και άλλων πόρων
4. Αποδοτική χρήση όλων των φυσικών και πολιτισμικών πόρων της ΠΝΑι
5. Θωράκιση έναντι της περιβαλλοντικής τρωτότητας οφειλόμενης σε εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες, φυσικούς και ανθρωπογενείς
6. Αναβάθμιση και ανάδειξη φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος
7. Ενίσχυση του ρόλου του Νοτίου Αιγαίου ως κορυφαίου προορισμού του τουρισμού εμπειρίας παγκοσμίως, μέσω της υιοθέτησης μιας στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, διαφοροποίησης του προϊόντος και δημιουργίας ταυτότητας προορισμού –και μία σειρά από καινοτόμες παρεμβάσεις
Σχετικά με την θέση της Περιφέρειας στον διεθνή, ευρωπαϊκό και εθνικό χώρο:
Η δυναμική της ΠΝΑι στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές χωρικό σύστημα προσδιορίζεται από την αλληλεπίδραση ενδογενών και εξωγενών παραγόντων, σταθερών και μεταβλητών. Η γεωγραφική και γεωπολιτική θέση, σε συνδυασμό με την πολυ-νησιωτικότητα, είναι οι σημαντικότεροι ανελαστικοί παράγοντες.
Η μεγάλη απόσταση από τα Ευρωπαϊκά Κέντρα ανάπτυξης, η ανυπαρξία κοινών συνόρων με άλλα Ευρωπαϊκά Κράτη – Μέλη και ο νησιωτικός / πολυνησιακός χαρακτήρας (55 κατοικημένα νησιά και πλήθος νησίδων και βραχονησίδων εξαιρετικά μικρού πληθυσμιακού μεγέθους ή/και περιοδικής κατοίκησης, αλλά με υψηλό παραγωγικό δυναμικό), με την επακόλουθη διάσπαση του χώρου, καθιστούν το Νότιο Αιγαίο μια εξαιρετικά απομονωμένη Ευρωπαϊκή Περιφέρεια.
Η θέση της Περιφέρειας στο σταυροδρόμι διεθνών θαλασσίων διαδρομών και αξόνων μεταφοράς (προς τη Μαύρη Θάλασσα, τον Ινδικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό) την καθιστά εν δυνάμει κόμβο θαλάσσιων μεταφορών. Ο εναέριος χώρος αποτελεί, επίσης, κομβικό σημείο για την Εγγύς, Μέση και Άπω Ανατολή, την Αφρική και την Ωκεανία.
Παρότι στο Νότιο Αιγαίο περιλαμβάνονται τρεις από τους είκοσι έξι σημαντικότερους λιμένες της χώρας -της Σύρου (Ερμούπολης), Ρόδου και Καλύμνου- και στη σειρά κατάταξης ανάλογα με την έκταση που καταλαμβάνουν κατέχουν την 7η, 8η και 13η θέση αντίστοιχα, η εμπορική σημασία του συνόλου των λιμένων της Περιφέρειας είναι ελάχιστη σε επίπεδο ΕΕ και Χώρας. Αντίθετα, λόγω της συνεχώς αυξανόμενης εξάρτησης των νήσων από άλλες περιφέρειες της χώρας για την προμήθεια αγαθών, ο ενδοπεριφερειακός ρόλος τους αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Πρέπει, όμως, να σημειωθεί ότι η προσπελασιμότητα σε σχέση με τη γεωγραφική θέση γίνεται εξαιρετικά δυσμενής κατά τους χειμερινούς μήνες.
Η, κοινά αποδεκτή, ανάγκη επαναπροσανατολισμού των αναπτυξιακών επιλογών ακόμη και του πρόσφατου παρελθόντος και εξεύρεσης αποτελεσματικών μεθόδων για την αντιμετώπιση των παγκοσμίου κλίμακας περιβαλλοντικών προβλημάτων, θέτει σε προνομιακή θέση το Νότιο Αιγαίο ως τόπο έρευνας και πιλοτικών εφαρμογών.
Πρόσθετες ευκαιρίες θα δημιουργήσουν η αξιοποίηση του σχεδόν ανεκμετάλλευτου, σήμερα, δυναμικού του θαλάσσιου χώρου και η εισαγωγή καινοτόμων μορφών τουρισμού. Δεδομένου ότι ο τουρισμός θα εξακολουθήσει να αποτελεί την κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητα και συνεκτιμώντας τα χρονίζοντα διαρθρωτικά προβλήματα, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα (προσέγγιση ή/και υπέρβαση ορίων φέρουσας ικανότητας και χωρητικότητας σε ορισμένα νησιά – περιοχές), τις μεταβολές στα χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις των τουριστών στις χώρες προέλευσης, απαιτείται η μεταστροφή του επικρατούντος μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, η αναβάθμιση και συμπλήρωση υποδομών για την ανταπόκριση στην αυξανόμενη επισκεψιμότητα.
Στην εισήγηση αναφέρονται αναλυτικά ανά κεφάλαιο και άρθρα οι πηγές χρηματοδότησης των προτεινόμενων παρεμβάσεων, οι παρεμβάσεις ανά ΟΤΑ, οι στρατηγικές κατευθύνσεις ανά δήμο, διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες και πολλά αναλυτικά στοιχεία για τις δράσεις που προβλέπονται.
Το πρόγραμμα δράσης αφορά στην προγραμματική περίοδο 2017-2031 (συνολικά 15 έτη), με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εφαρμογής την πενταετία 2017-2021 και μακροπρόθεσμο την δεκαετία 2022-2031.
