Συνέντευξη στον
Γιάννη Μπόζιο
Η παρούσα -και πολύ περισσότερο- η αυριανή αγορά εργασίας αναδιαμορφώνεται και οι ανάγκες διαφοροποιούνται. Έχουμε νέα επαγγέλματα, καινούργιους κλάδους, όπως και πρωτοεμφανιζόμενα αντικείμενα σπουδών, τα οποία δεν μπορεί να γνωρίζει ο καθένας μας.
Θεωρώ πως θα έχουμε τα επόμενα χρόνια σημαντικές αλλαγές σε επίπεδο προγραμμάτων σπουδών, και σε προπτυχιακό αλλά και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, και παράλληλα θα υπάρχουν αλλαγές και αναφορικά με άλλα επιμέρους στοιχεία. Υπάρχουν πολύ αξιόλογα τμήματα, όπως για παράδειγμα εδώ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, με ένα μοναδικό πρόγραμμα σπουδών, το οποίο όμως τα παιδιά δεν το ξέρουν. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε τους νέους ανθρώπους να ανακαλύψουν τέτοιες πληροφορίες!
Εάν δεν θέλουμε να είμαστε ουραγοί στην 4η βιομηχανική επανάσταση, αυτό είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε. Πρέπει να επενδύσουμε στην κοινωνία της γνώσης και να κρατήσουμε όσο το δυνατόν το ανθρώπινο δυναμικό μας, αναφέρει ο Δρ Ταουσάνης Χρήστος, Επιστημονικός Διευθυντής EMPLOY EDU Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας
• Ποιο είναι το αντικείμενο ενός συμβούλου σταδιοδρομίας;
Ο σύμβουλος σταδιοδρομίας έχει ως αποστολή να βοηθήσει κάθε άνθρωπο να κάνει τις καλύτερες επιλογές για τα επόμενα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά του βήματα. Ειδικά στους νέους ανθρώπους, η συμβολή του είναι καταλυτική, καθώς τους βοηθάει να ανακαλύψουν σημαντικά στοιχεία που έχουν να κάνουν με εκπαιδευτικά και επαγγελματικά ενδιαφέροντα και κλίσεις και να συνδυάσουν με στοχευμένες επιλογές σπουδών. Να σχεδιάσουν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά μονοπάτια που θα τους φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στο μαθησιακό και επαγγελματικό στόχο που τους ενδιαφέρει.
• Σε τι επίπεδο βρίσκεται ο επαγγελματικός προσανατολισμός στην Ελλάδα σήμερα;
Σίγουρα είναι σε πολύ καλύτερο επίπεδο από ό,τι ήταν πριν 20 χρόνια που άρχισα εγώ να δραστηριοποιούμαι. Πλέον είναι ένας κλάδος που δεν είναι άγνωστος όπως συνέβαινε στο παρελθόν και το μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου έχει αντιληφθεί τη μέγιστη συμβολή του, όχι μόνο στην επαγγελματική επιτυχία, αλλά και στην οικογενειακή γαλήνη και ευρύτερα στην προσωπική ευτυχία.
Ως προς αυτό, καταλυτική ήταν η συμβολή των φροντιστηρίων μέσης εκπαίδευσης που ενίσχυσαν ποικιλοτρόπως το θεσμό και εντάξανε σημαντικές υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού στο πρόγραμμα τους. Επίσης, οι συνάδελφοι του δημοσίου, όπου έδωσαν και δίνουν το δικό τους αγώνα, με πολύ περιορισμένα μέσα και δυναμικό, συνέβαλαν σημαντικά. Τέλος, θεωρώ πως και εμείς οι υπόλοιποι λειτουργοί της συμβουλευτικής, βάλαμε ένα λιθαράκι ακόμη ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστή η επιστήμη στο ευρύ κοινό. Εγώ ο ίδιος, έχω υλοποιήσει περισσότερες από 1000 διαλέξεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, οπότε αισθάνομαι πως και εγώ με τη σειρά μου, έστω και λίγο, βοήθησα στη διάχυσή του.
• Σε σχέση με το παρελθόν, η εποχή σήμερα απαιτεί σε μεγαλύτερο βαθμό την ύπαρξη σωστής ενημέρωσης από ειδικούς στο επίπεδο της μόρφωσης και της επιλογής επαγγέλματος;
Αναμφίβολα! Η παρούσα -και πολύ περισσότερο- η αυριανή αγορά εργασίας αναδιαμορφώνεται και οι ανάγκες διαφοροποιούνται. Έχουμε νέα επαγγέλματα, καινούργιους κλάδους, όπως και πρωτοεμφανιζόμενα αντικείμενα σπουδών, τα οποία δεν μπορει να γνωρίζει ο καθένας μας. Για παράδειγμα, εάν αναφερθούμε σε τεχνολογίες όπως το blockchain ή σε δυναμικά πεδία όπως η εφοδιαστική αλυσίδα ή βιοτεχνολογία, η εμβιομηχανική και πολλά ακόμη, αυτά είναι δεδομένα τα οποία δεν μπορει να γνωρίζει ένας γονιός σήμερα εκ των πραγμάτων. Για το λόγο αυτό, έρχεται ο ειδικός και διασαφηνίζει αυτά τα δεδομένα και κάνει τη σχετική σύνδεση και με τις επιδιώξεις του κάθε μαθητή, φοιτητή κ.ο.κ.
Το αντιλαμβάνομαι και στην πράξη αυτό έντονα, όταν για παράδειγμα αναφέρω συχνά κλάδους που δεν είναι ευρύτερα γνωστοί αλλά έχουν μια τεράστια δυναμική για το μέλλον όπως η ανάλυση δεδομένων. Επίσης, συχνά λόγω επιφανειακής ενημέρωσης, αγνοούν πολλοί μαθητές τις επιλογές τους. Υπάρχουν πολύ αξιόλογα τμήματα όπως για παράδειγμα εδώ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, με ένα μοναδικό πρόγραμμα σπουδών, το οποίο όμως τα παιδιά δεν το ξέρουν. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε τους νέους ανθρώπους να ανακαλύψουν τέτοιες πληροφορίες! Το να προσπαθούμε να σχεδιάσουμε την καριέρα μας, κάνοντας μια επιφανειακή συζήτηση, πλέον μόνο σε εσφαλμένα μονοπάτια μας οδηγεί. Ή να το πω και διαφορετικά, το μηχανογραφικό, οι επιλογές μας και η καριέρα μας δεν είναι τόσο απλή όπως στο παρελθόν.
• Μετά και τις τελευταίες αλλαγές πώς διακρίνεται το μέλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
Θεωρώ πως θα έχουμε τα επόμενα χρόνια σημαντικές αλλαγές σε επίπεδο προγραμμάτων σπουδών, και σε προπτυχιακό αλλά και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, και παράλληλα θα υπάρχουν αλλαγές και αναφορικά με άλλα επιμέρους στοιχεία. Για παράδειγμα είμαι σίγουρος πως θα ανέβει ο μέσος ηλικιακός όρος των φοιτητών αφού πλέον και άνθρωποι σε μεγαλύτερη ηλικία επιλέγουν να σπουδάσουν. Επιπρόσθετα, θα δούμε αλλαγές και στη μορφή αλλά και στο μαθησιακό περιεχόμενο. Πλέον μιλάμε για πρόσβαση στη γνώση και αυτό οφείλουμε να το συνυπολογίσουμε στο σχεδιασμό της επόμενης ημέρας.
• Θεωρείτε πως η Πανδημία θα επηρεάσει τα κριτήρια επιλογής σχολών από την πλευρά των μαθητών;
Θεωρώ πως θα υπάρχει μια σημαντική στροφή στα επαγγέλματα Υγείας στα επόμενα χρόνια καθώς ανέδειξαν, ξανά, στη κοινή συνείδηση την αξία τους, για το κοινωνικό σύνολο. Επίσης, και μια μικρή στροφή σε σχολές που οδηγούν σε σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση καθώς, μετά από περιόδους αβεβαιότητας, είναι κάτι το αναμενόμενο.
• Είναι στη σωστή κατεύθυνση από το υπουργείο η εισαγωγή στην εκπαιδευτική διαδικασία δραστηριοτήτων που οξύνουν τις κοινωνικές δεξιότητες των νέων;
Θεωρώ πως εάν γίνει άρτια αυτή η προσπάθεια, θα είναι από τις σημαντικότερες διαδικασίες. Το θέμα του skills mismatch ή το skills gap, στα επόμενα χρόνια, θα είναι τεράστιο και το εννοώ. Ήδη εντοπίζουμε σημαντική έλλειψη δεξιοτήτων και θεωρώ πως οι κοινωνικές – ήπιες δεξιότητες, θα είναι αυτές, που στα επόμενα χρόνια, θα εκτιμώνται σημαντικά όχι μόνο από φορείς, επιχειρήσεις κ.λπ. αλλά και από τον καθένα μας ξεχωριστά.
• Είναι εφικτή η μετατροπή του braindrain σε braingain στην χώρα μας και αν ναι με ποιόν τρόπο;
Εάν αφαιρέσουμε τα οικονομικά κίνητρα αναφορικά με το επίπεδο των αμοιβών, το οποίο είναι ένα περίπλοκο και σύνθετο θέμα για να αναλυθεί, στα υπόλοιπα θεωρώ πως δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
Έχω πολλούς συναδέλφους διδάκτορες στο εξωτερικό οι οποίοι πρόθυμα θα επέστρεφαν πίσω στην Ελλάδα -και με λιγότερα χρήματα- για να είναι στην πατρίδα τους και στην ομορφιές της.
Νομίζω πως σημαντικές παράμετροι είναι η αξιοκρατία, η αποκέντρωση (για να δοθούν κίνητρα ώστε να γίνουν hubs και σε μικρότερες πόλεις εκτός Αττικής, όπου θα υπάρχει και καλύτερη ποιότητα ζωής και χαμηλότερο κόστος διαβίωσης) αλλά και με τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και με αληθινές ευκαιρίες και προσβάσιμη τεχνογνωσία για έρευνα και επιχειρείν.
Εάν όλα αυτά λυθούν, τότε να είστε σίγουροι πως ένα σημαντικό μέρος νέων επιστημόνων θα επιτρέψει, διότι θα αντιληφθεί πράγματι πως και στην Ελλάδα θα έχει δυνατότητες να εκπληρώσει τους στόχους του σε ένα αξιόλογο κοινωνικο, εργασιακό και πολιτικό περιβάλλον.
Εάν δεν θέλουμε να είμαστε ουραγοί στην 4η βιομηχανική επανάσταση, αυτό είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε. Πρέπει να επενδύσουμε στην κοινωνία της γνώσης και να κρατήσουμε όσο το δυνατόν το ανθρώπινο δυναμικό μας. Ειδικά εκείνο που θέλει δημιουργικά να προσφέρει στην επιστήμη και στη χώρα μας…
