Στη σκιά… της τεχνολογίας και του διαδικτύου, που όλα γίνονται με ένα «κλικ» από το κινητό ή τον υπολογιστή, οι παραδοσιακές τέχνες αναζητούν τον δικό τους χώρο στην νέα εποχή, πριν περάσουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας…
Προσφάτως, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου και βιώσιμου σχεδίου για τη διαφύλαξη της ξυλοναυπηγικής τέχνης και των παραδοσιακών σκαφών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γεώργιος Καμίτσης, ένας από τους λιγοστούς εναπομείναντες μυλομαραγκούς της Ελλάδας, καλεί μέσω της «δ» τους τοπικούς φορείς να αρπάξουν τη «χρυσή ευκαιρία» και να διεκδικήσουν την ίδρυση και λειτουργία Σχολής Ξυλουργικής Τέχνης στα Δωδεκάνησα.
Ο ίδιος, πασχίζει να κρατήσει την ξυλουργική τέχνη ζωντανή και να μεταδώσει τις γνώσεις του στις επόμενες γενιές. Το 2012 η EUROPA NOSTRA βράβευσε τους Ανεμόμυλους της Πάτμου ως την καλύτερη ανακαίνιση στην Ευρώπη… «μεγάλη τιμή και διάκριση για όλη την ομάδα εργασίας», όπως την χαρακτηρίζει ο ίδιος.
Από χρόνια υποστηρίζει ότι μπορεί η ξυλουργική τέχνη να βρει τη θέση της στην νέα εποχή και εκτιμά ότι στην Πάτμο, θα μπορούσε κάλλιστα να λειτουργήσει η Σχολή Ξυλουργικής Τέχνης.
«Η Σχολή Ξυλουργικής Τέχνης, είναι ο χώρος όπου διδάσκεται με θεωρητικό και πρακτικό τρόπο ο σχεδιασμός, τα υλικά, τα εργαλεία και οι τεχνικές που εφαρμόζει ο ξυλουργός έτσι ώστε οι πάσης φύσεως κατασκευές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, να έχουν ως πρώτο κριτήριο την καλύτερη ποιότητα ζωής με σεβασμό στο περιβάλλον. Οι κατασκευές αφορούν ένα ευρύ φάσμα, όπως κουφώματα, έπιπλα, οροφές, πατώματα, ανεμόμυλους, ξύλινα σκάφη σε παραδοσιακή γραμμή… Το ξύλο είναι υλικό διαχρονικό. Η χρήση του χάνεται μέσα στους αιώνες και το μεγάλο στοίχημα ήταν και είναι η μεγάλη διάρκεια ζωής των κατασκευών. Σήμερα το ξύλο σε συνεργασία με άλλα υλικά μπορεί να δώσει τον “πράσινο χαρακτήρα” και ταυτόχρονα το αποτέλεσμα να σέβεται την ιδιαίτερη ιστορική αρχιτεκτονική στα κτήρια των νησιών μας. Το ξύλο ως υλικό είναι φυσικό, ανακυκλώνεται εύκολα και έτσι ο κύκλος ζωής του δεν αφήνει υπόλοιπα δύσκολα στην διαχείριση απορριμμάτων σε σχέση με άλλα υλικά που συναντάμε στα εργοτάξια. Η σημερινή τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σε μέγιστο βαθμό τον τεχνίτη να κάνει πιο εύκολη την εργασία του. Βασική προϋπόθεση είναι η γνώση του ξύλου λαμβάνοντας υπόψη τις αντιδράσεις στις καιρικές συνθήκες. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός απαιτεί κεφάλαια για την προμήθεια του και εκμάθηση υπολογιστών προκειμένου να υποστηριχθεί η παραγωγή και η μείωση της τιμής του τελικού προϊόντος. Πάντα βέβαια υπάρχει η χρυσή τομή η οποία εμπεριέχει μεγάλη δόση αγάπης και αφοσίωσης για την τέχνη γενικά και ειδικά για το ξύλο…», λέει ο κ. Γ. Καμίτσης στη «δ».
Περαιτέρω επισημαίνει ότι τα Δωδεκάνησα και ιδιαιτέρως η Πάτμος είναι ιδανικός τόπος για την ίδρυση της Σχολής εξαιτίας της ιδιαίτερης κληρονομιάς του τόπου μας.
«Τα ιταλικά κτήρια, σε όλα μας τα νησιά, είναι ζωντανά παραδείγματα της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής που υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα παραδοσιακά σπίτια στους μεσαιωνικούς οικισμούς αποτελούν Ευρωπαϊκή κληρονομιά. Οι ανεμόμυλοι οι οποίοι μπορούν να παράγουν και ηλεκτρικό ρεύμα εκτός από το να αλέθουν καρπούς είναι πρόκληση αναπάντητη. Τα ξύλινα σκάφη σε παραδοσιακή γραμμή που έχουν νέες μεθόδους στην κατασκευή και συνδυασμό υλικών προκειμένου να δοθεί η μέγιστη διάρκεια ζωής και να μειωθεί η συντήρηση είναι θέμα προς συζήτηση. Τα ξύλινα κουφώματα που διαθέτουν υαλοπίνακες για μόνωση και ελαστικά παρεμβύσματα για τις απώλειες μπορούν να έχουν πράσινο πιστοποιητικό. Με ειδικό σχεδιασμό μπορούμε να κρατήσουμε το μορφολογικό σχεδιασμό που συναντάμε στους παραδοσιακούς οικισμούς. Εδώ σε αυτό το σημείο πρέπει να γίνει εργασία σε επίπεδο πανεπιστημίου…», επισημαίνει και εξηγεί στη «δ» για ποιο λόγο προτείνει την Πάτμο για την Ιδρυση της Σχολής:
«Η Πάτμος η Ιερή… Έχει την δική της ιστορία με πολλούς εραστές – κατοίκους ευρωπαϊκής προέλευσης. Ο οικισμός της Χώρας και το Ιερό σπήλαιο της Αποκάλυψης είναι ιστορικός τόπος UNESCO με ιδιαίτερες ομορφιές. Έχουμε τους βραβευμένους ανεμόμυλους από την Europa Nostra ως φυσικό αρχείο μελέτης και καταγραφής. Εννοείται πως τα σχέδια έχουν λάβει την έγκριση της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Έχουμε τον μεσαιωνικό οικισμό της Χώρας με φυσικό αρχείο ξύλινων κουφωμάτων στην θέση τους. Οι οροφές και τα πατώματα επίσης έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Έχουμε την Ιερά Μονή Ιωάννου του Θεολόγου η οποία ως θεματοφύλακας της ιστορίας έχει από αιώνες διατηρήσει ξύλινες κατασκευές οι οποίες είναι φυσικό αρχείο προς μελέτη. Έπιπλα της εκκλησιαστικής ζωής αλλά και της καθημερινής χρήσης υπάρχουν εντός της Μονής αλλά και στα εξαρτήματα της. Έχουμε το καρνάγιο το οποίο δίνει δεύτερη ζωή σε παλιά ξύλινα σκαριά και κατασκευάζει νέα σκάφη την εποχή που κυριαρχεί το πλαστικό με ημερομηνία λήξης… Βασικά υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι αγαπούν την δουλειά τους και θέλουν να μείνει η γνώση στις επόμενες γενιές. Επίσης οι πρόσφατες ξυλουργικές εργασίες ειδικών απαιτήσεων στο νέο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στις Σέρρες, απέδειξαν ότι δεν υπάρχουν δυσκολίες όταν υπάρχει τεχνική γνώση και διάθεση για μάθηση. Η μικρή Πάτμος, μέσα από τα χέρια μου, εκτέλεσε ένα έργο ευρωπαϊκών προδιαγραφών σηκώνοντας ψηλά την ελληνική σημαία», λέει χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, αναφέρει ότι «η Σχολή Ξυλουργικής Τέχνης, πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Παιδείας, με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, του ΤΕΕ, του ΕΒΕΔ, του Δήμου Πάτμου, της Ιεράς Μονής Ιωάννου του Θεολόγου και των τεχνιτών που έχουν αποδείξει την αγάπη τους για την τέχνη. Την ανάγκη ίδρυσης της Σχολής Ξυλουργικής Τέχνης ένιωσα στα εγκαίνια των Ανεμόμυλων το έτος 2010. Ένιωσα δέος όταν οι Ελβετοί είπαν… “Εύγε δεν μας έχετε συνηθίσει οι Έλληνες σε συνέπεια χρονική και επαγγελματική”! Πιστεύω πως ωρίμασε η ιδέα και ήρθε η ώρα όπου τα λόγια θα γίνουν πράξη. Η σχολή μπορεί να βοηθήσει στα μέγιστα την διάσωση των παραδοσιακών τεχνών και να δημιουργήσει τεχνίτες σε εποχές που οι νέοι ψάχνουν ενασχόληση και ένα πιο σίγουρο επαγγελματικό μέλλον σε ετήσια βάση».
Ως προς τα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου αναφέρει ότι σε κάθε νησί υπάρχουν παραδοσιακές τέχνες. Μπορεί να γίνει καταγραφή και με σοφές επιλογές να δημιουργηθούν σχολές και για άλλα υλικά όπως ο πηλός, το δέρμα, τα υφαντά κ.ά.
«Nα διεκδικήσουμε τη λειτουργία της Σχολής Ξυλουργικής Τέχνης στα Δωδεκάνησα»
