Διεθνείς διαστάσεις προσλαμβάνει η αναγνώριση του σπουδαίου έργου που επιτελείται στην Υπηρεσία Γενικών Αρχείων του Κράτους στη Ρόδο, το οποίο θα μείνει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και την εγκατάλειψη τα τελευταία χρόνια από το κεντρικό κράτος, αυτό δεν είναι εμπόδιο για την συνέχιση της ψηφιοποίησης του ιστορικού αρχείου και την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του διεθνούς κοινού αναδεικνύοντας τον πλούτο των Αρχείων της Δωδεκανήσου.
Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ρόδου διασώζεται πολύτιμο αρχειακό υλικό, που συνδέεται με την ιστορική διαδρομή της Ρόδου και γενικά των Δωδεκανήσων, από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία 12ος αι., την Οθωμανική Αυτοκρατορία, την Ιταλική κατοχή, τους Γερμανούς και τους Άγγλους πριν ενσωματωθούν τελικώς με την υπόλοιπη Ελλάδα το 1947. Το γεγονός αυτό κατατάσσει τα ΓΑΚ Ρόδου στα σημαντικότερα της Ελλάδας με εμβέλεια στο εξωτερικό όπου έχουν πραγματωθεί εκτενείς ιστορικές μελέτες από Πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας καθώς και αφιερώματα στο πολύτιμο αυτό αρχείο με αποτέλεσμα να εμπλουτίζεται διαρκώς η διεθνής βιβλιογραφία με θέμα την ιστορία της Δωδεκανήσου. Επίσης τα ΓΑΚ Ρόδου βάσει της νομοθεσίας για τις εκκαθαρίσεις αρχειακού υλικού δημοσίων υπηρεσιών εμπλουτίζονται και με σύγχρονα δημόσια αρχεία.
Ένα από τα πολύτιμα ευρήματα είναι κι αυτό, του καταλόγου των Εβραίων που είχαν απελαθεί από τη μυστική αστυνομία της 23ης Ιουλίου 1944, που εντοπίστηκε ταξινομημένο σε λάθος έτος. Ήταν ταξινομημένο στο 1945 με λανθασμένη μετάφραση του τίτλου που έλεγε «Αναχώρηση Ξένων από τη Ρόδο». Δημιουργήθηκε εκ νέου υποφάκελος για αυτά τα έγγραφα και ταξινομήθηκε στη σωστή θέση, ψηφιοποιήθηκε με τις άοκνες προσπάθειες της προϊσταμένης κ. Ειρήνης Τόλιου και πλέον αποτελεί σημείο αναφοράς Εβραίων ανά τον κόσμο που κατάφεραν να βρουν τις ρίζες τους στο νησί μας.
Όπως δήλωσε στη «δ» η προϊσταμένη των ΓΑΚ Ρόδου κ. Ειρήνη Τόλιου, Εβραίοι από όλο τον κόσμο επισκέπτονται τα αρχεία της Δωδεκανήσου για να εντοπίσουν τις ρίζες τους, με αρχειακό και φωτογραφικό υλικό που διασώθηκε και φυλάσσεται στο αρχείο.
Στο πλαίσιο αυτό, και αναγνωρίζοντας το σημαντικό έργο που επιτελείται, πολλοί ομογενείς αλλά και άνθρωποι που ξαναβρήκαν τις ρίζες τους, έχουν προχωρήσει σε γενναίες δωρεές, καλύπτοντας το κενό του κράτους που είναι ο μεγάλος «απών» από όλη αυτή την προσπάθεια.
Αρκεί να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια, η προϊσταμένη της Υπηρεσίας κ. Ειρήνη Τόλιου, έχει χρειαστεί να βάλει πολλές φορές το χέρι στην τσέπη και να καλύψει με δικά της έξοδα τα απαραίτητα αναλώσιμα, όπως χαρτί, μελάνι, καθαριότητα χώρου, ακόμα και για την αγορά μασκών και αντισηπτικών…
Την ίδια ώρα που η Υπηρεσία έχει αφεθεί στην τύχη της από το κράτος, οι δωρεές έρχονται ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και καλύπτουν μια σειρά από πάγιες ανάγκες.
«Θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά όλους αυτούς που από κάθε γωνία του πλανήτη μας επισκέπτονται και δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους καθώς και όλους εκείνους που κάνουν δωρεές χάρις στις οποίες καταφέραμε να καλύψουμε μεγάλο μέρος των αναγκών μας, όπως αρχειοστάσια-βιβλιοθήκες για τη διαφύλαξη και την έκθεση των αρχείων απαραίτητα εξαρτήματα για φωτοτυπικό και ηλεκτρονικούς υπολογιστές και πολλά άλλα. Η διεθνής κοινότητα στέκεται με μεγάλο σεβασμό και αγάπη στο έργο μας και παρακολουθεί την εξέλιξη του, στηρίζοντάς μας έμπρακτα», δηλώνει στη «δ» η κ. Ειρήνη Τόλιου.
Όπως αναφέρει, πολλοί επισκέπτες, επιθυμούν να πληρώσουν για την παροχή υπηρεσιών και την άψογη εξυπηρέτηση από την Υπηρεσία, μη γνωρίζοντας ότι είναι δωρεάν.
Στο πλαίσιο αυτό ο ομογενής κ. Νίκος Πάππας κάτοικος Αυστραλίας με καταγωγή από το Καστελλόριζο αλλά και ο πρόεδρος του Rhodes Jewish Historical Foundation στο Los Angeles Καλιφόρνιας Mr Aaron Hasson, προχώρησαν σε γενναίες δωρεές στηρίζοντας εμπράκτως την υπηρεσία των ΓΑΚ Ρόδου.
«Θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά, όλους όσοι στηρίζουν το έργο μας με κάθε τρόπο. Αυτή είναι για εμάς η πιο σπουδαία επιβράβευση για να συνεχίσουμε το έργο στα ΓΑΚ Ρόδου. Η αρχειακή μας υπηρεσία έχει φιλοξενηθεί σε πολλά ντοκιμαντέρ, δημοσιεύσεις σε διεθνείς και ελληνικές εφημερίδες, περιοδικά ηλεκτρονικά και έντυπα, με σκοπό πάντα να αναδεικνύουμε με κάθε ευκαιρία τον πλούτο των αρχείων της Δωδεκανήσου που φυλάσσεται στα ΓΑΚ Ρόδου», αναφέρει η κ. Ειρήνη Τόλιου.
Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του προέδρου του Rhodes Jewish Historical Foundation Mr Aaron Hasson με κοινοποίηση στο Μουσείο Ολοκαυτώματος της Ουάσιγκτον μέσω της οποίας ευχαριστεί την προϊσταμένη των Αρχείων του Κράτους Ρόδου:
«Eπαινώ το γραφείο σας – ΓΑΚ Ρόδου – για την καθιέρωση μιας τόσο σημαντικής υπηρεσίας. Για παράδειγμα, μπόρεσα να λάβω αντίγραφα αστικών εγγράφων για ένα από τα μέλη της οικογένειάς μου από τη δεκαετία του 1930 που είχε απελαθεί στο Άουσβιτς τον Ιούλιο του 1944 και δολοφονήθηκε εκεί κατά την άφιξή του. Μέσω του αιτήματός μου προς την κα Ειρήνη Τόλιου, την προϊσταμένη του Τμήματος, εγώ και η οικογένειά μου είδαμε για πρώτη φορά μια φωτογραφία της Ventura Hanan. Αυτή η ανακάλυψη προκάλεσε τεράστιο ενθουσιασμό μεταξύ των οικογενειών μας (Σιάτλ, Λος Άντζελες και Νέα Υόρκη.) Ο γιος της Βεντούρα, ο Τζόζεφ, επέζησε από το Ολοκαύτωμα, αλλά ποτέ δεν είχε φωτογραφία της μητέρας του… Πέθανε στο Σιάτλ το 2011 σε ηλικία 91 ετών. Αυτή η φωτογραφία της Βεντούρα, ήταν η πρώτη φορά που η γυναίκα του Τζόζεφ είδε ποτέ μια φωτογραφία της πεθεράς της.
Ήταν η πρώτη φορά που τα παιδιά του Τζόζεφ: Βικτώρια, Λέα, Νάταν και Ντενίζ είδαν ποτέ μια φωτογραφία της γιαγιάς τους. Είναι η πρώτη φορά που θα παρουσιάσουν στα 10 δισέγγονά την φωτογραφία της προγιαγιάς τους. Οικογενειακές αποκαλύψεις όπως αυτές, πιθανότατα συμβαίνουν συχνά μέσω της ανταλλαγής προσωπικών πληροφοριών από το γραφείο αρχείων – ΓΑΚ Ρόδου.
Η εβραϊκή απέλαση τον Ιούλιο του 1944 προκάλεσε αδιανόητη καταστροφή. Αυτή η προσφορά των ιστορικών εγγράφων και γενεαλογικών δέντρων βοηθούν στη θεραπεία των οικογενειών των θυμάτων. Ως ιδρυτής και πρόεδρος του «Εβραϊκού Ιστορικού Ιδρύματος της Ρόδου», εκτιμώ τη μεγάλη αξία που παρέχει το γραφείο Αρχείων – ΓΑΚ Ρόδου- στις πολλές εβραϊκές οικογένειες της Ρόδου. Παρατήρησα επίσης ότι το αρχείο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει νέο και/ή βελτιωμένο εξοπλισμό για να διευκολύνει αυτές τις υπηρεσίες. Επομένως, εάν είναι επιτρεπτό αυτό, το ίδρυμα θα ήθελε να κάνει δωρεά για να υποστηρίξει τις προσπάθειες του γραφείου των αρχείων».
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ρόδου θα τιμήσουν τους δωρητές με την ανάρτηση τιμητικής πλακέτας στο Αναγνωστήριο καθώς και την δημοσίευση των ονομάτων τους ως ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης.
*Στην κεντρική φωτογραφία η προϊσταμένη των ΓΑΚ Ρόδου κ. Ειρήνη Τόλιου
με τον πρόεδρο του Rhodes Jewish Historical Foundation, Mr Aaron Hasson
