Στην περίοδο της πανδημίας αθόρυβα αλλά… αποτελεσματικά, η τοπική οικονομία, δέχεται χτυπήματα κάτω από τη μέση με την «άλωση» του κλάδου της εστίασης από μεγάλες αλυσίδες.
Τον τελευταίο διάστημα, «ξεφυτρώνουν» υποκαταστήματα αλυσίδων καφέ και ταχυφαγείων που πλέον επεκτείνονται και εκτός πόλεως Ρόδου, προκαλώντας έντονο προβληματισμό τόσο στους εναπομείναντες ντόπιους ιδιοκτήτες ομοειδών καταστημάτων που έχουν να αντιμετωπίσουν έναν άνευ προηγουμένου αθέμιτο ανταγωνισμό όσο και στο τοπικό εργατικό δυναμικό του κλάδου που βλέπει τις θέσεις εργασίας να λιγοστεύουν, σε μια περίοδο που η απασχόληση δοκιμάζεται σκληρά.
Στη Ρόδο, την τελευταία περίοδο έχουν ανοίξει δεκάδες υποκαταστήματα αλυσίδων καφέ και ταχυφαγείων self service, σε καταστήματα που οι ιδιοκτήτες τους -Ρόδιοι στην πλειονότητά τους- αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο.
Ο προβληματισμός που αναπτύσσεται εντόνως, αφορά στο πόσο θα αντέξουν οι ντόπιες επιχειρήσεις τον ανταγωνισμό που εξελίσσεται σε αγώνα μέχρι «τελικής πτώσεως»… Και στο τέλος κερδίζει ο ισχυρότερος, αφού το θαυμαστό παράδειγμα της νίκης του Δαυίδ εναντίον του Γολιάθ είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.
Ο πρόεδρος του Σωματείου Εστιατόρων κ. Γιάννης Κλούβας, όχι μόνο επιβεβαιώνει τον προβληματισμό που επικρατεί στην τοπική αγορά για την «επέλαση» των αλυσίδων αλλά δηλώνει πως πρόκειται για μια εξέλιξη από την οποία η τοπική οικονομία θα βγει λαβωμένη. «Τα υποκαταστήματα των αλυσίδων διαδέχονται το ένα το άλλο. Κλείνει ένα ροδίτικο μαγαζί και ανοίγει υποκατάστημα μιας αλυσίδας. Τα λεφτά φεύγουν από το νησί και καταλήγουν στην Αθήνα. Δεν απέχει ο καιρός που θα γίνουμε υπάλληλοι των μεγάλων αλυσίδων. Ο ανταγωνισμός απέναντι στις καφετέριες είναι όχι μόνον ισχυρός αλλά και αθέμιτος, διότι μην ξεχνάτε ότι οι αλυσίδες δεν απασχολούν σερβιτόρους αφού είναι self service. Η παραδοσιακή καφετέρια όμως απασχολεί σερβιτόρους με τουλάχιστον δύο βάρδιες όπου ο πελάτης μπορεί να καθίσει και μια και δύο και τρεις ώρες με τον ίδιο καφέ γι αυτό μπορεί να φαίνεται ότι έχει κόσμο αλλά ο τζίρος είναι μικρός… Εκτός κι αν πρόκειται για μικρό μαγαζί όπου μπορούν να απασχολούνται μόνον τα μέλη της οικογένειας», λέει ο κ. Γ. Κλούβας.
Όπως αναφέρει, υπάρχει ακόμα μια σοβαρή παράμετρος που διαμορφώνει εξελίξεις τις οποίες θα βρούμε μπροστά μας, κι αυτή είναι η συρρίκνωση των θέσεων εργασίας. «Στις αλυσίδες ο μισθός είναι πολύ χαμηλός και απασχολούνται άτομα κατά κύριο λόγο νεαρής ηλικίας. Στα καταστήματα όμως που απασχολούν προσωπικό για service, ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών για τον σερβιτόρο γίνεται στο εκάστοτε ισχύον τεκμαρτό ημερομίσθιο της ασφαλιστικής κλάσης, στην οποία κατατάσσεται κάθε φορά. Τα καταστήματα που θα παρέχουν εξυπηρέτηση του πελάτη στο τραπέζι όλο και θα λιγοστεύουν και αντικαθίστανται από υπηρεσίες self service… Το παιχνίδι είναι πολύ καλά οργανωμένο και δεν πρόκειται να αντέξουμε τον ανταγωνισμό. Θα δημιουργηθούν στη Ρόδο στρατιές εργαζομένων των 400 ευρώ και οι άνεργοι του κλάδου, ιδίως οι μεγαλύτερης ηλικίας, θα πολλαπλασιάζονται. Αυτή είναι η κατάσταση και όταν περάσει ο καιρός της πανδημίας θα δούμε τις πραγματικές επιπτώσεις αυτού που σήμερα συντελείται και θα τρομάξουμε, να είστε βέβαιοι γι αυτό. Περνάμε πολύ δύσκολες καταστάσεις σε μια σεζόν εξαιρετικά αβέβαιη…» λέει ο πρόεδρος του Σωματείου Εστιατόρων.
Περαιτέρω αναφέρει ότι, οι τα ταχυφαγεία και οι καντίνες που παρέχουν take out φαγητό, δεν πληρώνουν τέλη παρεπιδημούντων εν αντιθέσει με τα καταστήματα όπου ο πελάτης εξυπηρετείται στο τραπέζι του από σερβιτόρο, διευρύνοντας ακόμα περισσότερο τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
«Η επέλαση των αλυσίδων είναι μια βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και εν καιρώ θα την τινάξει στον αέρα», λέει χαρακτηριστικά. Σε ό,τι αφορά στην Παλιά Πόλη, ο κ. Κλούβας εκτιμά ότι μόλις διευρυνθεί η επέκταση σε βαθμό κορεσμού στο υπόλοιπο νησί, τότε σειρά θα πάρει το Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς όπου προσωρινά η «πολιορκία» δεν είναι σθεναρή επειδή η κίνηση περιορίζεται στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου χωρίς όμως αυτό να αποκλείει πολύ σύντομα να δούμε το ίδιο σκηνικό και εντός των τειχών.
Την ίδια ώρα που οι ντόπιοι ιδιοκτήτες, πασχίζουν να κρατηθούν όρθιοι από τις απόρροιες της πανδημίας, παρακολουθούν την φυσιογνωμία της τοπικής αγοράς να αλλάζει χωρίς να έχουν πολλά περιθώρια αντίδρασης.
Η αλλαγή αντικειμένου παραδοσιακών καταστημάτων της Ρόδου είναι πλέον γεγονός με έμφαση στον καφέ και στο φαγητό «στο πόδι» όπου το κέρδος είναι πιο εύκολο.
Τα χρυσοχοεία, τα ακριβά εστιατόρια, τα γουναράδικα, τα καταστήματα με ποιοτικά είδη ένδυσης και υπόδησης, γίνονται όλο και λιγότερα και τη θέση τους παίρνουν ταχυφαγεία.
Το τυλιχτό σουβλάκι, το σάντουιτς, η τυρόπιτα και το παγωτό είναι τα πλέον ευπώλητα είδη γι αυτό και κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες παίρνουν την απόφαση να αλλάξουν χρήση στα καταστήματά τους για να τα κρατήσουν όρθια ακόμα κι αν υπολογίζουν μόνο στον τζίρο και όχι στην αποταμίευση… Κάποιοι αντέχουν, κάποιοι άλλοι έκλεισαν ήδη την πόρτα πίσω τους.
Οι καλά γνωρίζοντες επισημαίνουν πως οι επιπτώσεις των όσων βιώνουμε σήμερα θα είναι μακροχρόνιες και θα αλλοιώσουν την εικόνα της παραδοσιακής αγοράς όπως τη γνωρίζαμε μέχρι πρότινος…
